Քարինջի բնակիչները ձմեռը կանցկացնեն Մոտկորի անտառների հաշվին
Գազի վերջին թանկացումներից հետո Լոռու մարզի Քարինջ գյուղի բնակիչներն լսել չեն ուզում կապույտ վառելիքի մասին: Այս ձմեռը Մոտկորի կուսական անտառների փեշերին փռված Քարինջի բնակչությունն անցկացնելու է «անտառի հաշվին»: Դեռ 2008թ. ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ԾԻԳ-ի 22մլն դրամ ներդրումով Քարինջը գազիֆիկացնելու նպատակով կառուցվել է Մարց-Քարինջ գազատարը: Գյուղապետ Նորիկ Մկրտումյանն էլ համայնքի 10,5մլն-անոց բյուջեից 2011թ. 7,5մլն դրամ է հատկացրել գյուղամիջից մինչև դպրոց գազի ներքին կոմունիկացիաներ կառուցելու համար:
«Բնակարաններ գազ քաշելու համար յուրաքանչյուր ընտանիքից պահանջվում է 60-90 հազար դրամ: Անցել է երկու տարի, սակայն գյուղի 168 տնտեսությունից ոչ մեկի տանը առ այսօր գազիֆիկացում չի կատարվել»,- ասում է գյուղապետը:
Թեև գազատարն անցնում է գյուղի դպրոցի կողքով, գազիֆիկացված չէ նաև դպրոցի շենքը, որի ծախսերը պետք է հոգա Լոռու մարզպետարանը: Գազի թանկացման արդյունքում ամեն օր նոսրանում են Քարինջի և հարևան Մարցի անտառները: Նոյեմբերի 13-ին Քարինջում վաղ առավոտից աշխատում էին «դրուժբաները»: Գյուղում վառելափայտը ծով էր` թափված ամեն բակում: Գյուղապետ Նորիկ Մկրտումյանն ասում է, որ դեռ 1841թ.-ից քարինջցիները ձմռանը անտառի փայտով են ջեռուցել իրենց տները. «Հիմա էլ որպես անտառամերձ գյուղ յուրաքանչյուր ընտանիքի 8 խմ թափուկ փայտ է հասնում: Մարդիկ կտրոնով այդ փայտն են տեղափոխել անտառից»:
Սակայն թափուկ փայտ Քարինջում չհանդիպեցինք: Առողջ ծառերի կոճղերը փայլում էին հեռվից: Դպրոցի տնօրենի պաշտոնակատար Արամ Եղինյանը հայտնեց, որ դեռ երկու ամիս առաջ են ձեռք բերել 40 խմ փայտ: Այն թափված էր դպրոցի տարածքում:
«Որ անտառները մեղք են ըլում, մեր ձեռիցն ինչ ա գալի: Մեր գյուղից արդեն մի 70 ջահել արտագաղթել ա: Էլ գյուղ չունենք: Բա ոնց: Դեռ մի տարի, երկու տարի էլ մեր գյուղերը էդ անտառով կապրեն: Ընդիան դենն էլ անտառ չի մնալ: Էրեխեն սոված մնա էն է լավ, թե մաքուր օդ շնչելը»,- ասում է քարինջցի Ամատունի Մաղաքյանը:
Այսուհանդերձ, գյուղապետ Նորիկ Մկրտումյանը Քարինջի զարգացման 2013-2016թթ. քառամյա ծրագրով նախատեսել է կառուցել գյուղի գազիֆիկացման ամբողջ ներքին ցանցը, որի համար նա նախատեսել է ևս 18 մլն դրամ: Գյուղապետն ակնկալում է ծրագիրն իրականացնել դոնոր կազմակերպությունների միջոցով: Գյուղի գազիֆիկացման համար իր հնարավորություններից մեծ ներդրումներ կատարելու պատճառով Քարինջի համայնքապետարանը չի կարողանում լուծել գյուղի առջև ծառացած մյուս խնդիրները: Արդեն երկու տարի է՝ չի ավարտվում Արցախի ազատամարտում զոհված Մերուժան Եղինյանի, Միտյա Մկրտումյանի և Մեծ Հայրենականում զոհված 117 քարինջցիների հուշակոթողի կառուցումը: Դրա համար գյուղապետ Նորիկ Մկրտումյանը 2011թ. բյուջեից հատկացրել է 500 հազար դրամ: Գյուղը նախատեսել է հուշակոթողի հարևանությամբ տեղադրել նաև Արցախում զոհված ազատամարտիկներ Միտյա Մկրտումյանի և Մերուժան Եղինյանի արձանները:
Միտյա Մկրտումյանի արձանն արդեն պատրաստ է. «Միտյան իմ հորեղբոր որդին է, մենք մեր ազգով փող ենք հավաքել և արձանը պատվիրել ենք»,- ասում է գյուղապետը: Զոհվածի եղբայրը` Հարություն Մկրտումյանը, ասաց, որ Միտյան գերեզման չունի: Միտյայի համար ճակատագրական են եղել 1992թ. հոկտեմբերի 9-ին տեղի ունեցած Լաչինի Գոշասարի պաշտպանության մարտերը: Հայտնի չէ՝ զոհված, թե վիրավոր Միտյան մնացել է հակառակորդի գրաված տարածքում:
«Երբ հաջորդ օրը մերոնք կրկին գրավել են տարածքը, Միտյայի մարմինը տարածքում չի եղել: Միտյան մինչև օրս անհայտ կորած է»,- ասում է Հարությունը:
Քարինջում չեն կարողանում պատվիրել Արցախում զոհված Մերուժան Եղինյանի կիսանդրին: Նորիկ Մկրտումյանը գտնում է, որ լավ չի ստացվի, եթե զոհվածներից մեկի արձանը տեղադրեն հուշակոթողի մոտ, մյուսինը`ոչ: Ըստ գյուղապետի` հուշակոթողի կառուցման աշխատանքները ձգձգվում են նաև տարածքի սալիկապատման ֆինանսական միջոցներ չունենալու պատճառով: «Անցած տարի ենք վերջացրել գյուղապետարանի 7մլն դրամ աշխատավարձի և սոցվճարի պարտքերը: Այս տարի էլ երկու օր առաջ ենք նամակ ստացել, որ 700 հազար դրամի սոցվճարների նոր պարտք է գոյացել: Էս հարցում դեռ վիճաբանության մեջ ենք, մինչև պարզենք հանգամանքները»,- հայտնեց գյուղապետը:
Ստեղծված իրավիճակում գյուղապետարանը չի կարողանում լուծել առաջին հայցքից փոքր, սակայն իրականում գյուղի համար կենսական շատ խնդիրներ: Քարինջի նախակրթարանը տեղակայված է գյուղապետարանի շենքում: Գյուղի 13 փոքրիկներ օգտվում են նախակրթարանի անլույս զուգարանից: Գյուղապետը որոշել է վնասված հոսանքալարերը փոխել Նոր տարվա տոներից հետո, իսկ մինչ այդ նախակրթարանի երեխաները զուգարանից կօգտվեն խարխափելով:
Գյուղապետարանի շենքի բակում գտնվող փայտե զուգարանը, որը ծառայում է նաև որպես աղբավայր, գտնվում է նախակրթարանի խաղահրապարակի հարևանությամբ: Զուգարանը հակասանիտարական օջախ է երեխաների համար: Գյուղապետ Նորիկ Մկրտումյանն ասում է, որ գյուղապետարանի համար շրջակայքում զուգարան կառուցելու այլ տարածք չկա. «Բա ինչ անենք, տանենք ո՞ւմ բակում մեր զուգարանը դնենք»: Գյուղապետարանի շենքում զուգարան կառուցել գյուղապետի մտքով չի անցնում: Աղբավայր-զուգարանը, ըստ գյուղապետի, պետք է այդպես էլ մնա երեխաների խաղահրապարակի տարածքում: Խաղահրապարակը նաև անբարեկարգ է և երեխաների համար վտանգավոր ջրափոսերի պատճառով:
Մեկնաբանություններ (4)
Մեկնաբանել