HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Սառա Պետրոսյան

Համայնքները սկսել են մարել բյուջետային պարտքերը

«Համայնքներն արդեն ոչ իրատեսական բյուջե չեն կազմում, տարածքային կառավարման նախարարությունը մեթոդական ցուցումներ է տվել համայնքապետերին, եւ այս տարվանից բոլոր համայնքներն իրատեսական բյուջեներ են կազմել` նկատի ունենալով իրենց եկամուտների հավաքագրումը: Ոչ իրատեսական բյուջեների նախագծերը վերադարձվել են լրամշակման»,- հայտնեց նորաստեղծ տարածքային կառավարման նախարարության տեղական ինքնակառավարման վարչության պետ Աշոտ Գիլոյանը:

Վարչության պետը տեղեկացրեց, որ նախարարության աշխատակազմի կազմավորումից հետո` նոյեմբեր ամսից սկսած, իրենց վարչությունը հանրապետության 10 մարզերի բոլոր համայնքներում բյուջետային պարտքերի պատճառների ուսումնասիրություն է կատարել` պարզելու, թե ինչքան պարտք ունի յուրաքանչյուր համայնք, եւ որոնք են կուտակման պատճառները: Պարզվել է, որ բյուջետային պարտքեր չունի միայն Արարատի մարզը: Տարվա սկզբին 9 մարզերի համայնքներում ավելի քան 2 մլրդ 700 հազարի պարտք է հաշվարկվել, որից ավելի քան 2 մլրդ դրամը բաժին է ընկել աշխատավարձերին, մնացածը` սոցվճարին: Պրն Գիլոյանի տեղեկացմամբ` ամենաշատ պարտքերը կուտակել են Շիրակի մարզը` 658 մլն դրամ, եւ Գեղարքունիքի մարզը` 603 մլն դրամ: Բյուջետային պարտքերը համայնքներում սկսել են կուտակվել 1996-ից մի շարք պատճառներով: Վարչության պետը պարտքերի կուտակման օբյեկտիվ պատճառ է համարում այն հանգամանքը, որ համայնքներին տրամադրվող պետական դոտացիան 2000 թ.-ից սկսեց ավելանալ, իսկ մինչ այդ այն հազիվ բավարարում էր պատվիրակված լիազորություններն իրականացնելուն: Բացի այդ, համայնքապետարանների աշխատակիցները դեռեւս ծանոթ չէին ոլորտը կարգավորող օրենքներին եւ կարեւորություն չէին տալիս դրանց, իրենց լիազորությունները չէին պատկերացնում:

Սուբյեկտիվ գործոն է դիտվում համայնքապետերի կազմակերպչական վատ աշխատանքը` հարկերը չհավաքագրելը, համայնքային սեփականությունը փոշիացնելը, ոչ իրատեսական բյուջեներ կազմելը, որոնցում առյուծի բաժինը հատկացվել է աշխատավարձերին ու վարչական ծախսերին եւ այլն: Դրանց հետեւանքով բյուջետային պարտքեր են կուտակվել հիմնականում աշխատավարձի ու սոցվճարների ուղղությամբ: Չնայած իրենց դրսեւորած անգործությանը` վերջին տարիներին նկատելի է մի միտում, երբ պաշտոնավարման ավարտից հետո համայնքապետարանների աշխատակիցները աշխատավարձային պարտքերը գանձելու պահանջով դիմում են դատարան, որի հետեւանքով մի քանի տասնյակ համայնքների բյուջեներ կալանքի տակ էին գտնվում:

«Նախարարությունը սկսեց համագործակցել Դատական ակտերի հարկադիր կատարման (ԴԱՀԿ) եւ Հարկային պետական ծառայության հետ, որպեսզի համայնքների հաշվեհամարները կալանքից հանվեն, եւ նրանց հնարավորություն տրվի աշխատելու ու մաս-մաս մարելու կուտակված պարտքերը»,- հայտնեց նախարարության տեղական ինքնակառավարման վարչության պետ Աշոտ Գիլոյանը: Վերջինս նշեց, որ նախկինում համայնքի հաշվեհամարը կալանքի տակ էր գտնվում ԴԱՀԿ որոշումով, եւ կուտակված գումարը միանգամից կարող էր փոխանցվել նախկին համայնքապետին: Դրա հետեւանքով աշխատավարձից զրկվում էին համայնքապետարանների ներկայիս աշխատակիցները, կազմալուծվում էր տեղական իշխանության աշխատանքը:

«Ստացվում էր, որ այն համայնքապետերը, որոնց չաշխատելու պատճառով էին կուտակվել բյուջետային պարտքերը, հիմա դատարան դիմելով` կարող էին միանգամից 5000-6000 դոլար ստանալ (նկատի ունենանք, որ նրանք նաեւ բարձր աշխատավարձեր էին սահմանել իրենց համար - Ս. Պ.): Որպեսզի նախկին ապաշնորհ համայնքապետերը միանգամից չհարստանան, եւ համայնքապետարանների այսօրվա աշխատակիցներին նույնպես աշխատավարձ ստանալու հնարավորություն տրվի, որոշեցինք, որ համայնքապետարանները պարտքերը մարելու համար ժամանակացույց կազմեն: Հիմա հստակ գիտենք, թե համայնքներից յուրաքանչյուրը որ թվականին է մարելու կուտակած պարտքը»,- նշեց պրն Գիլոյանը: Նա տեղեկացրեց, որ համայնքները եռամսյակը մեկ անգամ նախարարությանը հաշվետվություն են ներկայացնում պարտքերի մարման ընթացքի վերաբերյալ: Տեղեկությունները ճշտում են նաեւ ԴԱՀԿ-ից եւ, վարչության պետի ասելով, արդեն կան համայնքներ, որոնք մարել են պարտքերը: Ներկայիս տվյալներով` 2 մլրդ 700 հազար դրամ պարտքից մարվել է 500 մլն-ը:

Պրն Գիլոյանը տեղեկացրեց, որ նախարարությունը նաեւ մի շարք մեխանիզմներ է մշակել նոր պարտքերից խուսափելու համար: Նախարարությունում համայնքապետերին խորհուրդ են տալիս միանգամից չհամաձայնել դատական հայցերի հետ եւ փոխադարձ ակտիվություն դրսեւորել. հակընդդեմ հայցով վիճարկել համայնքապետարանների նախկին աշխատակիցների անգործությունը` պահանջելով վճարել նրանց ու նրանց հարազատների չվճարած հարկերը: Վարչության պետի ասելով` այս մոտեցումը նպատակին ծառայեց եւ որոշ չափով զսպեց նախկին համայնքապետերի ախորժակը. գումարային պահանջով դատարան դիմելու դեպքերը վերջին շրջանում նվազել են:

Բացի այդ, կառավարությունը մի շարք մեխանիզմներ է մշակել, որոնք պետք է որ բացառեն բյուջետային պարտքերի հետագա կուտակումները: Նախկինում բյուջեները կազմում էին նկատի ունենալով եկամուտի ու ծախսային բաժինները, այսինքն` աշխատավարձ, կոմունալ ու սպասարկման ծախսեր, որոնք ոչ իրատեսական բյուջեներ կազմելու ժամանակ հանգեցնում էին պարտքերի կուտակման: Մինչդեռ համայնքային բյուջեները, ըստ «Տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքի, պետք է կազմվեն համայնքի մշակած եռամյա զարգացման ծրագիրը նկատի ունենալով, որը մեր իրականությունում լիովին չի գործում: Այդ պատճառով կառավարման նոր ծրագրով պարտավորեցվում է կազմել ծրագրային բյուջե` համայնքի զարգացումը նկատի ունենալով:

Պետությունն ամեն տարի ավելացնում է համայնքներին տրվող դոտացիան, որն արդեն պետք է բավականացնի պատվիրակված լիազորություններն իրականացնելուն: Բացի այդ, «Ֆինանսական համահարթեցման մասին» օրենքի նոր նախագիծ է մշակվել, որով փոխվելու է դոտացիան տրամադրելու կարգը եւ, Տեղական ինքնակառավարման վարչության պետի ասելով, դրանով դոտացիոն գումարների առավել օբյեկտիվ բաշխում է նախատեսվում:

Մշակվել եւ համայնքներին է բաժանվել ավագանու նիստերը վարելու կանոնակարգը, որպեսզի ավագանիները ծանոթանան նիստերը վարելու, տեղական խորհրդի կառավարման ձեւերին, ապահովեն բնակչության մասնակցությունն ու իրազեկվածությունը համայնքային կառավարմանը:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter