Երբեմն թվում է` ճանապարհի կեսին ինձ մոլորեցնող մի ոզնի է հայտնվում, ու ես, մոռանալով ցավը, նստում եմ նրա վրա`  նոր աշխարհ տեղափոխվելու համար...

Զուգարանակոնքը չափից շատ սառն էր, եւ ես սկսեցի թղթով պատել այն ու ձեռքս վերցրի Քամյուի «Օտարը»:

Էդ համատարած ճերմակ լոգասենյակում մշտական սառնությունն ու կտրվածությունը թույլ էին տալիս կարդալ ինչքան ուզում ես ու ինչպես ուզում ես:

Տանս շրջողների ոտնաձայները հետզհետե աներեւույթ դարձան. ես հասկացա, որ նրանք շտապում են աշխատանքի: Քսան րոպե ժամաքանակը, որ սահմանել էի էդ ճերմակ, քառակուսի տարածությունումս անցկացնելու համար, ծախսատար էր. ես աշխատանքից չուշանալու համար հիմա տաքսի պետք է զանգահարեմ, լոգանքս կիսատ-պռատ է մնալու, մազերս դեռ խոնավ են ու հերթական մրսածության պատճառ են դառնալու: Բայց, մեկ է, հավերժությունից պոկված եւ սոցիալ հիմարություններով պարփակված այդ քսան րոպեն օրական քսանչորս ժամվա դիմաց փրկությունս էր:

"Сегодня умерла мама. А может быть, вчера - не  знаю.  Я получил из богадельни телеграмму: "Мать  скончалась. Похороны  завтра. Искренне соболезнуем". Это ничего не говорит -- может быть, вчера умерла".

-Բա...Բաաա՜խ...

Լսվեց երկու կրակոց: Ես զայրացա: Մի պահ ուզեցի կտրվեմ զուգարանակոնքից, հետո հիշեցի ինձ խոստացած քսան րոպեն ու ավելի ձիգ նստելով` ոտքերս մեկնեցի առաջ ու շարունակեցի կարդալ:

Միտքս երկու կրակոցի հետ էր: Հետո մտածեցի, որ էս ժամին` լույսի ազդեցության տակ, այդ հիմար կրակոցը գուցեեւ հերթական շուն սատկացնելու միակ միջոցն էր:

Սկսեցի մտածել, թե շուն սատկացնելը դարձել է սովորություն, ու հիմա չգիտես` էդ տերն է շանն ավելի շուտ սատկացրել մտքում, թե սատկացնողները, որոնց միտքը երկու բա-բախների արանքում է մնացել ու սահմանափակվել իրականությունը ավելի կարմիր դարձնելու մտայնությամբ:

Հիմարություն է... Բարձաձայն ասացի ու շարունակեցի կարդալ:

Հեռախոսը մորթվում էր պահարանին. այս ժամին ինձ զանգող չպետք է լիներ. աշխատանքային կանոնիկ զանգերից բացի մնացածին ես էի փորձում գտնել, իսկ էդ մնացածը գիտեն, որ ես ունեմ հավերժական քսան րոպեները` ինձ սոսնձելու զուգարանակոնքին ու այլեւս կտրվելու շնային, կրակոցային հիմար պատմություններից:

Կարդում եմ.

"Итак, я решил поехать двухчасовым автобусом. Было очень жарко. Пообедал я, как обычно, в ресторане, у Селеста. Там все жалели меня, и Селест сказал: "Мать-то одна у человека". Когда я уходил,  все проводили меня до дверей.  Я немного   растерялся  --  мне  ведь   еще   надо  было  зайти  к   Эмманюэлю позаимствовать  черный   галстук  и  нарукавную  траурную  повязку:  у  негонесколько месяцев тому назад умер дядя".

Փորձեցի հիշել, թե որտեղ կլինի սեւ զուգագուլպաս. եւս մեկ մտահոգություն, որ վայրկյաններ խլեց հավերժական քսան րոպեիցս, ու ես էլ ավելի ձգեցի մկաններս, մատս դրեցի գրքի արանքում ու սկսեցի հաշվել մինչեւ տասը:

«Տեսնես շանը տարան, թե էդպես էլ ընկած մնաց գետնին ու հիմա ծորում է»,- մտածեցի ես:

Ութերորդ հարկի հարեւանը միացրեց հեռուստացույցը:

Շենքն էնպես է կառուցված, որ զուգարանի գլխին զուգարան պետք է լինի, թերեւս միակ կանոնիկությունը, որ ես անտանելի սիրում էի ու ազատում ինձ ավելորդություններից... Բայց չէ, հեռուստացույցի բռբռոցն ուղիղ ականջներիս մեջ էր: Ես սկսեցի մահակով հարվածել առաստաղին, ոչ մի ուշադրություն... Ես բարձաձայն ասացի, որ իրենց հեռուստացույցի ձայնն ինձ խանգարում է... Ոչ մի ուշադրություն... Անհասկանալի տեքստն ու կադրը, որ պատկերացրեցի այդ պահին, սրտխառնոց առաջացրին մեջս...

Ու ես մատս հանեցի գրքի արանքից, սկսեցի հանգստացնել ինձ ու ամենալարված պահին զգացի, որ անդառնալիորեն գամվել եմ զուգարանակոնքին: Հիմա ուզում էի հավերժական քսան րոպեներիցս պոկվել ու գտնել սեւ զուգագուլպաս, որ դուրս թռչեմ անկառավարելի տան՝ մինչ այդ ինձ թվացյալ կառավարելի սենյակից: Մաշկս կպել էր: Ես ցավի ու գրգռումի զգացումից մաս-մաս փորձում էի պոկել ինձ, երբ դուռն սկսեցին ուժեղ բախել...

-Կռի՞վ եք հա ուզում,- գոռացի ես ներսից,- հիմա կասեմ ձեզ, թե ինչի չի կարելի հեռուստացույցը տեղափոխել սանհանգույց... Գիտե՞ք, թե ես որքան եմ լարում ուշադրությունս, ու նույնիսկ հիմար բա-բախները չեն կարողանում ինձ կտրել հիմնային կոնքից...

Ես գոռում էի ու սարսափից ձգվում, որովհետեւ ձայնս մնացել էր մի ինչ-որ անհասկանալի տեղ, մահակս կպել էր առաստաղին, իսկ մատս գրքի արանքում սառել, պոկ չէր գալիս... Ես, վերջին ճիգերս գործադրելով, ինձ էլի փորձում էի պոկել զուգարանակոնքից, իսկ մյուս ձեռքով մահակը, որպեսզի ցույց տամ աղմկարար հարեւանիս, թե որքան իրական ուժ է մահակը, որի ձայնն իրենք այդպես համառորեն արհամարհում են:

Դուռը բախողները ներսու՞մ են, թե՞ ինձ թվում է... Սարսափի զգացումը, որ պետք է մնար լոգասենյակում, որի զուգարանակոնքի վրա հետույքիս կեսը այդպես էլ կպած էր մնացել, ինձ այլեւս չէր անհանգստացնում. ես ցավի զգացողություն չունեի: Նրանք էլ համառորեն շրջում էին ու փորձում գտնել սեւ զուգագուլպաս... Ա՜յ քեզ բան... Այն եւս մեկին անհրաժեշտ է. մարդկանց, ովքեր հենց նոր, առանց զգուշացնելու մտել են տունս ու խառնում են իրերս:

Ես ուզում էի դուրս պրծնել ու մահակով, որ դեռ կպած էր առաստաղին, մի երկու հարված հասցնել հաստափորի գլխին ու միաժամանակ վախենում էի. առաջին անգամ համոզվել էի, որ էդ հավերժական քսան րոպեների արանքում մատս մնացել էր կպած գրքին, հետույքիս կեսը` զուգարանակոնքին, իսկ մահակս` առաստաղին: Սարսափելի է:

Այս տեսքով անկոչ հյուրերին ներկայանալու ցանկությունս ի սպառ վերացավ եւ սկսեցի սպասել, թե ուր են դնելու զուգագուլպաս, թե երբ են հեռանալու տնիցս ու ինչ են տանելու...

Նրանք ձեռնունայն հեռացան: Ես էդպես էլ չկարողացա մատս հանել գրքի արանքից ու արագորեն դուրս թռա:

Չգտնելով զուգագուլպաս ու ոչ էլ երեկվա կոշիկներս` հագա ավելի հներն ու փորձեցի վերելակ նստել:

Շքամուտքի մոտ քսանից ավելի մարդ կար:Ես մտածեցի, որ շուն սատկացնելն արդեն հատկանշական է դարձել, եւ երեւի տերն էլ գլխապատառ ընկել է շքամուտքի առաջն ու լացում է:

Շքամուտքի մոտ մայրս էր` ծնկները ծալած: Ես մոտեցա նրան` գիրքը, որ կպած էր մատիցս, մի կերպ պահելով հետեւումս:

Ինձ նման մեկը ընկած էր շքամուտքի մոտ, գլխում` երկու փամփուշտ...Ես շրջվեցի մորս կողմ ու զայրույթով ասացի, որ երեկվա զուգագուլպաս չեմ գտել...