Շուշան Օհանյան

Համոզված են դպրոցների ղեկավարները

Ըստ Կառավարության ընդունած համայնքների խոշորացման եւ միջհամայնքային միավորումների ձեւավորման հայեցակարգի՝ նոր կազմավորվող Տաթեւ համայնքը հնարավորության սահմաններում պետք է ապահովված լինի նվազագույն սոցիալական ենթակառուցվածքներով, այդ թվում` նաեւ կրթական: Տաթեւ համայնքում ընդգրկվելու է Սյունիքի մարզի 8 համայնք՝ Հարժիս, Շինուհայր, Խոտ, Տաթեւ, Սվարանց, Տանձատափ, Քաշունի եւ Հալիձոր: Համայնքը կոչվելու է Տաթեւ՝ Շինուհայր կենտրոնով: Ի՞նչ է սպասվում նշված համայնքների դպրոցներին՝ հայեցակարգում չի հստակեցվում: Գուցե հենց դա է պատճառը, որ հատկապես փոքր համայնքներում անհանգստանում են դպրոցների հետագա ճակատագրով:

Ի՞նչ խնդիրներ ունեն գյուղական դպրոցներն այսօր, ի՞նչ ակնկալիքներ ունեն՝ կապված համայնքների խոշորացման հետ. այս հարցերի շուրջ զրուցեցինք Տաթեւ, Սվարանց եւ Տանձատափ գյուղական համայնքների դպրոցների տնօրենների եւ ուսուցիչների հետ:

«Դպրոցը գյուղի գոյության առանցքն է»

«Խոշորացման հետ կապված՝ գյուղացիների առաջին մտավախությունն այն է, որ դպրոցը կդառնա իննամյա»,- ասում է Սվարանցի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Նվեր Վարդանյանը: Նրա կարծիքով՝ գյուղական դպրոցներում պետք է պահպանվի միջնակարգ կրթությունը, քանի որ հենց դա է շատ հաճախ գյուղում պահում մարդկանց: Սվարանցի միջնակարգ դպրոցն ունի 16 աշակերտ, 6 դասարաններում մեկական աշակերտ է սովորում, իսկ ամենամեծ թվով աշակերտ ունեցող դասարանում՝ 4 հոգի:

«Գյուղը, այդ թվում դպրոցը, հոգեվարքի մեջ է: Այս տարի 4 շրջանավարտ կունենանք, իսկ առաջին դասարան կգա 1 երեխա, մինչդեռ եղել են ժամանակներ, երբ դպրոցը մոտ 200 աշակերտ ուներ»,- նշում է Ն. Վարդանյանը: Վերջին անգամ դպրոցում վերանորոգման աշխատանքներ կատարվել են 1986 թվականին: Դպրոցի հենց մուտքից զգացվեց, որ այդ պատերի ներսում կրթությանը պատասխանատվությամբ են վերաբերվում, չնայած ակնառու էր, որ շենքը վերանորոգման կարիք ունի:

«Դպրոցը գյուղի գոյության առանցքն է: Ծնողներն իրենց երեխաներին գյուղում թողնելու, նրանց ապագան հարցականի տակ չառնելու հարցը միանշանակ պայմանավորում են դպրոցով, եւ մեր գերխնդիրն այն է, որ արդարացնենք այդ հույսը, փորձենք պահել դեռ չարտագաղթած ընտանիքներին: Մեր դպրոցը շատ բարի ավանդույթներ, կրթության բարձր մակարդակ ունի՝ մեդալակիրներ, մարզային, հանրապետական օլիմպիադաների հաղթողներ: Ճիշտ է, նոր գույք վաղուց չենք ստացել, բայց եղածը խնամքով պահում ենք: Ֆիզիկայի լավ լաբորատորիա ունենք, այդպիսին քաղաքի դպրոցներում անգամ չկա»,- հպարտությամբ նշում է տնօրենը՝ հուսալով, որ խոշորացման արդյունքում որոշ ներդրումներ կարվեն կրթական համակարգում՝ կարեւորելով դպրոցների նաեւ գյուղապահպան առաքելությունը:  

«Հենց խոշորացման մասին խոսակցությունները սկսեցին, առաջինը ծնողներն անհանգստացան»

Տանձատափ գյուղի հիմնական դպրոցում սովորում է 10 աշակերտ: Դպրոցի տնօրեն Վիլեն Աբրահամյանը կեսկատակ ասում է, որ իրենց մոտ, անկախ աշակերտների թվից, մեկ է, գլուխ պահել չկա, աշակերտներն ամեն օր պետք է պատրաստ գան դասի: 

Դպրոցում վերջին տարիներին մի քանի անգամ վերանորոգման աշխատանքներ են կատարվել: Դպրոցի ամենակարեւոր խնդիրը մասնագետների պակասն է, 4 ուսուցիչ է դասավանդում (ներառյալ՝ տնօրենը), օտար լեզուներից դասավանդվում է միայն ռուսերեն, որն էլ այլ առարկայի ուսուցիչ է պարապում: «Շաբաթական դասավանդում եմ 32 ժամ՝ հայոց լեզու, գրականություն եւ ռուսաց լեզու, բայց վարձատրվում եմ 13,5 ժամվա համար: Պատճառն այն է, որ աշակերտների թվաքանակը քիչ է, եւ դասարանները «կոմպլեկտավորված» են,- ասում է Անժելա Գեւորգյանը, որը 45 տարվա մանկավարժական ստաժ ունի եւ հաջորդ տարի կանցնի թոշակի:

Թե՛ Սվարանցի, թե՛ Տանձատափի դպրոցներում մանկավարժներն այն կարծիքին են, որ դասարանները միավորելը միանշանակ վատ է անդրադառնում ուսման որակի վրա:

Հույս ունենք, որ խոշորացման արդյունքում կկարողանանք ավարտել կիսատ մնացած շինարարական աշխատանքները»

Տաթեւի միջնակարգ դպրոցում վերանորոգման աշխատանքներ կատարվել են 2013թ·՝ Սոցներդրումների հիմնադրամի ֆինանսավորմամբ: «Հույս ունենք, որ համայնքների խոշորոցման արդյունքում կկարողանանք ավարտել կիսատ մնացած շինարարարական աշխատանքները: Վերանորոգման աշխատանքները նախագծելիս շատ հարցեր հաշվի չեն առնվել, օրինակ՝ գրադարանի համար տարածք չի նախատեսվել: Ինչպես տան, այնպես էլ դպրոցի մասին պատկերացում կազմում են շեմից, մուտքից, իսկ դուք երեւի տեսաք, թե ինչ վիճակում է մեր մուտքը»,- նշում է Տաթեւի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Նորվարդ Մովսիսյանն՝ ավելացնելով, որ դպրոցը չունի սպորտային, հանդիսությունների դահլիճներ, եւ միջոցառումները ստիպված են լինում անցկացնել դասարաններում կամ դպրոցի միջանցքում:

Տնօրենն ուրախությամբ նշում է, որ աշակերտների թիվը վերջին տարիներին աննշան, բայց աճելու միտում ունի. դպրոցում սովորում է 80 աշակերտ: Ն. Մովսիսյանը սա պայմանավորում է գյուղում վերջերս իրականացված ու ընթացիկ շինարարական աշխատանքներով. դպրոցն է վերանորոգվել, ճոպանուղու, վանքի տարածքում են շինարարական աշխատանքներ կատարվել: «Եթե տաթեւցին իր գյուղում աշխատանք ու բավարար վաստակ ունենա, ինչո՞ւ պետք է հեռանա գյուղից»,- ասում է տկն Մովսիսյանը: