Ընդունելով ԼՂՀ Ազգային Ժողովի նախագահ Աշոտ Ղուլյանի հրավերը` Եվրոպական խորհրդարանի Արցախի խումբը որոշել է պատվիրակություն ուղարկել Լեռնային Ղարաբաղ՝ 2015 թվականի մայիսի 3-ին նախանշված խորհրդարանական ընտրությունները դիտարկելու նպատակով: 

Թեև Լեռնային Ղարաբաղի չճանաչված կարգավիճակի պատճառով Եվրոպական խորհրդարանի կամ ԵԱՀԿ-ի կողմից պաշտոնական դիտորդական առաքելության բացակայելու էր, Խումբը որոշեց ներկա գտնվել և գնահատել ընտրական գործընթացը: Մասնավորապես, ուղենշային համարվեցին երկրի դրական առաջընթացը, ինչպես նաևժողովրդավարական ուղով ընթանալու, մարդու իրավունքների և օրենքի գերակայության սկզբունքների հանդեպ ստանձնած հանձնառության պահպանումը՝ հռչակված 1991թվականին:

Եվրոպական խորհրդարանում Արցախ խմբի նախագահ Ֆրանկ Էնգելը ղեկավարում էր պատվիրակությունը, որը կազմված էր ԵԽ պատգամավորներից և ուղեկցող անձնակազմից: Պատվիրակությունն իրականացրեց իր գործունեությունը մայիսի 2-4-ը՝ գործակցելով ԵՄանդամ երկրների այլ խորհրդարանականների հետ:

Իր կարճատև դիտորդական առաքելությունը պատվիրակությունը իրականացրեց համաձայն Եվրոպական խորհրդարանի գործելակերպի՝ նախ հանդիպելով բոլոր թեկնածուներին, ապաշրջելով ավելի քան 20 ընտրատեղամասում, հետևելով որոշ ընտրատեղամասերի բացմանը,քվեաթերթիկների հաշվարկմանը և ընտրատեղամասերի փակմանը: 

Եզրակացություններ

Հարցազրույցներ քաղաքական կուսակցությունների հետ 

Քաղաքական կուսակցությունների մեծամասնությունը նշեց, որ ընտրարշավի ընթացքում Ընտրական օրենսգրքի պահանջների էական խախտումներ չեն արձանագրվել, իսկ ընտրություններին մասնակից 7 կուսակցությունների համար ապահովվել են հավասարմրցակցային պայմաններ: Քաղաքական բոլոր ուժերը ընտրություններին մասնակցելու գրանցումը կատարել են առանց դժվարությունների, ԶԼՄ-ներում և հանրային տարածքներում ապահովված են եղել քարոզչական նյութեր տեղադրելու հասանելիությամբ, ինչպես նաև՝ հանրային վայրերում հանդիպումներ իրականացնելու հնարավորությամբ։ Հարկ ենք համարում նշել, որ 6-րդ գումարման Ազգային Ժողովի ընտրություններին մասնակցել է 3 նորաստեղծ կուսակցություն: 

Այսուհանդերձ, կուսակցություններից մեկը նշեց ընտրարշավի ընթացքում որոշ թեկնածուների կողմից ծառայողական մեքենաներ օգտագործելու հանգամանքը: Մեկ այլ կուսակցություն տեղեկացրեց զրպարտության մասով իրավական վարույթ սկսելու և կիրառված ճնշումների արդյունքնում կուսակցության համար վարձակալած գրասենյակից զրկվելու առթիվ մեկ այլ գործ հարուցելու մասին:

Քվեարկության  օրը

Քաղաքական ուժերի մեծ մասի, ինչպես նաև մեծամասնական ընտրակարգով առաջադրված թեկնածուների վստահված անձինք ներկա են եղել բոլոր ընտրատեղամասերում: Ոչ վստահված անձինք, և ոչ էլ ընտրողները ընտրական օրենսգրքի խախտումներ չեն արձանագրել: Ընտրողներին թույլատրվել է քվեարկել բացառապես այն ընտրատեղամասերում, որտեղ նրանք գրանցված են եղել: Քվեարկության գործընթացները լավ կազմակերպված են եղել և սահուն են ընթացել դիտարկման համար պատահականության սկզբունքով ընտրված ընտրատեղամասերում: Քվեախցիկները բավակաչափ մեկուսացված են եղել ընտրական գործընթացի համար, իսկ քվեատուփերը պատշաճ կերպով կնքված և կապարակնքված են եղել: Ընտրական հանձնաժողովները լիովին և բացարձակ թափանցիկությամբ են համագործակցել դիտորդների հետ: Ընտրատեղամասերում պատվիրակությանը չի զեկուցվել քարոզչության, բռնության կամ սպառնալիքի որևէ դեպքի մասին: Ընտրատեղամասերում ինքնությունը չհաստատված անձանց ներկայություն չի արձանագրվել: 

Վերջաբան

Ընդհանուր առմամբ ընտրական գործընթացը իրականացվել է միջազգային չափանիշներին համապատասխան, ինչը կարելի է ոչ միայն առաջընթաց համարել, այլև նախանշել որպես ժողովրդավարության և օրենքի գերակայության հստակ միաձուլում Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետությունում:

Այս ընտրություններին մասնակցել են ընտրողների շուրջ 71%-ը, ինչն ավելի բարձր ցուցանիշ է, քան ԵՄ մի շարք երկրների ընտրողների մասնակցության ցուցանիշը։ Ընտրական գործընթացների որակը ցույց է տալիս Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի նվիրվածությունը ժողովրդավարության սկզբունքներին, և ապացուցում է ԼՂՀ ինստիտուտների օրինականությունը: 

Դիտորդական առաքելությունն իր երախտագիտությունն է հայտնում Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետության իշխանություններին ԼՂՀ 6-րդ գումարման Ազգային Ժողովի ընտրություններին դիտորդական առաքելություն իրականացնելու ընթացքում բացարձակ թափանցիկության և բաց համագործակցության պայմաններում լիակատար աջակցություն ցուցաբերելու համար:

Եվ վերջապես, Եվրոպական խորհրդարանում Արցախ խումբը իր շնորհակալությունն է հայտնում «Հայաստանի եվրոպացի բարեկամներ» կազմակերպությանը դիտորդական առաքելության նախապատրաստման և իրագործման ընթացքում վճռական և անմնացորդ աջակցության համար: