Որոտանը Գորիսի տարածաշրջանի այն եզակի համայնքներից է, որի բյուջեում սեփական եկամուտներից մուտքեր չեն նախատեսված. պատճառն այն է, որ համայնքը ոչ մի թիզ հող չունի սեփականաշնորհված:

Համայնքի ղեկավար Սուրեն Օհանջանյանը նշում է, որ 308 բնակիչ ունեցող գյուղը տարեկան 4 մլն 157.8 հազար դրամ պետական դոտացիա է ստանում, ինչը բավարարում է համայնքային իշխանության աշխատակազմի 4 անդամներին աշխատավարձ, սոցիալական հարկեր վճարելու համար:

«Վերջերս բյուջեի եկամտի ապահովման համար մի աղբյուր եմ «հայտնագործել»,- հումորով ասում է համայնքապետը,- հունվարի 1-ից սկսել ենք հաշվառել գյուղի անասունները, որոշել ենք յուրաքանչյուր գլխի հաշվով տարեկան մինչև 1000 դրամ գանձել»:

Համայնքի ղեկավարի խոսքով` տեղական բյուջեն համալրելու միջոցով համայնքային խնդիրները լուծելու համար գյուղը բավարար ռեսուրս ունի, եթե միայն «վերականգնվի արդարությունը»:

Բանն այն է, որ Գորիսի շրջանային խորհրդի 1978թ. ապրիլի 28-ի որոշումով` «Շինուհայրի անասնապահական տնտեսության Որոտան գետի աջ ափում գտնվող անօգտագործելի հողերից (որը գտնվում է Որոտանի վարչական տարածքում) 6 հա հատկացվել է շրջխորհրդի գործկոմի ենթակայության հիմնարկ-ձեռնարկությունների բանվոր-ծառայողներին»:

Նույն որոշումով հանձնարարվում է. «Հատկացված հողերը ենթարկել հատակագծման, ստեղծել կոլեկտիվ այգեգործական ընկերություն, հաստատել կանոնադրությունը, Որոտանի հողամասերն ապահովել ոռոգման ջրով, ինչպես նաև տրանսպորտային ներերթուղի բացել»:

Տարիների ընթացքում այգեգործական ընկերություններ ստեղծելու նպատակով նման որոշումներով Որոտան բանավանի տարածքներից այլ հողատարածքներ ևս «օտարվեցին»: Արդյունքում համայնքին պատկանող մինչև 1403 հա հողատարածք մնաց, այսպես ասած՝ օդից կախված: Արդեն տասնամյակներ շարունակ դրանց մի մասը հիմնականում մշակում են Գորիս քաղաքի բնակիչները, մի մասն անմշակ է, ըստ համայնքապետի, անգամ հայտնի չեն «սեփականատերը»:

1990-ականներին Կառավարությունը որոշում էր ընդունել այգեգործական ընկերությունների հողատարածքներն անվարձահատույց օտարելու մասին, սակայն իրավական որևէ փաստաթղթով հիմնավորված չէ հողի օգտագործման նրանց իրավունքը` սեփականության կամ վարձակալության հիմունքներով: Արդյունքում, ըստ Որոտան գյուղական համայնքի ղեկավարի, 140,8 հա հողի օգտագործման դիմաց ոչ մի դրամ հարկ չի վճարվում, մինչդեռ հիմնականում փախստականներով բնակեցված գյուղում խնդիրներ շատ կան: 

«Անցյալ տարվանից սկսել եմ հայտարարությունների, առանձին մարդկանց հետ հանդիպումների միջոցով համոզել հողի սեփականատերերին, որպեսզի նրանք կադաստրում գրանցեն, հողի սեփականաշնորհման վկայական ձեռք բերեն: Ոմանք արդեն ավարտել են սեփականշնորհման գործընթացը, սակայն դժվարն այն է, որ հողատերերի մի մասը հանրապետությունում չէ, ոմանք էլ չեն մշակում ու հետաքրքրված չեն սեփականացնելու խնդրով: Այս դեպքում ստիպված կլինեմ դատական կարգով հարցին լուծում տալ»,- ասում է համայնքապետը՝ ավելացնելով, որ հստակ որոշել է «գործի գլխին կանգնել» ու ավարտին հասցնել:

Իսկ մինչ այդ տեղական իշխանությունը փորձում է տեղական խնդիրները լուծել պետբյուջեի միջոցներով: Նշում է, որ համայնքին մեծ աջակցություն է ցուցաբերում Որոտանի ՀԷԿ-ը, որը, ի դեպ, գտնվում է գյուղի տարածքում, սակայն հողի վարձակալության հարկը վճարում է Խոտ համայնքին:

Որոտանը, որպես բանավան, հիմնադրվել է 1960-ական թվականներին՝ «Տաթև» ՀԷԿ-ի կառուցման ժամանակ, սակայն տարիներ անց որոշում է կայացվել գետի մյուս կողմում գտնվող վարչական  տարածքը հատկացնել Խոտ համայնքին: Համայնքապետ Սուրեն Օհանջանյանն անարդար է համարում այդ որոշումը, քանի որ ՀԷԿ-ը «որևէ կապ չունի Խոտ գյուղի հետ»: Դրանով տեղական բյուջեի եկամուտներից է Որոտան համայնքը զրկվել, որի արդյունքում համայնքին մեծ դժվարությամբ է հաջողվում տարբեր ծրագրերի իրականացման համար ներդրումեր ապահովել:

Իրենք` որոտանցիները, նշում են, որ վերջին տարիներին իրենց ապրելակերպում որոշ դրական առաջընթաց է նկատվում, սակայն դրա համար «օրն ի բուն աշխատում են»:

Երեք երեխաների հայր Արթուր Ստեփանյանն ասում է, որ իրենց ընտանիքի եկամուտը, բացի սոցիալական նպաստից, համալրվում է վառելափայտի վաճառքից ստացվող գումարով:

«Կամ մոտակա անտառներից ցախ եմ հավաքում, կամ անտառտնտեսությունց թույլտվություն վերցնում, քիչ-քիչ կուտակում մեր բակում, մինչև առնող գտնվի: «Կլիենտները» նախընտրում են փայտը նրանից առնել, ով մեքենա ունի, որ տանի, նրանց դռանը թափի: Ես ավտո չունեմ, դրա համար դժվար եմ ծախում՝ չնայած էժան եմ տալիս: Էս տարի հազիվ 20 մետր փայտ եմ ծախել, դե, դեմն արդեն գարուն ա, էլ առնող չի լինի»,- ասում է Արթուրը: 

Գարնան գալն ամենաշատը կուրախացնի Ժորա Հակոբյանին, ով բերքի ժամանակ թթի, ընկույզի ծառերն է թափ տալիս ու դրա դիմաց բնամթերք ստանում:

Արցախի Չայլու գյուղից տեղահանված Սոկրատ Աղայանի ապրուստի միակ միջոցն իր թոշակն է ու էշը, որով օգնում է հարևաններին` ցախը կամ հավաքած բերքը տուն հասցնելուն:

«Սենց որ մնա, էլի Աստծուն փառք: Բայց լավ  կլիներ, որ էս ջահելների համար մի գործի տեղ բացվեր. գյուղում 50-ից ավել ջահել տղերք կան, ամբողջ օրը պարապությունից խնջույքներ են կազմակերպում, ոնց էլ կարում են դրա համար միջոց գտնել»,- դժգոհում է Սոկրատը:

Այն, որ պետական սահմանից ուղիղ գծով 150 մ հեռավորության վրա գտնվող Որոտանում բնակչությունը երիտասարդանում է, հաստատում է նաև համայնքապետը՝ հավելելով, որ մինչև վեց տարեկան 40-ից ավել երեխա կա գյուղում, և շուտով պետբյուջեի միջոցներով գյուղում մանկապարտեզ կկառուցեն: Արդեն ավարտվել է 56 աշակերտ ունեցող դպրոցի շենքի վերանորոգումը:

«Որ մեր հողերի հարցը լուծեն, կարողանանք հողի հարկով բյուջեն համալրել, տարբեր ծրագրերում կընդգրկվենք ու սեփական ներդրում կապահովենք: Մնացածը ժամանակի հարց ա: Մի քանի տարի առաջ գյուղում շատերի պատուհանների ապակիների փոխարեն «ցելոֆան» էր քաշած: Էս տարի էլ, որ բերքը լավ եղավ, եվրոպատուհաններին էլ լայեղ չեն անելու»,- կատակում է համայնքի ղեկավարը: