Վանաձորի կոյուղու մաքրման կայանը շահագործվել է  1967թ.-ին: Այս մաքրման կայանի գործարկելը անթույլատրելի է եղել, որի պատճառով էլ  խորհրդային վերջին տարիներին Վանաձորում կառուցվել է հզոր տարողությամբ կոյուղու նոր մաքրման կայան: Անկախությունից հետո նորակառույց կոյուղու մաքրման կայանը  եղել է Լոռու մարզպետարանի հաշվեկշռում, իսկ 2005թ. այն  հանձնվել է Վանաձորի քաղաքապետարանին: 

Այդ մաքրման կայանից այժմ մնացել են ավերակներ:  Շահագործվող կոյուղու հին մաքրման կայանի առաջնային երկու    պարզարանների տարողությունը օրական ունի 22 000 խմ հզորություն: Վանաձորից կայան մտնող կոյուղու կեղտաջրերի քանակն այսօր օրական կազմում է 55 000-65 000 խմ, դրանից միայն 22 000 հազարն է մտնում կայան, մնացածը թափվում է Դեբեդ գետը:

«Դա ավելցուկն է»,- ցույց տալով կայանի հենապատից Դեբեդ թափվող կոյուղու հսկայական հոսքը՝ ասաց մաքրման կայանի տնօրեն Ռուդիկ Մալխասյանը: Կայան օրական մտնող 22 000 խմ կոյուղաջրերը կենսաբանական մաքրման չեն ենթարկվում: Ռ.Մալխասյանի ասելով՝  մաքրման կայանում կոյուղաջրերի միայն մեխանիկական մաքրում է կատարվում: Կոյուղու մաքրման գործող կայանը տեղավորված է «Վանաձոր-Ալավերդի» միջպետական ճանապարհի վրա գտնվող Վանաձորի հին գերեզմանոցի հարևանությամբ` մայրուղու աջ եզրին: Ճանապարհի այդ հատվածով անցնելիս աղտոտված օդի հոտից վարորդները անմիջապես փակում են  իրենց մեքենաների լուսամուտները: Անտանելի հոտերից մաքրման կայանի  տարածքում նույնպես հնարավոր չէ շնչել:

Ռուդիկ Մալխասյան	Հարություն Անտոնյան

Երբ դժգոհեցի, կայանի տնօրեն Ռուդիկ Մալխասյանն ասաց. «Սա շոկոլադի գործարան չէ, կոյուղու մաքրման կայան է»: Նա բացատրեց, որ  տարածված գարշահոտությունը կոյուղաջրերի երկու պարզարանների արտահոսքերի հետևանք է: Իրականում գարշահոտությունը շրջակա միջավայրում տարածվում է նաև բաց պարզարաններից  ու հոսող կոյուղաջրերի բաց դիտահորերից: Պարզարանները  գրեթե քանդման շեմին են: Անբարեկարգ ու անհուսալի վիճակում են նաև  մաքրման կայանի վարչական շենքը, տեխնիկական մյուս  կառույցները և բակը: Կայանը տարիներ շարունակ համաճարակային վտանգներ է ստեղծում Դեբեդ գետում, որտեղ ամռանը լողանում են երեխաները, ոռոգվում են Դեբեդի  ավազանում գտնվող համայնքների այգիներն ու վարելահողերը: Կոյուղաջրերով աղտոտված Դեբեդի ձկներով կերակրվում է  Վանաձորից  մինչև Բագրատաշեն ձկնորսությամբ սնվող Դեբեդի ավազանի համայնքների սոցիալապես անապահով բնակչությունը:

«Լոռի–ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի  գլխավոր տնօրենի տեղակալ Հարություն Անտոնյանը երեկ մեզ  հայտնեց, որ ներկայումս  KFW բանկի դրամաշնորհի, ինչպես նաև ՀՀ կառավարության համաֆինանսավորմամբ «Լոռի-Ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ն վերակառուցում  է Վանաձորի ջրագծերի և կոյուղու ներքին ցանցի 70 տոկոսը: Հաջորդ փուլով `2018 թ․-ին, կվերականգնվեն Վանաձորի 8-րդ ճնշումային գոտու և 13 գյուղական համայնքերի ներքին ցանցերը, որից հետո պետք է կառուցվի Վանաձորի կոյուղու նոր մաքրման կայան` կրկին  KFW բանկի վարկավորմամբ, որի համար «Լոռի-ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ն բանկի հետ  բանակցություններ կարող են սկսել միայն 2019թ.-ին: Պատասխանելով  «Հետքի» հարցին՝ Վանաձորի քաղաքապետարանի ճարտարապետության և քաղաքաշինության բաժնի պետ Տիգրան Պապանյանը հայտնեց, որ Վանաձորում կոյուղու մաքրման նոր կայան նախատեսվում է կառուցել KFW բանկի կողմից:

Ի տարբերություն Հ. Անտոնյանի՝ Տ. Պապանյանն ասաց, որ նոր մաքրման կայանի կառուցման նախագծային աշխատանքները պետք է կատարվեն 2016թ.-ին:  Տ.Պապանյանը նաև հայտնեց, որ KFW բանկի կողմից  ֆինանսավորվող կոյուղու նոր մաքրման կայանը կառուցվելու  է քանդված մաքրման կայանի տարածքում: Թե այդ դեպքում ինչու է քանդվել մաքրման կայանի նախկին շենքը,  Տ.Պապանյանը պատասխանեց. «Խորհրդային տարիներին կառուցված  կոյուղու մաքրման կայանը մեզ  հանձնվել է 2005թ.-ի.` լրիվ ավերված, կոնստորուկցիաների արմատուրաները հանված վիճակում, մենք դրանց նկարները պահպանում ենք»։