Դիանա Ղազարյան, Սարո Բաղդասարյան

92-ամյա գրող, դաշնակահար, վաստակավոր մանկավարժ և պրոֆեսոր Յակով Զարգարյանը 1963 թվականից հավաքում է նկարազարդ հավկիթներ։ Պրոֆեսորի 54 տարվա հավաքածուում արդեն կա 1069 ձու՝ 48 երկրից, 108 քաղաքից։ Փայտե, կերամիկակակն, ապակե և պողպատե հավկիթների վրա աշխատել է 927 հեղինակ՝ աշխարհի տարբեր մայրցամաքներից։ 

Դաշնակահարը պատվիրում է փայտյա կամ այլ նյութից պատրաստված հավկիթներ, ապա դրանք կամ անձամբ, կամ ծանոթների միջոցով հանձնում նկարիչներին, որպեսզի նկարզարդեն դրանք։ Լինում են դեպքեր, երբ արտերկրից ցուցահանդեսներով Հայաստան ժամանած նկարիչներին է մոտենում, հանձնում մի հավկիթ՝ խնդրելով այն նկարազարդել և հետ ուղարկել։ Եղել է դեպք, որ հավկիթ է հանձնել նկարչի և նկարզարդ տարբերակը հետ ստացել 36 տարի անց։ 

Երաժիշտը նկազարդ հավկիթների իր այս հավաքածուն համարում է պատահականության արդյունք.1963 թվականին՝ Սուրբ Զատիկի օրերին, շքամուտքում հանդիպել է հարևանի երեխային, ում ձեռքին եղել է նկարզարդ ձու։ Ձվի գույները ջրի պատճառով խառնված են եղել։ Զարգարյանը տպավորվել է այդ գույների խառնուրդից ստացված պատկերով և խնդրել երեխային իրեն տալ այդ ձուն, սակայն երեխան մերժել է։ 

Ամիսներ անց պրոֆեսորի որդուց մանկապարտեզում նկարազարդ ձու են ուզել։ Այդ օրը՝ փայտագործի մոտից դուրս գալուց ժամեր անց, Զարգարյանը Սարյանի տուն-թանգարանում պատահաբար հանդիպել է Մարտիրոս Սարյանին և, մեկնելով վարպետից վերցրած փայտա ձվերից մեկը, խնդրել է նկարզարդել։ Ձեռքին եղած երկու ձվերն էլ տվել է այնտեղ կանգնած այլ նկարիչների, և այսպես սկսվել է հավաքվել Յակով Զարգարյանի նկարզարդ հավկիթների հավաքածուն։ 

Զարգարյանի հավաքածուում կան Մարտիրոս Սարյանի, Մինաս Ավետիսյանի, Լևոն Կոջոյանի, Մարտին Պետրոսյանի, Գևորգ Գրիգորյանի (Ջոտտո) և այլ հայտնի նկարիչների նկարազարդած հավկիթները։ Հավաքածուի առաջին հավկիթը Սարյանն է նկարազարդել։

10 հավկիթ էլ Յակով Զարգարյանն է նկարզարդել։ Դրանցից մեկը նվիրել է զոհված զինծառայող ընկերների հիշատակին։ 

Զարգարյանի բնակարանը լիքն  է նկարներով, ձեռքի աշխատանքներով և փոքր քանդակներով։ Ասում է՝ չնայած երաժիշտ է, բայց ավելի շատ նկարիչ ընկերներ ունի և նրանց հետ ավելի շատ է հանդիպում։ 

Բնակարանի հյուրասենյակի և առանձնասենյակի չորս պատերից երեքին արդեն ամրացրել է ապակե դարակներ հավկիթները ցուցադրելու համար։ Կան դարակներ, որոնց վրա մի քանի շարք է դրել, որպեսզի ոչ  մի հավկիթ ցուցադրությունից դուրս չմնա։    

Հիմա էլ հետ ստանալու 50 նկարազարդ հավկիթ ունի։ Ասում է՝ դրանով կամփոփի իր հավաքածուն, քանի որ արդեն դնելու տեղ չկա։