Պատասխան՝ Կապանի քաղաքապետարանի արձագանքին
Հոկտեմբերի 28-ին «Կապան. չիրացվող պոտենցիալով քաղաք» վերնագրով նյութ էինք հրապարակել: Ու չնայած նյութն առաջին հերթին Կապանի ներկայիս վիճակի մասին լրագրողի մտորումների, կարծիքի շուրջ էր կառուցված, ինչի համար էլ այն հրապարակվել էր «տեսակետ» խորագրի ներքո, Կապանի քաղաքապետարանը չէր զլացել պատասխանել դրան: Խոստացել էինք քաղաքային իշխանության պատասխանին արձագանքել, սակայն դա անում ենք մի փոքր ուշացումով՝ հաշվի առնելով Արցախում տեղի ունեցած դժբախտ միջադեպն ու հայցելով մեր ընթերցողների ներողամտությունը:
Եվ այսպես. անմիջապես նշենք, որ քաղաքապետարանն իր արձագանք-պատասխանում չի հերքել մեր ներկայացրած փաստերից ոչ մեկը, այլ ներկայացրել է իր մեկնաբանությունները դրանց շուրջ: Առաջին իսկ հայացքից տպավորություն է ստեղծվում, որ տեքստի հեղինակը լավ չի պատկերացնում՝ ինչ ասել է լրագրություն, լրագրողի կարծիք, տեսակետ: «Եթե սրտացավ եք, օգնե՛ք, եթե կարող եք, իսկ եթե ոչ` մի՛ խանգարեք եւ Ձեր սխալ ընկալումները Կապանի մասին մի՛ պարտադրեք հանրությանը»,- գրում են քաղաքապետարանից: Մենք գիտենք, թե ով է տեքստի հեղինակը, սակայն բացարձակ նպատակ չունենք «լիկբեզ» անել այդ անձին լրագրության մասին նրա թյուր ընկալումների վերաբերյալ: Միայն մի բան կասենք՝ ոչ մի նորմալ լրագրող իր տեսակետը կամ, ինչպես նշված է, ընկալումները չի պարտադրում եւ չի էլ կարող պարտադրել որեւէ մեկին: Լրագրողի կարծիքին ընթերցողը համաձայնում է կամ ոչ: Ընդամենը այսքանը: Եվ «յուրաքանչյուր ոք ունի իր կարծիքն ազատ արտահայտելու իրավունք» (ՀՀ Սահմանադրություն, հոդված 27): Սա՝ ի գիտություն քաղաքապետարանի:
«Եթե հոդվածը գրելուց մի փոքր սրտացավ լինեիք մեր քաղաքի հանդեպ, ապա Ձեր ֆոտոխցիկը կնկարեր ոչ միայն անբարեկարգ, այլեւ դրան զուգահեռ, գետի մյուս ափին` վերջին երկու տարում բարեկարգված եւ դեռեւս բարեկարգվող մայթերը»,- նեղանում են գրությունն ուղարկողները (պետք է հասկանանք, որ նաեւ քաղաքապետը): Հետաքրքիր է, թե երբվանից է խնդիրների վերհանումն այդքան ցավոտ դարձել Սյունիքի մարզկենտրոնի ղեկավարների համար: Թե՞ քաղաքապետարանում առաջնորդվում են «Մեր մասին միայն լավը կամ ոչինչ» կարգախոսով, ու ձեր թանին թթու ասողը դառնում է ձեր աչքի փուշը: Եթե քննադատությունը ձեր քիմքին տհաճ է, մի շտապեք սուր ճոճել լրագրողի դեմ, մանավանդ որ ներկայացված փաստերը չեք հերքում: Իսկ ինչ վերաբերում է Կապանի լավը ներկայացնելուն, մի քիչ ուշադիր լինելու դեպքում, այդպիսի շատ նյութեր կգտնեք մեր կայքում, ինչու՞ դրանց էլ չեք արձագանքում: Երկրորդ. լրագրությունը քաղաքապետի գործունեության մասին պաշտոնական հաղորդագրություններ տարածելը չէ, երրորդ՝ հեղինակն ինքն է որոշում ինչպիսի շեշտադրումներ կատարել:
Ձորք թաղամասի կամուրջի աղետալի վիճակի մասին էինք գրել, որով մարդիկ վախենալով են անցնում: Քաղաքապետարանն էլ իբր փորձել է մտացածին ինչ-որ հակասություն գտնել սոցցանցում ու կայքում մեր գրածների միջեւ՝ չհասկանալու տալով «կամուրջը քաղաքային իշխանությունների տեսադաշտից դուրս է» արտահայտության բուն իմաստը: Հարգելի քաղաքապետ, ծիծաղելի է, որ Ձեր կառույցը վերջին 2 տարում 2 անգամ նորոգել է կամուրջը, ու հնացած բետոնի պատճառով նոր խնդիրներ են առաջացել, ինչպես ասում եք: Մի կամուրջի վրա երկու տարում երկու անգամ փող եք ծախսել ու այս արդյու՞նքը ստացել: Ձեզ խաբված չե՞ք զգում նորոգումն իրականացնողի կողմից, թե՞ նորմալ եք համարում առկա վիճակը (սրանք ավելի շատ հռետորական հարցեր են, որոնց կարող եք չպատասխանել): Մի կողմից՝ հեռուստատեսությամբ ասում եք, թե եթե գումար լինի, մյուս թռիչքն էլ կնորոգեք, մյուս կողմից՝ ասում եք, որ «հնացած բետոնի պատճառով առաջացած նոր խնդիրների» լուծումը ձեր ընթացիկ ծրագրերի մեջ է մտնում: Հիմա ընթացիկ ծրագիրը կա, փողը չկա՞, թե՞... Մի տեսակ կարծես հակասում եք ինքներդ Ձեզ:
Խոսում եք անցած ամիսներին մեծածավալ աշխատանքների մասին (դատարանի, դպրոցի շենքեր, հիվանդանոց), բայց անմիջապես էլ հավելում, որ քաղաքապետարանն անմասն է դրանցից: Էլ ո՞րն է նշելու իմաստը: Տրիկոտաժի ֆաբրիկան եք օրինակ բերում, որ ամենամեծ ծավալներով այսօր է աշխատում: Դրանում քաղաքապետարանը կրկին որեւէ ներդրում չունի, ինչի մասին չեք ասել, չգիտես ինչու: Ֆաբրիկայի տնօրենը «Հետքի» հետ զրույցում ասել է, որ գործունեությունը կախված է պատվիրատուներից. պատվեր կա՝ կաշխատեն, չկա՝ հարկադիր պարապուրդի կնստեն: Նաեւ նշել է, որ սեփական արտադրանքն իրացնելու համար խանութի հարմարավետ տարածք չի կարող վարձակալել, որովհետեւ վարձակալումը թանկ է ու ձեռնտու չէ: Կապանցիներն այսօր էլ զայրույթով պատմում են, ու քաղաքապետարանում էլ հաստատ լավ գիտեն, որ ՀՀԿ-ական նախկին քաղաքապետերից մեկի օրոք համայնքային հողերը մասնավորեցվել են գրեթե ամբողջությամբ, ու նաեւ դրա պատճառով այսօր համայնքը լրացուցիչ եկամուտներ հավաքելու խնդիր ունի:
Մեր ծանոթ կապանցիները, կարդալով քաղաքապետարանի արձագանքը, անմիջապես նկատել էին գրության հեղինակների զայրույթ-տարակուսանքը նախկին քաղաքապետի հանդեպ իրենց վերաբերմունքի մասին ու քմծիծաղով հենց դա էին մատնանշում: Նախկին քաղաքապետ Աթայանն ինքն է մեր զրուցակիցներից մեկի հետ առանձնազրույցում պատմել, մասնավորապես, հիվանդանոցում կատարած իր ներդրումների մասին: Չենք ասել ու չենք էլ ասում, թե ներկա քաղաքապետն էլ իր միջոցներից պիտի դնի. միգուցե չունի, չի անում: Բայց փաստ է, որ մեր զրուցակից ձեր համաքաղաքացիները, առանց բացառության, ավելի շատ դրական տոնով են արտահայտվել Աթայանի մասին, ինչը չենք կարող ասել նոր ղեկավարի վերաբերյալ: Եթե լրագրողը պատմում է մարդկանց վերաբերմունքի մասին, դրանից պետք չէ նեղվել, ուրեմն դեռ շատ անելիք կա: Ի վերջո, համայնքային իշխանության իսկական գնահատականը տալիս են շարքային կապանցիները, բայց ոչ երբեք խոսքով, դահլիճային միջոցառումներով սրտակեղ ելույթներով, ինչպիսիք մեզանում ստացել են «չեբուրաշկա», այս դեպքում անպատվաբեր, անվանումը:
Ասում եք, Կապանի տոնին փուչիկ, տորթ, երաժշտություն, համերգ, հրավառություն կար: Չեք կարծու՞մ, որ տոն լինել-չլինելը փուչիկ-տորթով չի որոշվում. տոնը պիտի մարդկանց՝ մեծերի ու փոքրերի ներսում լինի: Եթե մի ամբողջ բանավանի դպրոցի աշակերտները, առանց բացառության, տարբեր պատճառաբանություններով չեն մասնակցում տոնին, մտածելու տեղիք չի՞ տալիս: Այդ երեխաներին չի հետաքրքրել իրենց քաղաքի տոնը, իսկ դուք մեդալներից ու պատվոգրերից եք խոսում:
«Միթե այսօր Վահանավանքի ճանապարհի նորոգումը, բնապահպանական ակցիաների պարբերաբար կազմակերպումը, շվաքարանների կառուցումը, քաղաքում զբոսայգիների, հրապարակների բարեկարգումը, լուսավորության համակարգի բարելավումը, կանաչապատումն ու ծաղկապատումը եւ այլն, առկա ներուժի զարգացմանը միտված աշխատանքները չեն»,- ասում եք դուք:
Այս ամռանը հենց Վահանավանքում էինք, խոտերի վրա կենցաղային աղբից ազատ տեղ էինք փնտրում նստելու համար: Պարզ է, թե ինչ պետք է մտածի այդտեղով անցնող օտարերկրացին: Այո, աղբարկներ կան ճանապարհի վրա, բայց եթե մարդիկ ալարում են սեփական աղբը իրենց հետեւից հավաքել ու թողնում են անմիջապես ծառի ստվերում կամ նետում մոտակա թփուտի մեջ, ապա պետք է այնպիսի լուծում մշակել, որ երկրորդ անգամ նույն քայլն անելուց առաջ լավ մտածի: Նույն վիճակն է նաեւ քաղաքի կենտրոնում՝ Վաչագան գետում: Տարբեր պաստառներն ու զանգվածային լրատվամիջոցներով հորդորները լուծում չեն: Աղտոտողներին պատժել է պետք օրենքով: Թե Վահանավանքում, թե քաղաքում եւ ցերեկը, եւ երեկոյան չհանդիպեցինք հասարակական կարգը պահպանող ոստիկանների: Գուցե քաղաքային իշխանություններն այդ ուղղությամբ քայլեր մշակեին ոստիկանության հետ: Կարող է ասեք, թե Վահանավանքում պահակ կա, կամ ոստիկանները հսկում են կարգը քաղաքում, բայց արդյունքը չի երեւում: Չենք ցանկանում խոսել քննարկման փուլում գտնվող միլիոնանոց ծրագրերի մասին, որոնք ընդամենը թղթի վրա են, ուղղակի արձանագրում ենք փաստերը:
«Շվաքարանների կառուցում, զբոսայգիների բարեկարգում, լուսավորության համակարգի բարելավում»… Թող հարգելի քաղաքապետը մի օր ոտքով քաղաքի կենտրոնից կամ Հունան կոչվող թաղամասի իր տնից դեպի Ձորք քայլի: Ու ավելի լավ կլինի, եթե դա անի երեկոյան, երբ արդեն մութ է: Սա ասում եմ՝ սեփական փորձից ելնելով:
Միջպետական ճանապարհի աջ ու ձախ մայթ, որպես այդպիսին, չկա: Խոտն ու տեղումները վաղուց քայքայել են մայթերի ասֆալտն, ու հիմա միայն խիճն է մնացել: Եվ մարդիկ ստիպված ճանապարհով են քայլում՝ անընդհատ հետ նայելով, որ մեքենայի տակ չընկնեն:
Լուսավորություն. սա մի մեծ գլուխկոտրուկ է Կապանում: Տեղացիներից մեկն ասաց, թե իրենք էլ չեն իմանում՝ երբ են միանում քաղաքի լույսերը, երբ անջատվում: Մենք էլ չհասկացանք: Մի անգամ Ձորքի լույսերը առավոտվա ժամը 11-ի դրությամբ դեռ վառվում էին, մի անգամ էլ երեկոյան զբոսնելիս նկատեցինք, որ հանրախանութի դիմացի պուրակում (քաղաքի հենց կենտրոնում) ոչ մի լույս չի վառվում: Նույն միջպետական ճանապարհի վրա լուսավորությունը հատվածաբար է առկա: Հունանից մինչեւ Ձորք թաղամաս ընկած հատվածում, որտեղ բնակելի շենքեր չկան, իսկական խավար էր բոլոր այն օրերին, երբ երթեւեկել ենք: Տաքսու վարորդը բողոքեց, որ դիմացը լավ տեսնելու համար ստիպված «դալնի» լույսերն է միացնում, բայց ճանապարհային ոստիկանությունը, եթե նկատի, տուգանում է: Գուցե նշված հատվածի համար խնայվու՞մ է էլեկտրաէներգիան: Բայց մյուս կողմից՝ դա Իրան-Հայաստան միակ ճանապարհն է, որով անցնում է ցանկացած տեսակի մեքենա, ու անկախ ամեն ինչից՝ անթույլատրելի է նման բարձիթողի վերաբերմունքը:
Կապանը միայն քաղաքի կենտրոնը չէ: Նույն կանգառները առանձին թեմա են. դրանք այնքան անբերակարգ են, որ հեռավոր ինչ-որ բնակավայրի տպավորություն է ստեղծվում:
Դե իսկ ասֆալտի մասին, մասնավորապես, Ձորքի պատանիներն էին հարցնում. «Նկարում եք, որ հետո գաք նորոգե՞ք»: Ասացինք՝ չէ, «նորոգողների» համար ենք նկարում:
«Վերջին երկու տարում համայնքային բյուջեն ավելացել է 4,7 տոկոսով կամ մոտ 47 մլն դրամով: Հետաքրքիր չէ արդյոք, իմանալ, թե ինչի համար են ծախսվում այդ գումարները… Եթե հետաքրքրվեիք, կիմանայիք նաեւ, որ վերջին 2 տարում Կապանում ներդրումների ծավալը ավելի քան տասնապատիկ գերազանցում է վերջին 20 տարվա ցանկացած 2 տարվա ընթացքում կատարված ներդրումների ծավալը»,- գրում եք Դուք, պարոն քաղաքապետ: Ներողություն, բայց սա հետաքրքիր չէ, եւ գիտե՞ք ինչու: ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով (սրանք պաշտոնական թվեր են)՝ 2011-ի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ Կապանն ունեցել է 45.400 մշտական բնակիչ: Այսինքն՝ այդքան մարդ հաշվառված է եղել քաղաքում, այլ հարց է, թե քանիսն են առկա եղել, ինչն, ըստ էության, պիտի ավելի փոքր թիվ լինի (արտագնա աշխատանքի եւ այլ պատճառներով): 2012-ի հոկտեմբերի 1-ին մշտական բնակչությունը կազմել է 45.500 մարդ (այդ ժամանակ Դուք դեռ քաղաքապետ չէիք): 2013-ի հոկտեմբերի 1-ին այս ցուցանիշը եղել է 43.000 մարդ, իսկ այս տարվա հոկտեմբերի 1-ին՝ 42.800:
«Ու միշտ հիշեք` կապանցին այսօր հոգսաշատ է, բայց ոչ երբեք տխուր: Կապանցին, ով իր ու իր որդիների արյան գնով է պահպանել այս հողը, հավատ ունի վաղվա օրվա ու իր քաղաքի հանդեպ»,- ասում եք Դուք, պարոն քաղաքապետ:
Միայն պաշտոնական տվյալներով՝ Ձեր կառավարման տարիներին Կապանի բնակչությունը պակասել է 2700-ով. մի ամբողջ բանավան, ինչպիսին, ասենք, Վաչագանն է, իսկ գուցե ավելի շատ: Այսինքն՝ մի կողմից՝ մարդիկ հեռանում են Կապանից, մյուս կողմից՝ բնական աճը, եթե նույնիսկ դրական է, չի լրացնում բացը: Վաղվա օրվա ու իր քաղաքի, նաեւ՝ կոնկրետ քաղաքային իշխանությունների հանդեպ ունեցած «հավատի» ավելի լավ փաստ դժվար է ներկայացնել:
Հ.Գ. Կապանի քաղաքապետարանից մեզ ուղարկել էին քաղաքապետի մասին հայաստանյան ամսագրերից մեկում տպագրված մի նյութ՝ որպես նրա գործունեության ապացույց: Այս ամսագրի հետ մոտիկից շփվածներից շատերը, մեղմ ասած, դրական չեն արտահայտվում դրա մասին, ավելին՝ խոսվում է պատվիրված նյութերի ու դրանց դիմաց հայկական մամուլի համար աստղաբաշխական գումարների մասին: Այստեղից էլ հարց է ծագում՝ որքա՞ն է վճարել Կապանի քաղաքապետարանը կամ գուցե անձամբ համայնքի ղեկավարը սույն հոդվածի դիմաց:
Մեկնաբանություններ (6)
Մեկնաբանել