Հարցազրույց քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանի հետ

-Պարոն Սարգսյան, այս օրերին քննարկումների տեղիք են տվել Ռոբերտ Քոչարյանի հարցազրույցները: Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ հարց է փորձում լուծել Քոչարյանը:

-Իրավիճակն այնպիսին է, որ Սերժ Սարգսյանի երկրորդ ժամկետն է, և կյանքը ցույց է տալիս, որ նման պարագաներում այդ իշխանական համակարգում սկսվում են այս պրոցեսները, այսինքն՝ ամեն մեկն արդեն մտածում է, թե ինչ դիրքեր կարող է զբաղեցնել և պատրաստվում է հիմիկվանից: Բնական է՝ գործող իշխանությունն էլ է մտածում այդ մասին, որպեսզի փորձի իր ուզած ձևով դրսևորվի մինչև ժամկետի վերջ, և շարունակվի այնպես, ինչպես իրենք են ուզում: Դա եղել է մեզ մոտ 2007 թ., երբ պարզ տեսանք, որ «Բարգավաճ Հայաստան» ստեղծվեց, ինչ-որ կառույց սկսեց քանդվել, Արթուր Բաղդասարյան և այլն:

Մոտավորապես նման մի բան է: Գուցե ծանրացած լինի այն առումով, որ կարող է խառնված են արտաքին ուժեր նույնպես, ինչը շատ բնական է, որովհետև Հայաստանի խնդիրն ի՞նչն է. դա տասնյակներով յուրացված իշխանության ստեղծած համակարգն է: Իշխանության ուզուրպացիան, որը Սահմանադրության մեջ ներկայացված է որպես քրեական հանցագործություն, չի վերանում Հայաստանում: Հասարակությունը որևէ կերպ ի վիճակի չէ հասնել նրան, որ Հայաստանում օրինական իշխանություն ստեղծվի: Եվ այդ անօրինական իշխանությունն իր գործելաոճով անընդհատ նույնն է:

Այստեղ անձերի փոփոխությունը ոչ մի նշանակություն չունի: Այն անընդհատ գալիս է խոցային վիճակի, երբ հերթական փոփոխությունն է սպասվում իշխանության մեջ: Սա է կատարվում: Չեմ կարծում, թե մարդիկ, ովքեր ներգրավված են այս պոլեմիկայի մեջ, իրենք էլ մինչև վերջ մի բան հասկանում են: Ինչի՞ համար էր Տիգրան Սարգսյանին պետք հանկարծակի հիշել Քոչարյանի հետ կապված ինչ-որ «սև» փողերի մասին: Չէ՞ որ դա բացահայտում է պետական հանցագործություն, համակարգային գաղտնիք: Նշանակում է՝ ցանկություն կար նման մի բան անելու:

Միակ բանը, որ այս իրավիճակում ինձ հետաքրքրում է, այն է, որ հասարակության հասկացող մասը, մամուլը, եթե գոյություն ունեն խելքը գլխին քաղաքական ուժեր, չներքաշվեն սրա մեջ, հասկանան, որ դրա մեջ ներքաշվելը լայնացնում է այդ երևությը ամբողջ երկրով մեկ: Կարծում եմ՝ եթե այդ մոտեցումը լինի, եթե այդ ամենն արհարմարհվի, եթե օրենքից դուրս համարվի հասարակության, ազատ մամուլի կողմից, ուրիշ ձև չկա, հակառակ դեպքում ամբողջ երկիրը ներքաշելու ենք դրա մեջ:

-Այսինքն՝ այդ կոնֆլիկտը պայմանավորված է իշխանությունը ստանալով:

-Այդ մարդկանց ձգտումը միայն դա է՝ իշխանությունը վերցնելու ու պահելու և ոչ մի կերպ օրենքով նոր իշխանություն չստեղծելու մեջ: Այդ համակարգն իր կադրային ողջ կազմով երբեք թույլ չի տա, որ այս երկրում ազատ ընտրությունների միջոցով իշխանություն ձևավորվի: Դա իրենց մահն է: Դրա համար եմ ասում, որ ցանկացած կուսակցություն, լրատվամիջոց, որը խառնվում է դրա մեջ, արդեն հանցավոր գործունեություն է: Հանրապետականների երեկվա ինտերվյուն բացահայտ խոսում է դրա մասին: Մարդիկ պայքարում են ապագա նախագահության համար, դրա համար ուզում են տիրանալ պաշտոնին, որ հաջողություն լինի: Այսինքն՝ դա ներկայացվում է որպես նորմա մեր երկրում, և վաղուց է, որ այդպես է:

-2018 թ. կանխատեսելի՞ է Քոչարյանի թեկնածության առաջադրումը:

-Հասարակությունը պիտի թույլ չտա դրա զարգացումը: Օր առաջ պետք է ընդհանրապես վերանան այս երևույթները երկրից: Կան շարժումներ, որ մարդիկ հասկանում են, որ պետք է հզորացնել:

-Իսկ հասարակությունն այդքան ուժ ունի՞:

-Մենք չունենք, իսկ ուրիշ ժողովուրդները ո՞նց են արել դա: Իրենք էլ են, չէ՞, տեսել դա: Կան ժողովուրդներ, որ իրենց ճիշտը հասկացել են, վեր են կացել: Բա ի՞նչ անենք, լավ, ո՞ւմ հույսին թողնենք: Շատ զարմանալի է, որ հանգիստ ներքաշվում են լրատվամիջոցներ, կուսակցություններ դրա մեջ: Օգտվելու բնազդն է, հասկանո՞ւմ եք: Դա շատ ավելի հզոր է այս իրավիճակում, քան վտանգի զգացումը, երբ մարդիկ պետք է հասկանան, որ պետք է հեռու մնալ դրանից:

-Նշում են նաև սահմանադարական փոփոխությունների՝ երկրի կառավարման համակարգը փոխելու՝ խորհրդարանական կառավարման անցնելու մասին: Ի՞նչ եք կարծում՝ հնարավո՞ր է նման փոփոխություն:

-Ինչ էլ ասեք, կլինի: Հասկացեք՝ մարդիկ, ովքեր փայլուն գիտեն, որ անօրինական ձևով պետական լծակները վերցրել են իրենց ձեռքը, իրենց համար Սահմանադրությունն ի՞նչ. հանցագործություններն օրինականացնելու ձև է, միջոց է: Հիտլերը ժամանակին եկել էր իշխանության, 13 դրակոնյան օրենք էր ստեղծել, որոնք ոչնչացրել էին Գերմանիան: Ցանկացած փոփոխություն, որ արվում է Սահմանադրության դեմ, անօրինականությունն օրինակացնելու համար է: Կատակ չէ դա: Շատ վտանգավոր է: