Գյումրիի Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբում «Աջակցություն ոչ պետական մամուլին» ծրագրի շրջանակներում քննարկում էր տեղի լրատվամիջոցների և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների միջև: Ծրագրի ղեկավար Սուսաննա Շահնազարյանը ներկաներին համառոտ ներկայացրեց իրենց կատարած հետազոտությունների արդյունքները: Այնուհետև ՀՀ կառավարության կողմից ոչ պետական մամուլին հատկացվող լրավճարի արդյունավետության մասին խոսեց ծրագրի փորձագետ Սառա Պետրոսյանը:

1998թ. ֆինանսական ծանր վիճակում հայտնված լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները դիմեցին կառավարությանը ավելացված արժեքի հարկից մամուլին ազատելու խնդրանքով: Կառավարությունն էլ որոշեց փոխհատուցել սուբսիդավորման եղանակով: Ցանկում ընդգրկվեցին մարզային, ազգային փոքրամասնությունների, գրական և մանկապատանեկան մամուլը: Հետագայում այս ցանկն ընդլայնվեց: Ընդգրկվեցին ստեղծագործական, հայրենակցական միությունների պաշտոնաթերթեր, գրական-մշակութային ամսաթերթեր, տարին մեկանգամյա պարբերականությամբ լույս տեսնող ամսագրեր, հանդեսներ և այլն:

«Կառավարության օժանդակության ցանկում ընդգրկված շատ լրատվամիջոցներ մարդ-խմբագրություններ են՝ մեկ հոգանոց «աշխատակազմով»: Խմբագիրը նաև լրագրող է, սրբագրիչ, համակարգչային օպերատոր և այլն: Թերթեր կան, որոնք խմբագրություն չունեն կամ ընտանեկան են»,- ասաց Սառա Պետրոսյանը:

Հարցումների արդյունքում պարզվել է, որ տարեկան ստանալով 300-ից 500 հազար դրամ սուբսիդիա՝ այդ թերթերի ու ամսագրերի մեծ մասը կարողանում է պահպանել իր գոյությունը: Ամեն դեպքում դրանում հավաստիացնում են նրանց ղեկավարները՝ հավանաբար այդ փոքր գումարն էլ չկորցնելու համար: Պետության հատկացրած սուբսիդիան այդ թերթերի մեկ ամսվա ծախսն է կազմում, նրանց մեծամասնությունը խոստովանում է, որ անվճար բաժանում են, չունեն բաժանորդագրություն, վաճառելը ևս խնդիր է:

Ըստ բանախոսի՝ մեկ տպագրական մամուլով տարեկան մի քանի համար հրատարակվող թերթերը կամ ամսագրերը որևէ լուրջ խնդիր չեն կարող լուծել: «47 մլն դրամը համամասնորեն բաշխվում է 80 անուն լրատվամիջոցի միջև, սակայն գուցե ավելի ճիշտ կլիներ, որ սուբսիդիա կոչվածը հատկացվեր ըստ վճարած հարկերի»,- բարձրաձայնեց հանդիպման ներկաներից «Գյումրի-ասպարեզ» օրաթերթի գլխավոր խմբագիր Լևոն Բարսեղյանը: Վերջինս նշեց, որ Եվրոպայում թերթերին սուբսիդավորում են՝ փոխանցելով տվյալ թերթի բյուջեի 10 տոկոսը:

Չնայած բոլոր գործադրած ջանքերին՝ ամբողջ աշխարհում մամուլը ճգնաժամի մեջ է: Դրան նպաստել են ինտերնետային կայքերը: Թերթերի վաճառքն անկում է ապրել հենց ինտերնետի հասանելիության շնորհիվ: «Թերթ հրատարակելը մշտապես համարվել է շահավետ բիզնես: Սակայն նույն եվրոպական երկրներում, վերցնենք օրինակ Ֆրանսիան, այս վերջին տարիներին օրական մի թերթ հայտարարում է փակվելու մասին: Հայաստանում այնպիսի թերթեր, ինչպիսին են «Ազգը», որ տպվում էր ժամանակին 40 հազար, և «Երկիրը», որ լույս էր տեսնում 50 հազար տպաքանակով, այնքան են նվազեցրել այդ թիվը, որ հասել են միջշրջանային թերթերի տպաքանակին»,- նշեց Սառա Պետրոսյանը:

Ֆրանսիական մամուլի հետ կապված ուսումնասիրություններ կատարելիս բանախոսը մի հետաքրքիր հոդվածի է հանդիպել՝ տպագրված «Լիբերասիոն» թերթում: Հեղինակը Ռենե քաղաքի քաղաքապետն էր, ով կոչ էր անում իր քաղաքացիներին գնել իրենց քաղաքի թերթը: «Եթե մենք կորցնենք այդ թերթը, ես կկորցնեմ իմ հավասարակշռությունը»,- հայտարարել էր հոդվածագիրը:

Սառա Պետրոսյանը շատ կուզենար, որ Հայաստանում նման կոչով հանդես գային քաղաքական գործիչները կամ ղեկավար այրերը: «Բայց դրա փոխարեն հանգիստ խղճով թույլ են տալիս, որ մամուլը տարածող կազմակերպությունների դրած սահմանափակումների շնորհիվ՝ թերթերը չհասնեն հեռավոր բնակավայրեր, իսկ սա խոսքի ազատության սահմանափակման մի ձև է»,- ասաց Սուսաննա Շահնազարյանը:

Հայկական մամուլի դեպքում թվացյալ բարեգործության քողի տակ կառավարության կողմից հատկացվող 47 մլն դրամը պարզապես փոշիացվում է: Խորհուրդը, որ կատարում է այդ հատկացումներն ու հաստատում հրատարակվող մամուլի ցանկը, բաղկացած չէ մասնագետներից: Հանդիպման մասնակիցներն առաջարկեցին դիմել կառավարությանը, որ վերջինս վերանայի խորհրդի կազմը՝ դրանում հիմնականում ոլորտի մասնագետներ ընդգրկելու նպատակով: Մասնակիցները պնդեցին, որ պիտի վերանայել նաև սուբսիդավորվող մամուլի ցանկը:

«Ասպարեզ» ակումբում կազմակերպված «Աջակցություն ոչ պետական մամուլին» ծրագրին թեև հրավիրվել, սակայն չէին մասնակցում պետության կողմից տարեկան 500 հազար դրամի չափով աջակցություն ստացող տպագիր մամուլի ներկայացուցիչները: