HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Սառա Պետրոսյան

Անհաս ծնված երեխաներին գրեթե կուրանալու վտանգ չի սպառնում

Երկու տարի առաջ Երեւանում հիմնվեց «Մանկական կուրութան կանխարգելման գերազանցության կենտրոնը»:  Կենտրոնի բժկական անձնակազմին վերապատրաստող լոնդոնցի բժիշկ Չեն Վոնգը հավաստիացնում է, որ մանկական կուրության կանխարգելման գործում Հայաստանի ակնաբույժների ձեռքբերումներն աշխարհի շատ զարգացած երկրների համար ցանկալի արդյունք կհամարվեն:
«Անհաս ծնված երեխաների մոտ զարգանում էին հիվանդություններ, որոնք նրանց կուրացնում էին: Առաջ նման հարց չկար, որովհետեւ խորը անհաս ծնված երեխաները չէին ապրում, իսկ հիմա կենդանի մնացած երեխաներին օգնել էր պետք»,- կուրության կանխարգելման կենտրոնն ստեղծելու պատմությունն է ներկայացնում «Հայկական ակնաբուժության նախագիծ» բարեգործական կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն Նունե Եղիազարյանը:
Նրա ասելով՝ մի շարք երկրներ, այդ թվում նաեւ ԱՄՆ-ն, անցել են այդ բումով, որի առջեւ կանգնած էր նաեւ մեր երկիրը 2000-ականների վերջին: «Հայկական ակնաբուժության նախագիծ»-ը (ՀԱՆ) բարեգործական կազմակերպություն  է, որը 1992 թ.-ին ԱՄՆ-ում հիմնադրել է ամերիկահայ ակնաբույժ Ռոջեր Օհանեսյանը: 2010 թ.-ին Լոս Անջելեսի մանկական հիվանդանոցի հետ նրանք սկսում են իրականացնել «Անհասության ռետինոպաթիայի (ԱՌ) ակնային զննումների եւ բուժման ազգային ծրագիրը»: «Երեխաներին սկսեցինք ստուգել եւ առանձնացրինք նրանց, որոնք կարող են տեսողության խանգարման վտանգ ունենալ: Ամեն տարի ստուգվում է մոտ 1000 երեխա, նրանցից ում մոտ հիվանդությունը զարգանում էր` բժիշկները լազերային միջամտություն էին կատարում: Հետո, երբ հիվանդությունը շարունակվում էր, վիրահատվելու համար մեկնում էին Սանկտ Պետերբուրգ»,- պատմում է Ն· Եղիազարյանը: 
Առողջապահության նախարարությունը կազմակերպության առջեւ խնդիր է դնում՝ հայ երեխաների վիրահատությունը պետք է Հայաստանում կատարվի: 2014 թ.-ին՝ ԱՄՆ ՄԶԳ-ի հետ համագործակցությամբ ՀԱՆ-ը հիմնում է «Մանկական կուրության կանխարգելման գերազանցության կենտրոնը»: Կենտրոնի նպատակը ակնաբուժական մասնագիտացված ներուժը զարգացնելն էր՝ Հայաստանում եւ տարածաշրջանում մանկական կուրության կանխարգելմանը օժանդակելու համար: 
Բժշկական հատուկ առաքելությամբ ՀԱՆ-ը 2014 թ.-ին Հայաստան է հրավիրում բժիշկ Չեն Վոնգին, որն աշխատում է Լոնդոնում (Moorfields Eye Hospital and Royal Free London Hospital): Նա մեծ պատրաստակամությամբ համաձայնում է իրականացնել այդ յուրահատուկ վիրահատությունները եւ վերապատրաստել հայ մասնագետներին: 
Դեկտեմբերի 19-21-ը Չեն Վոնգը դարձյալ վիրահատություններ էր կատարում կենտրոնում: Սա նրա 9-րդ այցն էր 2 տարվա ընթացքում: 
- Ես շարունակում եմ փորձառություն տրամադրել կենտրոնի բժկակական անձնակազմին, որպեսզի կարողանան տեսողության անսովոր խնդիրներ ունեցող երեխաներին բուժել, եւ իհարկե, բուժել տեսողության խնդիր ունեցող երեխաներին: Երկուսուկես տարի առաջ Ռոջեր Օհանեսյանը (խոսքը «Հայկական ակնաբուժության նախագիծ» հիմնադրամի տնօրենի մասին է-Ս·Պ·) իր խարիզմատիկ կերպարով կարողացավ ինձ գրավել եւ բերել Հայաստան, որպեսզի անհաս ծնված, ռետինոպաթիա ունեցող երեխաների համար բուժում ապահովեմ: Նաեւ Լոս-Անջելեսի մանկական հիվանդանոցից դոկտոր Թոմաս Լիի հետ իմ համագործակցությունը բերեց այստեղ: Այդ պահին նախատեսված մեկանգամյա այցը հետո դարձավ 9-րդը: Նպատակ ունեինք «Հայկական ակնաբուժության նախագծում» ընդգրկված երեխաներին տալ ակնաբուժական ընդլայնված ծառայություններ` հետազոտությունից մինչեւ լուրջ վիրահատություններ: «Մանկական կուրության կանխարգելման գերազանցության կենտրոն»-ը եզակիներից մեկն է: Մինչեւ վերջերս Հայաստանում եւ տարածաշրջանի մյուս երկրներում տեսողության հետ խնդիրներ ունեցող երեխաներն այստեղ բուժվելու հնարավորություն չունեին եւ կային երեխաներ, որոնք այդ պատճառով կուրանում էին: Իմ այցելությունների հիմնական նպատակն այստեղի բժշկական անձնակազմին զարգացնելն է, հասցնել մի մակարդակի, որպեսզի իմ Հայաստան այցելելու անհրաժեշտությունը չլինի, եւ ես շատ մոտ եմ այդ նպատակին: 
Հայաստանի բժիշկների թիմը շատ փորձառու է դարձել: Օրինակներից մեկը շատ թարմ է, երեկ մենք բուժեցինք 6 տարեկան մի փոքրիկի, որին հարեւան երկրից էին բերել եւ ծնողները շատ հուսալքված էին, որովհետեւ տեղեկություն չունեին, թե ինչ է սպասվում երեխային: Նրանք այստեղ կարողացան անհրաժեշտ բուժում ստանալ եւ տեղեկանալ, թե ինչ է սպասվում իրենց երեխային: 
- Ի՞նչն է Ձեզ կապում Հայաստանի հետ:
- Քաբաբը, հայկական սուրճն ու կոնյակը:
- Իսկ ավելի լուրջ:
- Հայաստանցիների ջերմ ընդունելությունը եւ գիտելիքներ ստանալու պատրաստակամությունը: Դա ինձ օգնում է, որ շարունակեմ աշխատանքս Հայաստանում: Այստեղի թիմը շատ պատրաստակամ է գիտելիքներ ձեռք բերելու առումով եւ աշխատում է ոչ միայն երեխային բուժելու համար, այլեւ՝ ընտանիքների հետ է աշխատում՝ երեխաների հետ կապված որոշումներ ընդունելիս: Ես դա բարձր եմ գնահատում: Հայաստանում հրաշալի աշխատանքային թիմ ունենք ձեւավորված, տեխնիկական հմտությունները շատ կարեւոր են, որն այստեղի անձնակազմն ունի եւ ոչ պակաս կարեւոր է, որ թիմը ժամանակին ճիշտ որոշումներ կայացնելու ունակություն ունենա բուժման առումով:
- Բայց շարունակում եք վերահսկել բժշկական անձնակազմի աշխատանքը:
- Որովհետեւ առանց քաբաբի եւ սուրճի չեմ կարող: 
- Հայաստանում անհասության ռետինոպաթիա ունեցող երեխաների թիվը մե՞ծ է: 
- Անհաս երեխաների տեսողության առաջնային ստուգման ծրագիրը Հայաստանում ներդրվել է 2010 թ.-ից, եւ այդ ժամանակից սկսած երեխաների 12,000-ից ավելի ստուգում է իրականացվել: Դրանից հետո 5%-ի մոտ լազերային միջամտություն է արվել, որպեսզի կանխարգելվի հետագա վտանգավոր զարգացումները: Այդ թվից էլ շուրջ 5%-ն է, որ կուրանալու վտանգի առջեւ է կանգնած: Եթե նայում ենք թվերին` փոքր թիվ է, բայց ընդհանուր 10.000-ի մեջ այն փոքր չէ: Լոնդոնի այն հիվանդանոցը, որտեղ աշխատում եմ, այդպիսի խնդիրներ ունցող երեխաները գալիս են ամբողջ Մեծ Բրիտանիայից: Ես կարողանում եմ այդ ընդգրկուն փորձը փոխանցել հայաստանցի գործընկերներին եւ հաջողակ են նրանք, որ կարող են այդպիսի փորձառությունից տեղեկատվությունն ստանալ: Անհասության ռետինոպաթիայի վիրահատությունն ամենաբարդն է աչքի վիրահատությունների շարքում: Համեմատելու համար նշեմ, որ դա վիրահատությունների այսբերգն է, թեպետ մնացածն էլ ոչ սովորական խնդիրներ են: 

2016 թ.-ին Հայաստանի երեխաների մոտ աչքի ցանցաթաղանթի շերտազատման զարգացման որեւէ դեպք չի հայտնաբերվել, որի համար անհրաժեշտ կլիներ այդ բարդ վիրահատությունը կատարել: Սա աշխարհի շատ զարգացած երկրների համար ցանկալի արդյունք կհամարվի: Անհրաժեշտ է երեխաների բուժումը ճիշտ կազմակերպել, որպեսզի դրան չհասնի, եթե հասնում է` հայտնաբերում եւ լազերային վիրահատություն են իրականացնում:

Անհասության ռետիոնպաթիայի ազգային ծրագրի ընդհանուր արդյունքները` 2010-2016թթ.
Create column charts

-  Բուժման ընթացքում Ձեր հաջողությունները քանի՞ տոկոս են կազմում:

- Հիվանդների 70%-ի մոտ բուժումը դրական ելք է ունենում: ԱՌ-ի բուժման բնագավառում նորամուծությունը կատարվում է ե'ւ Լոնդոնում, ե'ւ Հայաստանում, կիրառվող արդիական մեթոդի շնորհիվ վիրահատական միջամտությունը կատարվում է առանց աչքի ոսպնյակը վնասելու:

-  Ո՞րն են ավելի մտահոգիչ համարում ակնաբույժները՝ ի ծնե կուրությո՞ւնը, թե՞ ձեռքբերովի, հակումներն ինչպիսի՞ն են:                     

-  Կարծում եմ, կուրությունը հիմնականում ձեռքբերովի է լինում: Դա կախված է նրանից, թե որ տարիքային խմբում ես լինում: Առաջինն անհաս ծնված փոքրիկների շրջանում է լինում եւ մինչեւ 8 տարեկանը, երբ ուղեղի եւ աչքի միջեւ կապն է զարգանում, այսինքն` երբ երեխան աչքի միջոցով սկսում է սովորել եւ ընկալել իր շրջապատը: Եթե երեխան է կուրանում` նա կույր է մնում ողջ կյանքի ընթացքում: Այն երեխան, որ մանուկ հասակում է կուրացել, ավելի շատ բան է սովորում այդ վիճակին ադապտացվելով, քան կյանքի 50-րդ տարում կուրացած մարդը: 

Առաջին լուսանկարում՝ բժիշկներ Չեն Վոնգը եւ Թադեւոս Հովհաննիսյանը։

Լուսանկարները՝ Նարեկ Ալեքսանյանի

Մեկնաբանություններ (1)

Felix Gregorian
Ապրեք Աստւած բերի ձեզ մեծ յաջողութիւններ, Ֆելիքս և Դոկտ Քանդիս Գրիգորեան

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter