HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Ինչո՞ւ մոլոկան Իվան Իվանիչը մորուք չէր պահում. պապի հիշողությունները

Դեղին խատուտիկները գորգի պես փռվել են Իվան Իվանիչի դարպասի մոտ: Դարպասից այն կողմ բաց կապույտ տունն է, ու թվում է, թե երկինքն ստվեր է գցել Իվանիչի տան վրա:

Իվան Իվանովիչ Պետրովն է: Տաշիրի ավագ մոլոկաններից, 80 տարեկան: Առանց մորուքի է և երբեք էլ մորուք չի պահել: Հագուստն, ասում է, աշխատանքային է, ներողություն է խնդրում դրա համար: Իսկ ներսում կնոջ քույրն է մաքրություն անում: Կնոջ մահից հետո ազգականները երբեմն օգնում են Իվանիչին: Կնոջ քույրը բարկանում է մեզ ուղեկցող Մարիետայի վրա, ասում է՝ չգիտե՞ս, որ մոլոկանների համար շաբաթ օրը մաքրության ու բաղնիքի օր է, ինչո՞ւ նախապես չես զգուշացրել, որ հյուրեր ես բերելու: Մարիետան չի պատասխանում, Իվանիչը մեզ ներս է հրավիրում:

Հյուրասենյակում լույս քիչ է ընկնում: Պատից Իվանիչի հոր լուսանկարն է կախված: Նայում է, ասում է՝ 3,5 տարեկան էր, որ հորը տարան ռազմաճակատ, նրան լավ չի հիշում: Հայրը ճակատում է մահացել: «Մայրս մենակ մնաց 4 երեխաների՝ երկու աղջիկների ու երկու որդիների հետ»,- ասում է պապը: Հիմա երեխաներից ողջ են ինքն ու քույրը՝ 87-ամյա Մարիա Իվանովնան:

Հին ժամացույցի կկուն կանչում է: Իվանիչը հարևան սենյակից բերում է Աստվածաշունչը, ասում է, որ դրանից որևէ մեկը չունի շրջանում, 1904 թվի գիրք է:

«Առանց ակնոցի չեմ տեսնում, խնդրեմ, սեղանից կտա՞ք ակնոցս»,- ասում է 80-ամյա պապը: Նրան ենք տալիս ակնոցը, սկսում է թերթել հաստափոր գիրքը: Նախկինում մոլոկանները հավաքվում էին ոչ աշխատանքային օրերին, ավագը կարդում էր Աստվածաշունչ: Իվանիչն ասում է՝ հիմնականում Նոր կատակարանն են կարդում: Հավաքների համար նախատեսված հասարարակական տուն կար: Մասնակիցներից ամեն մեկը պետք է պատրաստ լիներ կարդալու Աստվածաշունչը: «Հիմա մենակ եմ մնացել, ես եմ կարդում, Ալեքսանդր Իվանիչը կա նաև, բայց նա նույնիսկ ակնոցով չի կարողանում կարդալ»,- նշում է ծեր մոլոկանն ու ավելացնում, որ իրենց համայնքում կանայք Աստվածաշունչ չեն կարդում, երգում են միայն: Մոլոկանների երգչախումբ կա, որ կրոնական երգեր է կատարում տխուր և ուրախ առիթներին. պապը թվարկում է՝ թաղումներին, քառասունքներին, տոնական օրերին:

Հիմա աստվածաշնչյան ընթերցումներ չեն անցկացնում: Տաշիրում ընդամենը մի 40 մոլոկան է մնացել: «Այժմ չենք հավաքվում, եթե մահացած է լինում, միայն այդ ժամանակ եմ կարդում Աստվածաշունչ»,- ասում է պապը:

Իվան Իվանիչն ասում է, որ ինքը միայն 68-70 տարեկանում է սկսել հավաքների գնալ: «Ուշ գնացի»,- հոգոց է հանում:

1962-2002 թթ. աշխատել է Տաշիրի ռուսական դպրոցում (ներկայում ռուսալեզու դասարաններ են միայն)՝ աշխատանքի ուսուցման ուսուցիչ է եղել: Ասում է, որ եթե կրոնական հավաքներին մասնակցեր, աշակերտները գուցե վիրավորեին իրեն: Մարիետան արձագանքում է՝ դժվար թե: Իվանիչը հակադարձում է՝ հաստատ կվիրավորեին: Բացի դրանից՝ խորհրդային իշխանությունների գործոնը կար: «Ռայկոմում է աշխատել, կիմանա»,- Մարիետայի կողմն է ցույց տալիս Իվանիչը: Մարիետան հակադարձում է պապին, վերջինս անդրդվելի է: Ասում է՝ կուսակցությունն արգելում էր, որ հավատային Աստծուն, մորուք պահեին:

Տաշիրում (նախկինում՝ Վորոնցովկա, Կալինինո), ըստ պապի, մոլոկանները հաստատվել են 1804-05 թթ., 1905 թ. բնակության 100-ամյակն են նշել: Ասում է, որ այդ ժամանակ մոլոկանների թիվը մեծ էր:

«Իմ պապի պապը փոքր էր, որ Ռուսաստանից եկավ այստեղ: Իսկ հայրս ծնվել է էստեղ, նա ամենաավագն էր երեխաների մեջ, մահացավ 75 տարեկանում, ես երևի նրան եմ քաշել, արդեն 80 եմ»,- նշում է Իվանիչը:

Իվան Իվանիչը ոչ միայն հետաքրքիր է խոսում, այլև ուշադիր լսում է: Ամեն հարցի պատասխանից հետո հայացքը ձգում է մեզ վրա, այդպես ստուգում է՝ պատասխանից գո՞հ ենք, թե՞ ոչ: Մենք փոխարենը ժպտում ենք, հաջորդ հարցին ենք անցնում:

Պապն ասում է, որ մոլոկաններն իսկական աշխատասերներ են, երբեք չեն ապրի ուրիշի վաստակածով, ամեն մեկն իր քրիտինքով է ապրում: Ժամանակին ամեն ընտանիք իր տնտեսությունն ուներ, պապն էլ ուներ: Տան հետևում անասնագոմ ուներ՝ կով, ցուլ էր պահում, հիմա մեծացել է, նախկին ուժը չունի: Բացի դրանից՝ հող էին մշակում, տարբեր վայրեր էին գնում՝ հողագործություն անելու: «Կյանք էր, բա մեզ համար հե՞շտ էր: Պատերազմից հետո էլ դժվար էր, 1990-ականներին նույնպես ծանր էր: Մենք գնում էինք 300 գրամ հաց առնելու, հիմա եթե տային, չէինք ուտի: Ամեն մեկը հողամաս ուներ, կարտոֆիլ, բանջարեղեն էին աճեցնում, Վրաստան էին տանում վաճառելու, կոլխոզում աշխատելիս էլ բանջարեղեն կամ հացահատիկ էին տալիս որպես օրավարձ»,- հիշում է պապը, հետո հանգիստ հանում ակնոցը, դնում Աստվածաշնչի կողքին:

1956-ին դպրոցն ավարտելուց հետո գնացել էր Ղազախստան, առաջին բերքահավաքին էին մասնակցել, բերքն էլ շատ առատ էր: Երկու ամիս աշխատելուց հետո հացահատիկ էին տվել աշխատողներին, Իվանիչը մոտ 800 կգ ցորեն էր ստացել: Դրանից հետո ընտանիքն սկսել էր մի քիչ լավ ապրել: Սա ասելուց հետո պապի դեմքով սահում է ժպիտը, դրա մեջ խիտ հիշողություններն են:

«Իսկ հիմա՞, հիմա շոկոլադ է, եթե թոշակ են տալիս, ստանում ենք, ով ինչքան աշխատում է, ստանում է»,- ավելացնում է Իվանիչը:

Բազմոցին նստած Իվանիչի կնոջ քույրն էլ է լսում մեր զրույցը: Ասում է՝ Իվանիչը ոսկե ձեռքեր ունի, ամեն բան կարողանում է պատրաստել, իրենք էլ ազգականներով երբեմն օգնում են տնային հարցերում, բայց ավելացնում է, որ տունն էլ շատ մաքուր է:

«Տանյուշկան եթե կենդանի լիներ, ամեն բան այլ կլիներ: Վաղը կիրակի է, մեր մոլոկանները կարկանդակ, թխվածքաբլիթ են պատրաստում, Տանյուշկան էլ միշտ պատրաստում էր: Այ եթե…»,- քույրն այլևս չի շարունակում խոսքը, Իվանիչը գլխով է անում, թե Տանյուշկան հիմա ինքնաեռը կմիացներ, թխվածքաբլիթները կպատրաստեր…

80-ամյա պապն ասում է, որ թեև թոշակ է ստանում, բայց հողամասն էլ է մշակում, ուրիշներից խնդրելով ապրելը սխալ է: «Կյանքում ամենակարևորը ապրելը, սիրելն ու  մաքուր լինելն է: Ազնիվ չլինես, չես ապրի»,- եզրափակում է Իվան Իվանիչը, կնոջ քույրն էլ շաունակում է միտքը, որ եթե ազնիվ չապրես, տիեզերքից կստանաս քո պատիժը: Հետո հարցնում է, թե երբևէ տեսել եք, որ որևէ մոլոկան ձեռքը մեկնի, գումար ուզի, ու ինքն էլ պատասխանում է, որ մոլոկաններն ապրում են իրենց աշխատածով:

Պապը մեզ ուղեկցում է դեպի մեքենան: Ուժեղ քամի է բարձրացրել, շունը խզված ձայնով հաչում է, կարծես, հազում է: Իվան Իվանիչը, դարպասին մոտենալով, խնդրում է սպասել, տուն է մտնում՝ հեռախոսագրքույկը բերելու. «Գրեք, Երևանում մեր մոլոկանների հեռախոսահամարներն են, կզանգեք, կխոսեք»: Հետո խոշոր ձեռքը պարզում է՝ մեզ հաջողություն մաղթելով:

Լուսանկարները՝ Հակոբ Պողոսյանի

Մեկնաբանություններ (4)

Մուրացան
Ինչո՞ւ մոլոկան Իվան Իվանիչը մորուք չէր պահում. պապի հիշողությունները...... Հայերենը կլինի - Մոլոկան Իվան Իվանիչը ԻՆՉՈ՞Ւ մորուք չէր պահում. պապի հիշողությունները
GB
I wonder he speaks Armenian or Russian, or both??
Hetq
He speaks Russian but also understands Armenian
ani
to read the Holy Word / Bible of God keeps in good spiritual and even physical condition ! Ivan doesn't seem to smoke and drink a lot of alcool ! Take an example ,folks !

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter