HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Նանա Մինասյան. «Եթե ստիպված լինեմ գնալ երկրից, կլինեմ աշխարհի ամենադժբախտ մարդը»

Նկարչուհի Նանա Մինասյանի գործերին ծանոթացել եմ նախորդ տարվա հունիսին՝ բարեգործական ցուցահանդեսի ժամանակ: Նկարիչներից ոմանք սրահում պտտվում էին, լուսանկարվում, ժպտում, Նանան մի անկյունում կանգնած, կարծես, հետևում էր այդ ամենին, մեղմ ժպտում էր: Նանայի նկարչությունն ասեղնագործության է նման: Այն երբեմն տրոհվում է խճանկարների, մանրանկարների: Պատկերները հստակ են, գծերն ուղիղ, ասելիքը՝ որոշակի, չափազանց կոկիկ:

Նրա տան հյուրասենյակի պատին սեփական տան երեք պատկերներ են կախված: Նանան ասում է, որ դրանք իր հայրենի գյուղի՝ Խաչենի (Վրաստան) տունն է: Հիշողությամբ այնքան ճշգրիտ է նկարել, որ հայրը մի անգամ ասել է, թե նկարի մեջ թթի ծառը մի քիչ այն կողմ պիտի լինի: Երեք նկարներից յուրաքանչյուրից երկուական է նկարել: Ասում է՝ պատճառն այն է, որ ամուսինը՝ երգահան Ռուբեն Հախվերդայանը, հանկարծ կարող է նվիրել հյուրերին:


Վերջերս նույն սյուժեով նկարը երկու տարբերակով է նկարում՝ տուշով և ջրաներկով: Փորձ է: Նորամուծություններից մեկն էլ բամբակյա կտորներին նկարելն է, որոնք հետո դառնում են կիրառական իրեր՝ տոպրակներ ու «Ipad»-ի համար նախատեսված պատյան-պայուսակներ:


-Նանա, ի՞նչն է պատճառը, որ Երևանից դուրս եք բնակվում:

- Ինձ ահավոր հոգնեցրեց Երևանի աղմուկը:

-Քաղաքը չե՞ք սիրում:

-Չէ, ատում եմ քաղաքը:

-Ինչո՞ւ:

-Թեկուզ միայն աղմուկի և շատ մարդ լինելու պատճառով: Գլուխս երբեմն սկսում է պտտվել շատ աղմուկից և շատ մարդկանցից: Շատ հազվադեպ եմ գնում քաղաք, երբ մարդ է ծնվում կամ մարդ է մեռնում: Բայց այստեղ էլ դժվար է, քանի որ տրանսպորտ չկա: Մեր ունեցած ամեն ինչը գնում է տաքսիների վրա, բայց դեռ դիմանում ենք:

-Մասնագիտությամբ ճարտարապետ եք: Մայրաքաղաքի այսօրվա ճարտարապետական տեսքը գոհացնո՞ւմ է Ձեզ:

-Խայտառակ-խայտառակ… Ոչ մի բանի մեջ չկա չափի զգացում, մեծի-փոքրի, բարձրի-ցածրի: Ինչ-որ փայլուն, երևում է՝ որակով (Աստված տա որակով լինի) կառուցվածքներ են: Սակայն այդ կառուցվածքներում դժվար է իմանալ, թե որն է գլխավորը: Ինչո՞ւ մարդ պետք է նայի Կասկադից և Օպերայի ֆոնին տեսնի այդ դդում, աշտատարակաձև շենքը, որը, կարծեմ, գտնվում է Հյուսիսային պողոտայի վերջնամասում: Ախր, այդպես երբեք չի եղել: Ասենք, մեր վանական համալիրները միանգամից չեն կառուցվել: 7-րդ դարը մեր առանձին կանգնած եկեղեցիներն են, 9-րդ դարից սկսել են կառուցել մեր վանական համալիրները, որտեղ ներառվում էր, օրինակ, գլխավոր եկեղեցին, 12-րդ դարում դրա արևմտյան կողմից՝ մուտքից, կցեցին գավիթներ, այնուհետ դրանց կողքին կառուցեցին ուրիշ եկեղեցինր, զանգակատուն, գրատուն, բայց գլխավոր եկեղեցուց բարձր կամ ավելի շքեղ, նշանակալի բան երբեք չի եղել: Այսօրվա պատկերը չեմ հասկանում, գուցե փառասիրությունից կամ նոր գեղագիտությունից է արվում, բայց, համենայն դեպս, այն ինձ դուր չի գալիս:

-Ասացիք՝ նախկինում Երևանի ճարտարապետական տեսքն այսպիսին չէր: Ե՞րբ էր այդ «նախկինը», ե՞րբ փոխվեց տեսքը:

-Նախկինում էլ կային տգեղ բաներ: Եթե չեմ սխալվում, խրուշչովյան տարիներին էր, երբ սկսեցին այդ տուփերը կառուցել (խոսքը «խրուշչովկա» կոչվող շենքերի մասին է- հեղ.)՝ ուղղակի շատ մարդ տեղավորելու համար: Մեր դասախոսները մեզ պատմում էին, որ վերջին դեկորատիվ տարրը մնացել էր հինգհարկանի շենքերի վերևում փոքր-ինչ առաջ եկած քիվի պես մի շերտ, որ տուֆից էր: Հետո առաջարկ եղավ դա էլ հանել, քանի որ ասում էին, որ իրենց անհրաժեշտ է բնակելի տարածք, այլ ոչ թե դեկոր:

-Ճարտարապետությունը, կարծես, ազդեցություն է թողել Ձեր նկարչության վրա:

-Ճարտարապետությունը միանշանակ ազդեցություն է թողել իմ նկարչության վրա: Գուցե որոշ բաներ կան: Նույնիսկ գլխավոր հատակագծերի նախագծերում գրաֆիկական հնարքն օգտագործվում էր որպես, ենթադրենք, սիզամարգի պայմանական նշան: Ասենք, նախագծի մի անկյունում գրում էին պայմանական նշանները, թե որն ինչ է: Եվ հիմա սիզամարգի պայմանական նշանը երբեմն օգտագործում եմ ծառերի սաղարթն անելիս: Գուցե ինչ-որ բաներ, այնուամենայնիվ, անցել են նկարչությանը:

Եթե ինքս փորձեմ գնահատական տալ, թե ինչ եմ անում գրաֆիկական աշխատանքներում, երևի կասեմ, որ ես ռացիոնալիստ եմ: Օրինակ, ռացիոնալիստ էր Գոգենը: Նա ուներ ամեն գույնի սահմանները: Նրա նկարների ռացիոնալիզմը, որտեղ գուցե մի քիչ չորություն կա, բայց ինձ դուր է գալիս:

-Նանա, Ձեր հարցազրույցներում միշտ շեշտում եք, թե քանի որ յուղաներկով չեք աշխատում, էլ ինչ նկարիչ եք: Կարծում եք՝ յուղաներկո՞վ նկարելն է կարևոր:

-Իսկապես, չեմ սիրում յուղաներկով աշխատել: Հոտը չեմ սիրում կամ էլ միգուցե այնքան հասունացած չեմ, որ գզամ դրա գերակայությունը մնացած ամեն ինչի նկատմամբ (ժպտում է-հեղ): Կարող եք համարել, որ ես էլ գրաֆիկան եմ սիրում:

Իմ սիրած նկարիչներն ունեն թե՛ գրաֆիկական, թե՛ յուղաներկով գործեր: Շատ եմ սիրում Մարտին Պետրոսյանի, Անանիկյանի, Հակոբ Հակոբյանի գործերը: Սարյանն ու Մինասն էլ էին հրաշք, բայց ինձ, օրիանկ, ավելի շատ դուր է գալիս նրանց Հայաստանը. օխրաների և նուրբ դեղնադարչնագույնների, հողի դարչնագույնի Հայաստանը:

Վերջերս, հետաքրքիր է, նատյուրմորտներ եմ սկսել նկարել: Երբևէ չէի մտածի, որ մի օր ես էլ կնկարեմ նատյուրմորտներ, որովհետև նույնիսկ ամենագիգանտ նկարիչների նատյուրմորտները չեմ սիրել, թեև, իհարկե, գնահատում եմ, հասկանում եմ դրանց արժեքը: Ինչ-որ թախիծ, ինչ-որ տխրություն կա նատյուրմորտների մեջ, չգիտեմ:

Մեր տանը հին սափորներ կան, փորձեցի նկարել: Եթե ես այդ պահին ուզում եմ նկարել, ասենք, նուռ, այն պետք է լինի տանը, չեմ կարող հորինել, նկարել: Ինձ միշտ դուր է եկել առկայծող լույսը, այսպես ասեմ՝ հոծ չեմ ներկում, խճանկարի պես մանր եմ նկարում, կարծես, մանրանկարչություն լինի: Բավական աշխատատար է: Մի նկարը կարող եմ անել երկու շաբաթում, որովհետև այդտեղ անհրաժեշտ է առավելագույն ուշադրություն, ես սխալվելու իրավունք չունեմ:

-Ցուցահանդեսիների մասնակցո՞ւմ եք:

-Բարեգործական ցուցահանդեսին էի մասնակցում նախորդ տարի, որից հետո շատ հիասթափվեցինք, ամաչեցինք արդյունքներից: Կարծեմ, մշակույթի նախարարը, ինչպես նաև պատգամավորներ էին խոստացել գալ, գնել նկարներ, բայց այդպես էլ չեկան:

-Անակնկա՞լ էր Ձեզ համար:

-Որոշ մարդկանց դեպքում՝ այո, անակնկալ էր, բայց մյուսներին շատ սազում էր:

-Արվեստը գնահատվո՞ւմ է մեր երկրում, օրինակ, խոսենք նկարչության մասին:

-Ճիշտն ասած, անձամբ չեմ շփվել նման բաների հետ: Միշտ այդպես է, չէ՞. երաժիշտներ կամ նկարիչներ կան, ովքեր շատ պահանջված և սիրված են: Այդ պահանջված լինելու միֆը ստեղծում են պատահական մարդիկ: Օրեր առաջ ռուսական հեռուստաալիքներից մեկով հաղորդում էր, որի ժամանակ մեկն ասում էր, որ կատարյալ խելագարություն է՝ աճուրդին ինչ-որ մեկը կարող է որոշել, որ Ռեմբրանդտի գործը, ասենք, 150.000 դոլարով է վաճառվում, իսկ ինչ-որ մեկի եսիմինչ գործը՝ դրանից 10 անգամ բարձր գնով:

Եսիմինչն իբր մոդեռնիստներն են, որոնց նմանները 1906 թ.-ին եղել և անցել են: Նրանք էքստրավագանտ եսիմինչեր են անում, ներկերը շպրտում են կտավի վրա: Ինչ ստացվեց՝ ստացվեց, և դա վաճառում են Ռեմբրանդտի գործից 10 անգամ ավել գնով:

Ես գիտեմ՝ այստեղ էլ կան այդպիսի նկարիչներ, երբ բարձրաստիճան հյուրեր են գալիս իրենց տիկնանց հետ, առաջին տիկինը կարող է ընդունել նրանց և տանել այդ նկարիչներից մեկի մոտ, և կտավը մի քանի հազար դոլարով գնեն: Իրենք պատկերացնում են, որ դա իսկական բարձր արվեստ է: Այնքան հարաբերական բան է, թող կարծեն:

-Լավ արվեստագետները ստվերո՞ւմ են մնում:

-Ես այդքան չեմ շփվում և, ճիշտն ասած, չեմ կարող ասել՝ ո՞վ ունի հաջողություն, ովքե՞ր են նորաձև, բայց գիտեմ, որ նման բան կա:

Զարմանալի բան ասեմ՝ երբեք չեմ սիրել ծանոթ լինել հայտնի մարդկանց հետ, նույնիսկ այն մարդկանց, որոնց գործերը հավանում եմ: Նույնն էլ ճամփորդություններին է վերաբերում: Ոչ մի անգամ չի եղել, որ իմ կամքով գնամ, իսկ ծով ընդհանրապես չեմ սիրում: Քարայծի պես ինձ պետք են չոր, ժայռոտ տեղեր: Հայաստանից դուրս գալը մեծ խնդիր է ինձ համար:

-Իսկ այսօր քիչ չեն այն մարդիկ, ովքեր առաջին հնարավորության դեպքում ցանկանում են թողնել-գնալ երկրից:

-Եթե ստիպված լինեմ գնալ երկրից, կլինեմ աշխարհի ամենադժբախտ մարդը: Հիմա մեր թոշակի ժամանակն է գալիս (իր և ամուսնու- հեղ.), և եթե պարզվի, որ երկուսիս թոշակը 50.000 է լինելու, և պիտի գնանք երկրից, դա երևի կլինի իմ մահը: Չգիտեմ:

-Ի՞նչն է ստիպում այսօր մարդկանց հեռանալ երկրից:

-Երևի ապրուստ չունեն, չեն կարողանում ապրել, կամ էլ մի տեսակ կա, որ միևնույն է նրանց համար, թե որտեղ կապրեն:

-Ձեր ամուսինը՝ Ռուբեն Հախվերդյանը, հավանո՞ւմ է Ձեր նկարները, քննարկո՞ւմ եք նկարները նրա հետ:

-Կարծեմ, շատ լավ կարծիք ունի:

-Պատահե՞լ է, որ հակառակն էլ ասի:

-Չէ, պատահել է, որ ես չեմ հավանել իմ նկարները, բայց նման դեպքերը քիչ են եղել: Չեմ կարող թույլ տալ, որ նկարելիս սխալվեմ: Հիմնականում, թերևս, ռացիոնալիստ եմ հենց այն պատճառով, որ գիտեմ՝ ինչ եմ նկարելու, որ գույնն եմ նկարելու:

-Վախենո՞ւմ եք սխալվելուց:

-Ափսոսում եմ ժամանակս, նկարը կարող եմ պատռել-գցել, իսկ ժամանակս ափսոսում եմ:

Մեկնաբանություններ (1)

Էլմիրա Չախոյան
Հիանում եմ ոչ միայն Նանա Մինասյանի արվեստով այլ նաև նրա անհատականությամբ և բացառիկ բարի խառնվածքով: Շնորհակալություն...

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter