Ոչ պետական բուհերի շրջանավարտների կրթության ավարտական փաստաթղթերի՝ դիպլոմների ճանաչման խնդիրն աշխատաշուկայում և կրթության համակարգում առկա է վաղուց: Հաշվի առնելով ՀՀ ԿԳՆ ստացված դիմումներն ու հարցումները՝ խնդրին լուծում տալու նպատակով նախարարության նախաձառնությամբ կատարվել է օրենսդրական փոփոխություն: Այս մասին հայտնում է ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունը:

2014 թ. մայիսի 19-ին «Կրթության մասին» ՀՀ օրենքում կատարվել է համապատասխան փոփոխություն, համաձայն որի` ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների նախորդ տարիների շրջանավարտներին իրավունք է տրվել ստանալ պետական նմուշի դիպլոմ՝ մինչև 2016-2017 ուսումնական տարվա ավարտը՝ հանձնելով ամփոփիչ ատեստավորման քննություններ: Այս մասին ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունում հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է ՀՀ ԿԳՆ աշխատակազմի բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթության վարչության պետ Ռոբերտ Սուքիասյանը:

«Կրթության մասին օրենքի համաձայն, պետությունը ճանաչում է պետական և հավատարմագրված մասնագիտությունների համար տրված դիպլոմները: Հետևաբար ոչ պետական բուհերի չհավատարմագրված մասնագիտությունների դիպլոմները պետության կողմից չեն ճանաչվում: Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ ոչ պետական բուհերի չհավատարմագրված մասնագիտություններով շրջանավարտները մշտապես ունենում են խնդիրներ՝ հատկապես պետական համակարգում աշխատանքի ացնելու, կրթությունը շարունակելու՝ ավելի բարձր կրթական աստիճան, օրինակ մագիստրոսի կոչում ձեռք բերելու և բազմաթիվ այլ դեպքերում: Նախաձեռնելով այս գործընթացը, պետությունն ըստ էության ընդառաջում է քաղաքացիներին՝ նրանց տալով հնարավորություն, բարձրացնել իրենց մրցունակությունն աշխատաշուկայում, և կրթական համակարգում»,- նշել է Ռուբերտ Սուքիասյանը: Նրա խոսքով ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների նախորդ տարիների շրջանավարտներին պետական դիպլոմներ շնորհելու գործընթաց եղել է նաև նախկինում:

Առաջին փուլով, դեռևս 2010 թվականին ընդունված օրենքով մինչև 2012-13 ուսումնական տարվա ավարտը ոչ պետական բուհերի ոչ պետական դիպլոմներ ստացած շրջանավարտները ունեցել են հնարավորություն՝ ամփոփիչ ատեստավորման քննություններին մասնակցելով ստանալ պետական նմուշի կրթության ավարտական փաստաթուղթ՝ դիպլոմ:

«2013թ. առաջին փուլով մեկնարկած գործընթացն ավարտվեց և այդ ժամանակահատվածում պետական դիպլոմ ստանալու հայտ ներկայացրեցին շուրջ 1400 դիմորդներ, որոնց 75 տոկոսը կարողացան հաջողությամբ հաղթահարել ամփոփիչ ատեստավորման քննությունները և ստանալ պետական նմուշի դիպլոմներ: Սակայն ինչ-ինչ պատճառներով այս ընթացքում 25 տոկոսը կամ չեն մասնակցել այդ քննություններին կամ էլ չեն կարողացել հաղթահարել պետական քննությունների դրական շեմը՝ արդյունքում նրանք պետական նմուշի դիպլոմներ չստացան: Բացի այդ այս ընթացքում եղան նաև ոչ հավատարմագրված մասնագիտությունների գծով նոր շրջանավարտներ: Անցյալ տարի ԿԳՆ-ի կողմից նոր նախաձեռնություն ցուցաբերվեց և ժամկետը երկարաձգվեց»,- տեղակացրել է Ռ. Սուքիասյանը:

Ամփոփիչ ատեստավորման քննություններ հանձնելու նպատակով շրջանավարտները տվյալ տարվա մարտ ամսից մինչև ապրիլի 15-ը ՀՀ կրթության և գիտության նախարարություն են ներկայացնում քննությունների մասնակցության մասին դիմում-հայտ, որը նշված ժամկետի ավարտից հետո փոփոխման ենթակա չէ, ավարտական փաստաթղթի (դիպլոմի) ու ներդիրի (միջուկի) բնօրինակը և պատճենը, անձը հաստատող փաստաթղթի բնօրինակը և պատճենը, 2 լուսանկար (3 X 4 չափսի):

ՀՀ ԿԳՆ բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտական կրթության վարչության պետը հատուկ շեշտել է. որ սովորաբար խնդիրներ ի հայտ են գալիս դիպլոմների միջուկների հետ կապված, քանի որ դիմողները երբեմն միջուկ չեն ներկայացնում, ինչը պարտադիր է:

Քննությունները անց են կացվելու տվյալ տարվա համար ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի հրամանով հաստատված պետական կամ հավատարմագրված ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում՝ համաձայն տվյալ բուհի տվյալ տարվա համապատասխան մասնագիտությամբ գործող ուսումնական պլանի և ամփոփիչ ատեստավորման քննությունների:
Ամփոփիչ ատեստավորման քննությունների վերահանձնում կազմակերպվում է մինչև 2016/2017 ուսումնական տարվա ավարտը ու միայն այն առարկաներից, որոնցից նախորդ քննաշրջանում դիմորդները ստացել են «անբավարար» գնահատական: Տվյալ տարվա ամփոփիչ ատեստավորման քննություններին մասնակցած և քննական առարկայից «անբավարար» գնահատական ստացած շրջանավարտների համար, հաջորդ ուսումնական տարվա ամփոփիչ ատեստավորման քննություններին շրջանավարտի մասնակցության դեպքում, պահպանվում է նախորդ տարվա համապատասխան մասնագիտության գծով մյուս առարկայից ստացած «դրական» գնահատականը:

Ամփոփիչ ատեստավորման քննությունները դրական գնահատականով հանձնած շրջանավարտներին պետական նմուշի դիպլոմ և ներդիր՝ միջուկ /պահպանելով նախկին դիպլոմի ներդիրի ընթացիկ գնահատականները/ տրվում են`

ա/ տվյալ մասնագիտության կրթական ծրագրով հավատարմագիր ունեցող բուհերի դեպքում` իրենց նախկին բուհի կողմից, համապատասխան մասնագիտության քննական հանձնաժողովի նախագահի և տվյալ բուհի ռեկտորի ստորագրությամբ, վավերացված բուհի պետական զինանշանի կնիքով.

բ/ տվյալ մասնագիտության կրթական ծրագրով չհավատարմագրված բուհերի /կամ բուհի գործունեությունը դադարեցված կամ հավատարմագիրը ուժը կորցրած ճանաչված կամ տվյալ մասնագիտության գծով կրթական գործունեության լիցենզիան կասեցված/ դեպքում` քննությունները կազմակերպած բուհի կողմից, համապատասխան մասնագիտության քննական հանձնաժողովի նախագահի և քննությունն անցկացրած բուհի ռեկտորի ստորագրությամբ, վավերացված այդ բուհի պետական զինանշանի կնիքով:
Մագիստրոսի կրթական ծրագրով ամփոփիչ ատեստավորման քննություններին (ավարտական թեզի պաշտպանությանը) կարող են մասնակցել միայն մագիստրոսի ոչ պետական ավարտական փաստաթուղթ (դիպլոմ) և համապատասխան որակավորում ունեցող շրջանավարտները:

Մագիստրոսական թեզի պաշտպանությունը իրականացվում է հաջորդ ուսումնական տարում` տվյալ տարվա դիմորդը սեպտեմբեր - հոկտեմբեր ամիսներին բուհի հետ /թեզի ղեկավարի/ համատեղ քննարկելուց հետո ընտրում է մագիստրոսական թեզի թեման: