Դրամատուրգ Գեւորգ Սարգսյանի «Մեսրոպ Մաշտոց» պիեսի հիման վրա նույնանուն ներկայացման ծնունդը բեմադրիչ, դերասան, ՀՀ վաստակավոր արտիստ Հովհաննես Հովհաննիսյանը համարում է ժամանակի հրամայականը:

«Ինչպես այն ժամանակ, հիմա էլ կա լեզվամտածողության խնդիր: Եթե 5-րդ դարում սեփական գիրն ունենալը դարձել էր ազգապահպանության միակ միջոցը, ապա հիմա այդ նույն գիրն ու լեզուն չգնահատելը, սեփական պատմությունն անտեսելն` ազգը կորցնելու, օտարների հետ ձուլման վտանգների առաջ է կանգնեցրել մեզ»,-մտահոգությունն է կիսում բեմադրիչը:

«Մեսրոպ Մաշտոց» պիեսը դրամատուրգ Գեւորգ Սարգսյանի չբեմադրված գործերից է: Հայ գիրը ստեղծողի մասին Ալեքսանդր Արաքսմանյանի պիեսը Հովհաննես Հովհաննիսյանը չի հավանել` սոցռեալիզմի կանոններով գրված լինելու պատճառով: Իսկ Սարգսյան դրամատուրգի մոտ ռեժիսորին հրապուրել է «անձի» գաղափարը: «Ինձ դուր եկավ հեղինակի հորինվածքը, որ Մեսրոպ Մաշտոցը բոլորի նման երիտասարդ է եղել, սիրած աղջիկ է ունեցել, ում հրաժեշտ է տվել՝ վերադառնալու պայմանով, սակայն ամբողջովին նվիրվել է ազգապահպան գործին»,-ասում է Հովհաննես Հովհաննիսյանը:

Բեմում ծավալվող դեպքերը հանդիսատեսին տանում են հեռավոր 5-րդ դար: Իրադարձությունների կիզակետում Վասպուրականի Գողթն գավառն է: Քրիստոնեության ընդունումից անգամ 80 տարի անց էլ Աստծո խոսքը մնում է անհասանելի ու անհասկանալի սովորական հավատացյալի համար: Կրոնական ծեսերը եկեղեցիներում կատարվում է հունարեն կամ ասորերեն լեզվով:

Հայ քահանաներն Աստվածաշունչն ընթերցում ու մեկնություններ են անում օտար լեզվով: Քրիստոնեությունը ժողովրդական լայն զանգվածների մեջ ամրապնդելու համար բանավոր խոսքը բավարար չէր՝ սա հասկանում էր թե Վռամշապուհ արքան, թե Սահակ Պարթեւ կաթողիկոսը: Անհրաժեշտ էր հայերեն թարգմանել «Աստվածաշունչը» եւ քրիստոնեական գրականությունը, ինչպես նաեւ հայոց բազմադարյան բանահյուսության գոհարները:

Հենց այդ աստվածահաճո գործին էլ լծվում է Մեսրոպ Մաշտոցը: Վռամշապուհ արքայի օգնությամբ Վաղարշապատ են բերվում այսպես կոչված Դանիելյան հայկական գրերը, սակայն պարզվում է, որ դրանք չեն համապատասխանում հայերենի հնչյունական համակարգին: Հայոց գրերը ստեղծելու նպատակով Մեսրոպ Մաշտոցն իր աշակերտների հետ ճանապարհ է ընկնում Ասորիքի Ամիդ, Եդեսիա և Սամոսատ քաղաքներ: 405թ.-ին Մաշտոցը ստեղծում է հայոց գրերը: Ասորիքում Մաշտոցն ու նրա աշակերտները թարգմանում են  Աստվածաշնչի որոշ հատվածներ և վերադառնում հայրենիք:

Այս ամենը բեմադրիչ Հովհաննես Հովհաննիսյանը փորձել է խտացնել երկմասանոց ներկայացման մեջ, որ հանդիսատեսի դատին հանձնվեց հուլիսի 13-ին: Դերասանների ընդգրկվածության եւ մասսայական տեսարանների առումով ներկայացումը բավական լայնամասշտաբ էր ստացվել: Հիմնական դերասանական կազմը 27 հոգի են: Մոտ երկու ժամ տեւող ներկայացման մեջ ընդգրկված են, թե Գյումրու դրամատիկական թատրոնի դերասանները, թե թատերական ինստիտուտի Գյումրու մասնաճյուղի սաները: Ընդհանուր առմամբ մոտ 70 հոգի են զբաղված ներկայացման հիմնական եւ մասսայական տեսարաններում:

Մեսրոպ Մաշտոցի դերում ՀՀ վաստակավոր արտիստ, «Մովսես Խորենացի» մեդալակիր Խաչիկ Բադալյանն է: Վռապ Շապուհ արքայի դերը վստահվել է երիտասարդ դերասան Տիգրան Գաբոյանին, Սահակ Պարթեւի դերում ներկայացման ռեժիսոր Հովհաննես Հովհաննիսյանն է: Արդյո՞ք չի խանգարում դերասան Հովհաննիսյանը, բեմադրիչ Հովհաննիսյանին: Հարցը զրուցակցիս համար անակնկալ չէ: Ասում է, որ սովորաբար դատապարտում է այն բեմադրիչներին, ովքեր խաղում են իրեց իսկ բեմադրած ներկայացումներում:

Մ.Մաշտոց	Ս. Պարթեւ

«Ես վերցրեցի Սահակ Պարթեւի դերը, որ ընդամենը մի քանի դրվագներում է երեւում եւ շատ աշխատատար չէր: Փոքր դեր է ու դա հնարավորություն տվեց ինձ լիարժեք զբաղվել ռեժիսուրայով: Պատճառը, որ ես խաղում եմ այս ներկայացման մեջ, որքան էլ տարօրինակ կարող է հնչել, իմ տարիքի դերասանների պակասն է: Ուրիշ խնդիր չկա, մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ որպես բեմադրիչ աշխատում եմ 70 հոգու հետ: Ներկայացման դրական կողմերից մեկն էլ այն է, որ հնարավորություն է տալիս երիտասարդ սերնդին հանդես գալ փորձառու դերասանական կազմի հետ կողք-կողքի նույն բեմի վրա: Նաեւ սովորում են, ինչու չէ»,-շեշտում է զրուցակիցս:

Ներկայացման աշխատանքները սկսել են փետրվարին: Երաժշտական ձեւավորումը Հովհաննես Հովհաննիսյանին է: Ընտրել է միայն հայ երգահանների ստեղծագործություններ՝ Գրիգոր Եղիազարյան, Էդգար Հովհաննիսյան, Ալան Հովհաննես: Ներկայացման նկարչական ձեւավորումը կատարել է Լուսինե Խաչատրյանն, ում հետ ռեժիսորն աշխատել է նաեւ Այգեկցու «Խելոքներն ու հիմարները» պիեսի վրա:

Ներկայացման կոմերցիոն ուղղվածության մասին բեմադրիչը չի մտածել: Իհարկե, նախքան պիեսը հաստատելն այդ հարցը քննարկվել է, սակայն թատրոնն ի վերջո գնացել է բավական համարձակ քայլի՝ բեմ բարձրացնելով պատմական մի գործ, որի խաղացանկում լինել-չլինելու հարցը կախված է լինելու գյումրեցիների առաջնախաղի ընդունելությունից:

«Գեղխորհրդում պատճառաբանում էին, թե պիեսը թույլ է, դրամատուրգիական հենքը թույլ է, սակայն նկատենք, որ ասելիքն է այս պիեսի շատ հզոր: Դարեր առաջ  հասկացել էին, որ արքաները կգան ու կգնան, կրոնները կփոխվեն, սակայն հայ գիրը, լեզուն կմնա: Ցավոք, ներկայում, հայ ժողովրդի մեջ տեղ գտած օտարամոլությունը լեզվամտածողության հարցում սկսել է գերիշխել եւ մենք հեշտորեն կորցնում ենք այն, ինչ դարեր առաջ մեծ դժվարությամբ է տրվել մեզ: Համոզված եմ, որ ներկայացումը տեղին է եւ ասելիք ունի»:

Առաջնախաղից հետո «Մեսրոպ Մաշտոց» ներկայացումը կրկին բեմ կբարձրանա սեպտեմբերին: Հովհաննես Հովհաննիսյանը վստահ է, որ իրենց հանդիսատեսը հատկապես դպրոցականներն ու ուսանողներն են լինելու եւ ներկայացումը բաց դասի տարբերակով շատ կրթական հաստատություններ կընդգրկեն իրենց ծրագրերում: