HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Եղեգիսը դառնում է խողովակաշար. «Մենք շուտով կպատմենք, որ ջուր ունեինք, բայց հիմա էլ չկա»

1973թ.ն շատինցի մի հաշմանդամ տղա իր մոր համար կարմրախայտ է որսացել Եղեգիս գետից, որ բերի տուն և հիվանդ մոր վերքի վրա դնի: Իրավապահները եկել և սառնարանից հայտնաբերել են կարմրախայտը, տղային երկու տարով դատապարտել: Վայոց ձորի մարզի Շատին գյուղում այս պատմությունը դեռ չեն մոռացել: Արիս Սմբատյանը այս դեպքը վրդովմունքով է պատմում. այժմ փոքր հէկերի պատճառով ողջ էկոլոգիան է վերանում, և ոչ ոք ոչինչ չի անում: Շատինցիներն ասում են՝ Եղեգիս գետում հիմա հազվադեպ կարելի է կարմրախայտ տեսնել: Այնինչ մի քանի տարի առաջ, եթե թասով ջուր վերցնեիր գետից, մի քանի կարմրախայտ կընկներ մեջը:

Շատինի հարակից գյուղերի վարչական տարածքում երկու փոքր հէկ արդեն գործում է: Երրորդը նոր է կառուցվում հենց շատինցիների «քթի տակ»: Շատինցիների ընդվզումը նոր հէկի դեմ արդյունք չի տվել: Հէկը շարունակում են կառուցել: Գյուղացիները սկզբում ոտքի են կանգնել և փորձել կանխել շինարարությունը, այնուհետև շատերը հետ են կանգնել. գյուղացիների ասելով՝ հէկի տերերը նրանց «գնել են»:

Հէկի խողովակները պետք է անցնեն Ավետիք Հովակիմյանի հողամասով: Ասում է՝ չնայած բոլորին վճարել են և համաձայնություն ստացել, բայց ինքը չի պատրաստվում թույլ տալ, որ հէկի խողովակներն անցնեն իր հողամասի տարածքով: «Փող տալիս են, բայց ինձ հետաքրքիր չի դա: Իմ երեխան դրանով է ապրում»,- ավելացնում է Ավետիք Հովակիմյանը:

Գյուղամիջում հավաքված շատինցիները պատմում են, որ հէկի պատճառով իրենց գյուղը կզրկվի ջրից: Բացի նրանից, որ ձուկն է վերացել, ոռոգման սեզոնին մշտապես «կռիվ» են տալիս հէկերի տերերի հետ, որ ջուր բաց թողնեն՝ իրենց արտերը ջրելու: Չնայած, ըստ թույլտվությունների, Եղեգիսի վրա կառուցված հէկերը ամռան երկու ամիսներին չպետք է աշխատեն: «Սաշիկը՝ նախագահի եղբայրը, էն մի գեսը որ սարքեց (Եղեգիսի վրա - հեղ.), ոսկե սարեր խոսք տվեց, կբացենք ջուրը»,- հիշում է շատինցի Բալաբեկ Խուդյանը: Բայց այդ խոստումները չեն իրականացվել:

«Մենք ոչինչ չունենք, քար ու սարի մեջ ենք, էդ ջրով ենք մեր անասունը պահում, այգին ջրում, հիմի էդ էլ են կտրում»,- համագյուղացուն լրացնում է Արիս Սմբատյանը: Գյուղացիները նշում են, որ այդ հէկերը վնասից բացի իրենց ոչինչ չեն տալիս: «Օրական գեսը դնում են, էներգիան թանկացնում են, գեսը դնում են՝ գազը թանկացնում են, մեզ ի՞նչ»,- ասում է Արիս Սմբատյանը:

Կառուցվող հէկը շատ մոտ է գյուղացիների տներին: Նրանք մտահոգվում են, որ ձայնը մարդկանց անդորրը կխանգարի, բայց չգիտես՝ ինչպես է թույլտվություն տրվել հենց այդտեղ հէկը կառուցելու համար:

Գյուղապետ Մամիկոն Սմբատյանը նշում է, որ գյուղապետարանը նախագծի առաջադրանքը տվել է մի տարածքի վրա, իսկ բնապահպանության նախարարությունը՝ այլ տարածքի համար հաստատել, որը գյուղացիների տներին շատ մոտ է՝ 20-30 կմ հեռավորությամբ:

«Վերևի գեսերում աշխատում են շատինցիներ. եթե հոսանքն անջատվում է, 1-2 րոպե եթե չեն հասցնում, դղրդոցն էնքան ուժեղ է լինում, որ ցնցում է լինում, իսկ դա, բնական է, վտանգավոր է, բայց եզրակացություն կա, որ ոչ մի բանի չի խանգարի»,- ասում է գյուղապետը:

Մամիկոն Սմբատյանն ասում է, որ եթե հէկի տերերը պահպանեն ջրի բնապահպանական թողքը, վտանգավոր բան չի լինի. նախատեսված է, որ 600 լիտր ջուր պետք է մնա գետում:

«Եթե իջնեք ներքև, եթե անցնեք գետի էն կողմը, մի կաթիլ ջուր չի գնում գիշերը, դիտավորյալ աշխատողները կտրում են ամբողջ ջուրը, որ գեսն աշխատի, բայց նման իրավունք չունեն»,- ասում է գյուղապետը արդեն գործող հէկի մասին և նշում, որ այս ամենը տեսնելով՝ շատինցիներն անհանգստանում են:

Եղեգիսը Արփա գետի վտակներից է, երկարությունը՝ 47 կմ: Ըստ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի ցուցակի՝ Եղեգիսի և դրա վտակների վրա արդեն իսկ 6 գործող հէկ կա, ևս 11 հէկի համար Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը լիցենզիա է տրամադրել: Բնակիչների մտահոգությունն իրականություն է դառնում՝ Եղեգիսը դառնում է խողովակաշար. մի կետից ջուրը մտնում է խողովակի մեջ, երկրորդ կետում դուրս գալիս և նորից մտնում մյուս հէկի խողովակի մեջ:

«Մենք մշտական էկոլոգիայից ենք խոսում, հիշում ենք, թե ոնց էր բնությունը: Կամ մեր պապերը պատմում էին, որ անտառ կար էստեղ, մենք էդ անտառը չտեսանք, հիմա էլ մենք շուտով կպատմենք տենց, որ ջուր ունեինք, հիմա ջուր չկա, անապատ է»,- ասում է Արիս Սմբատյանը:

Գյուղացիները գիտեն, թե ով է կառուցում հէկը՝ Ռոբերտ Օխանյանը, ով նաև հէկ ունի Քարագլուխում, Հաղպատում և Ամբերդի հէկի բաժնետերերից է: Նրա նախաձեռնությունն էր նաև Թռչկանի ջրվեժի վրա հէկի կառուցումը, որը բնապահպանների ջանքերով տապալվեց:

Մեկնաբանություններ (1)

ՀԱՅՈՒՀԻ
հաաա ասա էն գլխից ցնցող արդարադատություն ենք ունեցել, հաշմանդամին 2 տարի նստեցնել՝ հիվանդ մրո համար մի հատ ձուկ բռնելու համար, իսկ հիմա Հայաստանի ողջ բնությունը լափեցին ու խժռեցին, ոչ ոք պատասխան չպիտի տա չէ՞

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter