ՀՀ Վճռաբեկ դատարանը վերադարձրել է գերմանացի ներդրող, «ԻստԻնվեստոր» ընկերության տնօրեն Ստեֆան Լաքսհուբերի վճռաբեկ բողոքն ընդդեմ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության առաջնորդ, ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Գագիկ Ծառուկյանին պատկանող «Երևանի «Արարատ» կոնյակի-գինու-օղու կոմբինատ»-ի: Հիշեցնենք, որ «ԻստԻնվեստոր» ընկերությունը կոմբինատում 3.5 տոկոսի բաժնետեր էր և դատարանում վիճարկում էր ընկերությանը բաժնետոմսերի սեփականությունից զրկելու իրավունքը:  

Թեմայի շուրջ «Հետքի» հարցերին պատասխանում է Ստեֆան Լաքսհուբերը:

- Վճռաբեկ դատարանը վերադարձրել է Ձեր հայցը, ի՞նչ եք որոշել անել:

- Դա միայն իմ որոշումը չէ: Ես քննարկել եմ այն մեր ընկերության ներդրողների հետ, ովքեր այնքան էլ ուրախ չէին այն ուղու համար, որով մենք անցանք: Մենք հույս ունեինք, որ որևէ ազդանշան կստանայինք դատարանից, որը կասեր, որ դա շատ անտրամաբանական է, շատ հեռու է Երկիր մոլորակից, «Մուլտիգրուպի» գույքի գնահատման արդյունքներն այլ մոլորակից են: Մենք մի փոքր այլ բան էինք սպասում: Հիմա մենք ստիպված ենք գնալ Եվրադատարան արդար դատաքննության ակնկալիքով: Բնականաբար, դա որոշակի ժամանակ կխլի:

-Դուք որոշակիորեն ծանոթ էիք հայաստանյան իրականությանը: Սպասո՞ւմ էիք, որ կարող է շահեք դատը:

-Ես չէի սպասում իսկապես ամբողջական փոխհատուցում կամ գնահատում: Ոչ, ես երազող չեմ, ես նույնիսկ 50 տոկոսի մասին չէի երազում: Սակայն ես հույս ունեի, որ որևէ ազդանշան կստանամ, որ դատարանն ասեր` սա անհեթեթ գնահատում է: Այլ կերպ ասած` դու գնում ես «Մերսեդես», և «Մուլտիգրուպը» գալիս ու ասում է, որ այն 10 դրամ արժե: Սա այնքան հեռու է իրականությունից: Ես գոնե սպասում էի, որ դատարանն ասեր` «Մերսեդեսն» արժե 100 հազար դրամ կամ իրականությանը մոտ մեկ այլ բան: Բայց ոչ մի ազդանշան: Եվ ծիծաղելին այն է, որ մենք տեղեկություններ ստացանք, որ դատարանի կողմից ընտրված գնահատող կազմակերպությունը ճնշման է ենթարկվել, չնայած դրան, նրանք ասացին, որ գնահատումը ծիծաղելի է:   

-Ի՞նչ եք սպասում Եվրադատարանից:

-Մեր առաջնային նպատակը ողջ գործընթացը չեղյալ համարելն է, որպեսզի մենք վերադարձնենք կոմբինատում մեր ունեցած 3.5 տոկոս բաժնեմասը: Մենք չենք պահանջելու նոր գնահատում, բայց կապացուցենք, որ ողջ գործընթացն իրավունքի խախտումներով է ընթացել:

-Ո՞վ է այս գործը տանելու Եվրադատարան` հա՞յ փաստաբանները, թե՞ այլ մարդիկ էլ կներգրավվեն:

-Արա Զոհրաբյանը, և մենք կվերցնենք նաև մի քանի փորձագետների: Կլինի նաև գերմանացի իրավաբան: Նրանք կհետևեն գործընթացին մեր կողմից: Իհարկե, սա բավականին գումար կարժենա, ավելի շատ, քան կոմբինատի գնահատումն էր, բայց ինչպես ասել եմ մի քանի տարի առաջ՝ սա սկզբունքի հարց է: Կարծում եմ, որ սա լակմուսի թեսթ է: Եվ ես նաև պատասխանատու եմ մեր ներդրողների առջև:

Ես ցավում եմ այս դեպքի համար, որովհետև ես տեսնում եմ, որ Հայաստանը առաջ է գնում: Ես դրական զգացողություններ ունեմ այս երկրի նկատմամբ: Կարծում եմ, որ հիմա Հայաստանը ճիշտ ուղի է բռնել: Եվ շատ ցավալի է, որ մյուս կողմում մենք նման պատմություն ունեցանք, որը ոչ միայն ինձ, նաև մյուս ներդրողների մոտ վատ տպավորություն է թողել:

-Հայաստանում այս տարիների ընթացքում փոփոխություններ նկատե՞լ եք:

-Այո, որոշ փոքր փոփոխություններ կան, որոնք հաճելի են: Օրինակ` ինձ համար շատ կարևոր է հեշտ վիզա ստանալը: Դա հեշտացնում է ճանապարհորդությունը, քանի որ երբ դու գնում ես բիզնես բանակցության, գնում ես ու անմիջապես ստանում ես վիզան: Այլևս փաստաթղթերի հետ կապված ձգձգումներ չեն լինում: Ես նույնիսկ նկատել եմ փոփոխություններ սահմանին, երբ անձնագրային ստուգում ես անցնում, մարդիկ ժպտում են, ասում են` բարի գալուստ Հայաստան: Շատ փոքր փոփոխություններ են, ոչ մի դրամ չարժեն, բայց այդ երկրի մասին տպավորություն են թողնում:

-Որոշակի փոփոխություններ նկատել եմ նաև բիզնես ոլորտում: Տեսնում եմ ակտիվություն երիտասարդ սերնդի մեջ, որոնք նաև քաղաքական ակցիաներ են կազմակերպում: Սա նորմալ գործընթաց է:

-Չեք ուզու՞մ ընդլայնել ձեր ներդրումների շրջանակը Հայաստանում: Ասենք` հանքարդյունաբերության ոլորտում, քանի որ դա Հայաստանում համարվում է շահութաբեր ոլորտ:

-Ինչպես գիտեք, մենք այստեղ ունենք որոշ ներդրումներ և ավելացնել այս փուլում չէինք ուզենա: Մենք մի փոքր «վառված» ենք այս գործով, և սպասում ենք, թե ինչպես ամեն ինչ կընթանա:

Գիտեմ, որ որոշ ներդրումներ ոսկու հանքարդյունաբերության ոլորտում անում է «Լիդիան ռեսորսիսը»: Ես մեծապես գնահատում եմ դա, շատ լավ է: Բայց այս փուլում մենք դեռ կհետևենք, թե ինչպես կընթանա ամեն ինչ, և եթե որևէ դրական փոփոխություն լինի, հնարավոր է վերադառնանք և նոր ներդրումներ անենք:  

Մենք սկսել ենք ներդրումներ իրականացնել Հայաստանում 8-9 տարի առաջ՝ որպես փոքր ներդրողներ: Մենք հասկացանք, որ մի փոքր շուտ էինք մտել դաշտ, և իրավական և փոքրամասնության պաշտպանությունը դեռ պատշաճ չի իրականացվում: Մենք շտապեցինք, բայց ընդհանուր առմամբ ես լավատես եմ Հայաստանի նկատմամբ: Ես զգում եմ, որ ժամանակն է բարելավել Հայաստանի տնտեսությունը, կառավարումը և կարգավորումը՝ ցույց տալու համար, որ իսկապես այդ ուղղությամբ գործընթաց կա, և ոչ թե միայն բառեր են հնչում:

-Գիտե՞ք, որ հայ հասարակության մի հատվածն այնքան էլ ոգևորված չէ «Լիդիանի» ոսկու հանքարդունահանման փաստով: Նրանք հիմնավորում են, որ այդ նախագիծը մեծապես կվնասի բնությանը:

-Իհարկե, դուք պետք է հոգ տանեք, որ գործընթացը նորմալ ընթանա: Այստեղ է, որ կառավարությունը պետք է կարգավորի և ազդեցություն ունենա: Դուք հնարավորություն ունեք ոչ ասել այդ գործընթացին, ասել` այլ ճանապարհով արեք դա: Դա ավելի թանկ կարժենա, բայց ավելի քիչ կվնասի բնությանը: Դա պետք է կարգավորի կառավարությունը, ոչ թե ներդրողը: Ներդրողը և հանքարդյունաբերողը ընտրում է ամենաէժան ճանապարհը, որը նորմալ է: Կառավարությունը պետք է կանգնեցնի նրանց:

-Հայաստանում կատարած ձեր ներդրումային պորտֆելում փոփոխություններ եղե՞լ են այս ընթացքում:

-Մենք դադարեցրել ենք մեր ներդրումը Զարգացման հայկական բանկում: Մենք վաճառել ենք մեր շուրջ 10 տոկոս բաժնետոմսերը՝ այս երկրում մեր ներդրումներին սպառնացող հնարավոր ռիսկից խուսափելու համար, քանի որ չգիտեինք, թե ինչպես կընթանար գործընթացը:   

-Գումարային արտահայտությամբ որքա՞ն ներդրում եք արել Հայաստանում:

-Շուրջ 10 միլիոն դոլար: