Հայաստանում ներգնա տուրիզմի զարգացման համար կարծես թե մեծ աշխատանքներ են տարվում. կառուցվում են նոր հյուրանոցներ, բացվում են տուրիստական նոր կազմակերպություններ, թվում է` զբոսաշրջիկների տեղատարափ է լինելու, սակայն հուլիսի սկզբին լինելով Գառնի-Գեղարդում` ընդամենը մի քանի ծեր զբոսաշրջիկ գտանք:

Պատճառն այն է, որ Հայաստան գալիս են այսպես կոչված ինտելեկտուալ զբոսաշրջիկները, որոնց հետաքրքիր են հայկական հին մշակույթն ու պատմությունը: Վերջիններս այն զբոսաշրջիկների տեսակին են պատկանում, որոնց գրպանին այնքան էլ հարմար չեն մեր նորաբաց թանկ հյուրանոցներն ու տուրիստական կազմակերպությունների առաջարկած թանկարժեք շրջագայությունները: Փոքր-ինչ հետաքրքրվելով վերջիններիս առաջարկած պայմաններով եւ պահանջած գումարով` կարող ես պատկերացում կազմել այսօրվա ներգնա տուրիզմի մասին:

Զբոսաշրջիկն օդանավակայանում

Կան հատուկ ծառայություններ, որոնք ապահովում են զբոսաշրջիկների փոխադրումը օդանավակայանից դեպի նախատեսված վայրը: 3-4 անձի փոխադրումը մարդատար մեքենայով 6000 դրամ է, իսկ միկրոավտուբուսով` 16000: Այն զբոսաշրջիկները, որոնք մինչ գալը դիմել են տուրիստական կազմակերպությունների ծառայություններին, ունեն դիմավորողներ օդանավակայանում:

Որտեղ է մնում զբոսաշրջիկը

Զբոսաշրջիներին առաջարկվում են մնալու հետեւյալ տարբերակները` հյուրանոց, բնակարանի վարձույթ եւ առանձնատան վարձույթ: Հայաստանում միջին կարգի հյուրանոցների պակաս է զգացվում: 16 հարմարավետ սենյակ առաջարկող «Մաստեր-Կլաս» հյուրանոցում էկոնոմ երկտեղանոց սենյակը 18000 դրամ է: 6 սենյակ առաջարկող «Վիլա Դելենդայում» մեկտեղանոց համարն արժե 22000 դրամ: Բոլորին հայտնի հայաստանյան բարձրակարգ հյուրանոցներում գները շատ ավելի թանկ են: «Երեւան Գոլդեն Թուլիփ»-ում գները 62000-115000 դրամի սահմաններում են: «Արմենիա Մարիոթ» հյուրանոցում գները տատանվում են` 72000-240000 դրամ` ըստ համարների տեսակների:

Երեւանից դուրս գտնվող հյուրանոցները նույնպես մատչելի չեն: Լոռու մարզի Դեբեդ գետի ափին գտնվող «Ավան Ձորագետ» հյուրանոցում երկտեղանոց համարն արժե 39000 դրամ, իսկ Գյումրի քաղաքում գտնվող «Արաքս» հյուրանոցում` 30000 դրամ:

Իտալիայի չքնաղ քաղաք եւ տուրիստների «տուն» Վենետիկի երեքաստղանի հյուրանոց «Ֆոնտանա» հյուրանոցում գները սկսվում են 64 եվրոյից, իսկ Կատալոնիայի հրապարակում գտնվող «Մարվի» հյուրանոցում գները սկսվում են 83 եվրոյից:

Հայաստանյան հյուրանոցային գները պետք է շատ տարբերվեին նման երկրների հյուրանոցների գներից: Սակայն, տարբերությունն այդքան էլ մեծ չէ, եթե հաշվի առնես Վենետիկի եւ Կատալոնիայի պես տուրիստական կենտրոնները: Զբոսաշրջիկների մի մասը բոլոր հարմարություններով ապահովված բնակարան է վարձում, լավագույն դեպքում` առանձնատուն Երեւանի կենտրոնում: Մեկ ննջասենյակ ունեցող բնակարանի օրավարձը 60 դոլարին համարժեք դրամ է: Առանձնատան օրավարձը 23000-53000 դրամ է:

Հունաստանից Հայաստան 60-ամյա Անաիտիս Լեմոնիսը եկել է իր ընկերուհի հունահայ Մարիամ Վանյանի հետ եւ ապաստան գտել Մարիամի բարեկամների տանը:

«Եթե չլիներ Մարիամը, չէի գա Հայաստան եւ կկորցնեի նման գեղեցկություն տեսնելու հնարավորությունը: Ընկերուհուս բարեկամների տանը մնալը հաճելի է, գումար էլ չեմ ծախսում հյուրանոցների եւ բնակարանների վարձման համար»,- ասում է Անաիտիս Լեմոնիսը:

Ով է ցուցադրում զբոսաշրջիկին Հայաստանը

Տեղեկատուներում կարելի է գտնել բազմաթիվ տուրիստական գործակալություններ, որոնք շրջագայություններ են կազմակերպում հատուկ արտասահմանցիների համար: Ամենատարածվածը ամենօրյա շրջագայություններն են: Ամեն շաբաթվա համար կազմված են գրաֆիկներ, ըստ որոնց կարելի է վերցնել նախընտրած ուղղությունը: Օրինակ, ըստ «Հյուրսերվիսի» առաջարկած պայմանների` Գառնի-Գեղարդ մեկօրյա շրջագայությունը 5000 դրամ է, Խոր Վիրապն ու Նորավանքը` 8000 դրամ:

Կան նաեւ թանկ շրջագայություններ: Գործակալությունները մոտավոր գին չեն կարող ասել: Գները տարբեր են, բայց աշխատակիցներից մեկը խոստովանեց, որ զբոսաշրջիկի համար դա այդքան էլ ձեռնտու չէ: Այս շրջագայությունները մասնագիտացված են եւ թանկ, ու թեեւ դիմողները քիչ չեն, զբոսաշրջիկների համար ավելի լավ է դիմել ամենօրյա շրջագայությունների եւ գոնե մակերեսորեն ծանոթանալ Հայաստանին: Տուրիստական գործակալությունները, ցանկության դեպքում, առաջարկում են նաեւ էքսկուրսավար-թարգմանչի ծառայություն: Էջմիածին-Զվարթնոց ուղերթն առանց էքսկուրսավարի 13000 է, էքսկուրսավարով` 20000 դրամ:

«Մասնագիտությամբ պատմաբան եմ: Միշտ մտածել եմ գալ Հայաստան, բայց չեմ եկել: Այսօր այստեղ եմ իմ ինտերնետային ընկերուհու շնորհիվ: Նա այսօր իմ էքսկուրսավարն է եւ կարիք չեմ ունեցել դիմել տուրիստական գործակալություններին»,- ասում է գերմանացի Գարի Էբերհարթը:

Մեքենաներ զբոսաշրջիկների համար

Էքսկուրսիաներ եւ շրջայցեր անցկացնելու համար գործակալությունները տրամադրում են մոտ 4 տեսակի մեքենաներ: «Հյուրսերվիսի» առաջարկած «Շկոդա Օկտավիայի», որը նախատեսված է 3 հոգու համար, 10 րոպեն Երեւանում 1000 դրամ է, իսկ Երեւանից դուրս` 8000-14000: 27 ուղեւորի համար նախատեսված մեքենան Երեւանում 10 րոպե վարելը 4000 դրամ է, իսկ Երեւանից դուրս` 17000 դրամ: Տարեկան Հայաստան է գալիս 60000-70000 ոչ հայկական ծագում ունեցող մարդ: Նրանք հիմնականում մեծահասակներ են. մարդիկ, որոնք արդեն ազատ են եւ կարող են իրենց թույլ տալ բացահայտել աշխարհի գողտրիկ անկյունները, որոնցից մեկն էլ Հայաստանն է: Հայաստանում մենք ունենք բազմաթիվ տուրիստական կազմակերպություններ, հյուրանոցներ, հ/կ-ներ, Հայաստանի տուրիզմի ինստիտուտ, միեւնույն ժամանակ բազմաթիվ խնդիրներ եւ աշխատանք Հայաստանում տուրիզմը զարգացնելու համար: Այսօր զբոսաշրջիկը Հայաստան գալու համար ծախսում է գրեթե նույնքան գումար, որքան կծախսեր Եվրոպայով շրջելիս: Սա տարօրինակ է, քանի որ Հայաստանը, որպես զբոսաշրջության երկիր, վտանգավոր գոտի է` առաջին հերթին իր հարեւանների հետ ունեցած բարդ հարաբերությունների պատճառով: Զբոսաշրջիկներին գրավելու կամ գոնե չկորցնելու համար պետք է առնվազն մատչելի գներ ապահովել, որպեսզի զբոսաշրջիկը կարողանա ինքնուրույն գալ Հայաստան, իսկ հետո բերել նաեւ այլ հետաքրքրասերների:

Մարինե Քոչարյան