HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Սոնա Ավագյան

Հատուկ կարիքներով երեխաների ՀԿ-ն՝ մեկ սենյակում և անորոշ վիճակում

Երևանի Շենգավիթ համայնքում գրանցված է մինչև 18 տարեկան 317 հաշմանդամ երեխա, որոնցից 54-ը հաճախում է համայնքի Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնում գործող «Էմմանուել» հատուկ կարիքներով երեխաների ՀԿ: ՀԿ-ն դեռևս չի էլ գովազդել իրեն և տեղեկատվություն տարածել իր մասին:

«Դու պետք է տեղ ունենաս, որ կարողանաս ընդունել: Կարիքավոր երեխաների թիվը ավելի է, քան մենք ունենք: Եվ որպեսզի մենք կարողանանք էդ մեծ թվով երեխաներին ընդունել, մեզ սենյակներ են հարկավոր»,- ասում է «Էմմանուել» ՀԿ-ի հիմնադիր նախագահ Մանվել Գասպարյանը:

Նա մասնագիտությամբ ֆիզիոթերապևտ է, երկար տարիներ աշխատել է Ռուսաստանում և Ուկրաինայում, բայց 10 տարի առաջ վերադարձել է Հայաստան: «Ես տեսա հաշմանդամ երեխայի և հասկացա, որ կարող եմ օգնել իմ փորձառությամբ, իմ գիտությամբ»,- ասում է նա:

«Էմմանուել» ՀԿ են հաճախում մանկական ուղեղային կաթված, աուտիզմ, մտավոր հետամնացություն, հենաշարժողական ապարատի խնդիրներ ունեցող երեխաներ, որոնցից ոմանք գնում են հանրակրթական, ոմանք՝ հատուկ դպրոցներ: ՀԿ-ում երեխաների հետ կամավոր աշխատում է 12 մասնագետ՝ հոգեբաններ, լոգոպեդներ, հատուկ մանկավարժ, ընտանեկան բժիշկ, մանկաբույժ, ֆիզիոթերապևտ: Գործում են դիզայնի, մոդելավորման, նկարչության անվճար խմբեր: Երեխաների նման բուժումը տևում է տարիներ:

Միաժամանակ ՀԿ-ն հոգեբանական խորհրդատվություն է տրամադրում երեխաների ծնողներին, քանի որ ծնողի խնդիրներն ու տրամադրությունը ազդում են երեխայի վրա, և երեխային ու ծնողին առանձին դիտարկելով՝ բուժման լավ արդյունքների հնարավոր չէ հասնել:

«Էմմանուել» ՀԿ-ն անվարձահատույց 1 սենյակ է զբաղեցնում Շենգավիթի Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնում: Մեկ սենյակ էլ «ՀԿ»-ին ժամանակավոր տրամադրել է Մանվելի ընկերը՝ կենտրոնի մեկ այլ աշխատող, որպեսզի այդտեղ որոշակի ժամերի աշխատեն հոգեբանը, հատուկ մանկավարժը, լոգոպեդը:

Մանվել Գասպարյան

«2007թ. շարունակաբար դիմել ենք Շենգավիթի թաղապետարան, և ի վերջո, թաղապետարանի կրթության բաժնի վարիչը ուղարկեց մեզ այստեղ: Մինչև դա ես ոտքի վրա էի այդ ամբողջ ծառայությունները անում՝ այցելում էի տուն: Եվ անցյալ տարի նոր հուլիսին այս մի սենյակը տրամադրեցին և այն նկատառումով, որ ամբողջ 1-ին հարկի տարածքը կտրամադրեին, որպեսզի արդեն կարողանանք ընդլայնել, մնացած հաշմանդամ երեխաներին ներգրավել դրա մեջ, բայց...»,- ասում է Մանվել Գասպարյանը:

«Էմմանուել» ՀԿ-ն նամակով դիմել է Հայաստանի նախագահին, որպեսզի Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնի ամբողջ 1-ին հարկը տրամադրվի իրենց: Նախագահականից նամակն ուղարկել են քաղաքապետարան, քաղաքապետարանից՝ Շենգավիթի թաղապետարան: Թաղապետարանը փոխանակ ՀԿ ուղարկի սոցբաժնի ղեկավարին, ուղարկել է կրթության, մշակույթի և սպորտի բաժնի պետ Ռոբերտ Թեմուրյանին:

Մանվել Գասպարյանը Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնի տնօրեն Նարե Արամյանին ասել է, որ ՀԿ-ին անհրաժեշտ է 1-ին հարկի ողջ տարածքը, որպեսզի այդտեղ վերականգնողական կենտրոն բացի: Նրա խոսքերով՝ Նարե Արամյանը խորհուրդ է տվել սպասել, քանի որ թղթաբանական հարցեր կան, բայց այդ թղթաբանական հարցերն ամիսներ շարունակ այդպես էլ չի լուծել, իսկ հետո ասել է, որ 1-ին հարկի փոխարեն կարող է տրամադրել 4, հետո էլ՝ 3 սենյակ:

«Թղթաբանական հարցերը, չգիտես ինչու, կես տարուց ավելի տևեցին, որի պատճառով մենք ծրագիր չկարողացանք գրել ներկայացնել: Մի 6 ամիս հետո՝ ոչ մի դրական փոփոխություն: Հիմա, ճիշտն ասած, մենք մի անորոշ վիճակի առջև կանգնեցինք: Մի խոսքով, իրենք ավելի շատ ոչ թե օգնեցին, այլ հակառակը՝ անորոշության մեջ դրեցին»,- ասում է Մանվել Գասպարյանը:

«Հետքի» հետ զրույցում Նարե Արամյանն ասաց, որ շենքն իրեն չի պատկանում, հետևաբար ինքը չի կարող տարածք տրամադրել այդ շենքում: «Քանի որ դա վարչական շենք է, ինքնին նման գործառույթներ օրենքով կատարվում են, նախ, մրցութային կարգով: Երկրորդ հերթին, նման իրավունք ներկայում չկա, որովհետև դա առանձին քաղաքապետի թույլտվությամբ պետք է անել»,- ասում է տնօրենը:

Շենգավիթի Պատանեկության ստեղծագործական
կենտրոնը
Կենտրոնի 1-ին հարկը

Նա հավելեց, որ մոտ 1 ամիս առաջ անձամբ նամակ է ուղարկել Շենգավիթի թաղապետ Արմեն Սարգսյանին՝ խնդրելով, որ հնարավորության դեպքում Շենգավիթում որևէ առողջապահական կենտրոնի՝ պոլիկլինիկայի, հիվանդանոցի կամ այլ շենքում վերականգնողական կենտրոն հիմնելու համար բավարար տարածք տրամադրեն «Էմմանուել» ՀԿ-ին, քանի որ ՀԿ-ն «շատ աստվածահաճո և ազգանվեր աշխատանք է կատարում»:

«Նման կարծիք է հայտնել նաև Շենգավիթի վարչական շրջանի մշակույթի, կրթության և սպորտի բաժինը, և այդ փաստաթղթերը վարչական շրջանի ղեկավար պրն Արմեն Սարգսյանի նամակով ուղղվել են Երևանի քաղաքապետին: Այդպիսի մի եզրակացություն է կազմել նաև քաղաքապետարանի մշակույթի վարչությունը, և ըստ այդմ, նրանք այդ բոլոր թղթերը հանձնել են պրն Ամյանին, ով քաղաքապետարանում զբաղվում է նման վարչական տարածքների տրամադրման խնդիրներով»,- ասում է Նարե Արամյանը:

Փետրվարին Մանվել Գասպարյանը քաղաքապետարանի անշարժ գույքի կառավարման վարչության պետ Արսեն Ամյանից ստացել է նամակ, որում ասվում է, որ ՀԿ-ին լիարժեք աշխատելու համար անհրաժեշտ է մոտ 1000 քառ. մետր տարածք, իսկ Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնի շենքային հնարավորությունները թույլ չեն տալիս երկարաժամկետ 1000 քառ. մետր տարածք տրամադրել:

«Բագրատունյաց պողոտայի հ.5 հասցեում գործող «Պատանեկան ստեղծագործության կենտրոն» ՀՈԱԿ-ն իրականացնում է արտադպրոցական դաստիարակության և մշակութային ծրագրեր, իսկ «Էմմանուել» հատուկ կարիքներով երեխաների հասարակական կազմակերպությունը՝ սոցիալական ծրագիր: Ելնելով վերոգրյալից՝ «Պատանեկան ստեղծագործության կենտրոն» ՀՈԱԿ-ի տարածքից երկարաժամկետ օգտագործման նպատակով տարածքի տրամադրումը համարվել է ոչ նպատակահարմար»,- նշվում է Արսեն Ամյանի գրության մեջ:

Նարե Արամյանը ևս նպատակահարմար չի համարում շենքում 1000 քառ. մետր տարածք տրամադրել ՀԿ-ին, քանի որ այդ վարչական շենքը անհրաժեշտ է մշակութային, կրթական և սպորտային հաստատություններին, և հետևաբար առողջապահական և վերականգնողական հաստատությունները ճիշտ է տեղակայել առողջապահական և վերականգնողական հաստատություններում:

Պատանեկության ստեղծագործության կենտրոնի պահակի սենյակում
կախված է 20 տարի առաջ փլուզված ԽՍՀՄ-ի քարտեզը: Պահակն
ասաց, որ շուտով նորից «Սովետ կլինի»:

«Ի լրումն, այդպիսի տարածք մեր Շենգավիթի Պատենեկության ստեղծագործական կենտրոնը ուղղակի չունի: Ամբողջ 1-ին հարկն էլ 1000 քառ. մետր չի, անհամեմատ ավելի քիչ է, որովհետև այնտեղ կա 7 սենյակ՝ 40 քառ. մետրով: Այդ շենքի 1-ին հարկում տեղակայված են համայնքային գրադարանը՝ 2 սենյակ, 2 պարի խումբ և 1 դհոլի խումբ ևս այդտեղ են պարապում, այսինքն՝ 7 սենյակից մնում է ընդամենը 3-ը, որը հնարավոր է տրամադրել իրենց: Ես կարող եմ տրամադրել մոտ 200 քառ. մետր, բայց 200 քառ. մետրը բավարար չէ վերականգնողական կենտրոնի համար»,- ասում է Նարե Արամյանը:

Իսկ Մանվել Գասպարյանը հակադարձում է, որ գրադարանն ու պարի խմբի դասասենյակը տնօրենը կարող է տեղափոխել 2-րդ կամ 3-րդ հարկ: Երկու ամիս է, ՀԿ-ի նախագահը հերթագրված է, որ ընդունելության մտնի Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի մոտ և անձամբ նրան ներկայացնի խնդիրը:

Արմինեն 9 տարի է, պայքարում է իր երեխայի առողջության համար

Շենգավիթի Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնի 1-ին հարկը վերանորոգման կարիք ունի: Եթե այդ տարածքն անվարձահատույց տրամադրվի ՀԿ-ին, ապա Մանվելի համոզմամբ՝ իր ընկերները, նաև արտասահմանյան կազմակերպությունները ներդրումներ կանեն ու կվերանորոգեն: «Ես ընկերներիս մինչ օրս չեմ դիմում, որովհետև մի սենյակի համար ես իրենց չեմ կարող դիմել: Մի սենյակով ես չեմ կարող այսքան ֆունկցիա կատարել»,- ասում է նա:

Պատանեկության ստեղծագործական կենտրոնի 1-ին
հարկի սանհանգույցը
Շենքի հետևի մասը

Բավարար տարածք լինելու դեպքում ՀԿ-ն կավելացնի խմբակները, կլինի բժշկական սենյակ, երեխաների հետ կաշխատեն արտ թերապիստ, ընտանեկան բժիշկ, մանկաբույժ: Այժմ այդ մասնագետները գալիս են ՀԿ և աշխատում միայն Մանվելի հրավերով:

Մեկ երեխան ՀԿ է հաճախում շաբաթը 1-3 օր: Բավարար սենյակներ լինելու դեպքում երեխաներն ավելի հաճախ կգան ՀԿ:

ՀԿ հաճախող երեխաներից 11-ամյա Արմենը մտավոր հետամնացության և հիշողության հետ կապված խնդիրներ ունի, լավ չի կարողանում բռնել առարկաները: Նա 6 ամիս է՝ շաբաթը 1 անգամ գալիս է «Էմմանուել» ՀԿ-ի դիզայնի խմբակ, որը զարգացնում է նրա երևակայությունն ու շարժումները:

«Իրեն սիրում են էստեղ, և դա իրեն շատ է ոգևորում: Ինքը արդեն էնքան էր հետաքրքրվել, որ տանը, որ երբևիցե իր մոտ չէր ծագել էդ միտքը, լոբիներով ու սոսնձով տուն կառուցեց: Դա շատ մեծ նշանակություն ուներ ինձ համար: Մինչև դա ինքը ալարում էր ուղղակի: Հիմա արդեն ուզում է աշխատել, բռնել, ուզում է ստեղծել»,- ասում է Արմենի մայրը՝ Արմինե Գալստյանը:

Արմենը 2 տարեկան էր, երբ Արմինեն նկատեց, որ երեխան լավ չի կարողանում բռնել խաղալիքները, դրանք մատների արանքից թափվում են:

«Այդ ժամանակվանից արդեն սկսվեց իմ պայքարը իմ երեխայի առողջությունը վերականգնելու համար: Այն, ինչ ես երազել էի, որ երեխան կլինի սա, կլինի նա, ես կմեծացնեմ, նա կսովորի, ծնվելուց հետո ես հասկացա, որ դա ընդամենը երազանք, էդ ամեն ինչը փշրվեց: Ու հետո երբ ես արդեն հասկացա, որ իմ օգնությունը իրեն շատ է պետք, ամեն ինչ վայր դրեցինք ու անցանք Արմենով զբաղվելուն: 2 տարեկանից առ այսօր մենք պայքարի մեջ ենք»,- ասում է Արմինեն: Նրա մյուս երեխան լրիվ առողջ է:

Արմինե Գալստյանը որդու՝ 11-ամյա Արմենի հետ

Թեև թռիչքային փոփոխություններ չկան, բայց յուրաքանչյուր վերականգնողական կենտրոն իր օգուտը տվել է, և Արմենի վիճակը բավականին բարելավվել է: Նախկինում, երբ Արմենը խոսում էր, միայն ծնողներն էին հասկանում, իսկ հիմա Արմենն արդեն նախադասություններ է կազմում, հարցեր տալիս:

«Ինքը շատ էր ճնշվում իր շրջապատում: Ճիշտ է՝ ինքը իր աուրայով, իր տեմպով շատ աշխույժ երեխա է, բայց իրեն շրջապատում չէին ընդունում, չէին հասկանում դպրոցում: Ինքը շատ բարի, ազնիվ տղա է: Արմենը ուզում է բոլորի հետ շփվել, բոլորի հետ խոսել, բայց հարց է, որ դասարանցիների մեծամասնությունը ճիշտ չի հասկանում»,- ասում է Արմինե Գալստյանը:

Արմենը սովորում է «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում, որն ունի ներառական կրթության ծրագիր: Մայրն ասում է, որ դպրոցի մասնագետներին զուգահեռ այլ մասնագետներ ևս անպայման պետք է աշխատեն հատուկ կարիքներով երեխաների հետ: Արմենը հայկական ժողովրդական պարերի խմբակ էլ է հաճախում:

Հայաստանում հատուկ կարիքներով երեխաների թիվն աճում է: Մանվել Գասպարյանի խոսքերով՝ պատճառը ծնողների վրա անդրադարձող սոցիալական, քաղաքական իրավիճակն է և սխալ բուժման հետևանքները:

«Իմ երազանքն է ունենալ մի քանի վերականգնողական կենտրոններ բոլոր շրջաններում, մարզերում, որտեղ հատուկ կարիքով երեխաներին և իրենց ծնողներին կօգնեն լիարժեք ինտեգրվել հասարակությանը և հասկանալ, որ հասարակությունը իրենց ոչ թե մերժում է, այլ սիրում և ընդունում է»,- ասում է Մանվել Գասպարյանը:

«Էմմանուել» ՀԿ հաճախող երեխաների աշխատանքները

Նա օրինակ է բերում սպարտացիներին. երբ սպարտացիները որոշեցին ոչնչացնել բոլոր հաշմանդամ երեխաներին, որոշ ժամանակ անց իրենք էլ՝ որպես քաղաքակրթություն ու պետություն, վերացան: Եվրոպացիներն այժմ գիտակցում են դա և փորձում են այնպես անել, որ հատուկ կարիքներով մարդիկ իրենց զգան հասարակության լիարժեք անդամ: «Էմմանուել» ՀԿ-ի նախագահը նշում է, որ Հայաստանում նման գրեթե բոլոր կազմակերպությունները մեծ մասամբ հովանավորվում են դրսից:

«Բայց չէ՞ որ նրանք մեր երեխաներն են: Սա ամենախոցելի խավն է: Այդ երեխաները հասարակության շատ կարևոր մաս են կազմում, որոնք մարդկանց մեջ կարողանում են պահել բարությունը, մոտիկին օգնելու գաղափարը, խղճմտանքը: Նրանք հիմա շատ անտեսված են»,- ասում է նա:

Մանվել Գասպարյանը պետական որևիցե կառույցից այլևս ակնկալիք չունի: Միայն ուզում է, որ գոնե չխանգարեն ու թույլ տան աշխատել:

Մեկնաբանություններ (2)

Տաթեվ
Ապրես Սոնա, որ այսպիսի նյութ ես պատրաստել: Հիանալի է, որ այսպիսի մարդիկ գոյություն ունեն, որոնք անշահախնդիր հոգում են այս երեխաների մասին: Հուսով եմ, որ տարածքը կտրամադրվի իրենց եվ իրենք կշարունակեն իրենց բարեգործությունը: Շնորհակալություն այս բարի մարդկանց:
Vanessa Kachadurian
Manvel Jan, great job you are doing with our kids. Please keep up the good work, we are looking foreward to more progress.

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter