Արցախի Հադրութի շրջանի Հայկավան գյուղում է բնակվում ապրիլյան պատերազմի ժամանակ զոհված Անդրանիկ Գրիգորյանի բազմանդամ ընտանիքը՝ մայրը, 2 անչափահաս քույրերը, կինն ու 2 որդիները։

Բավականին շատ ժամանակ պահանջվեց Հայկավան հասնելու համար: Երկար, քարքարոտ, երբեմն անանցանելի թվացող ճանապարհն, ի վերջո, մեզ հասցրեց հերոսի գյուղը, որտեղ, բնակիչների խոսքերով, ընդամենը 7 ընտանիք է ապրում: Չնայած նրան, որ Գրիգորյանների տունը գյուղի սկզբնամասում էր, քարուքանդ ճանապարհի անհարմարությունների պատճառով ստիպված էինք որոշակի տարածություն ոտքով բարձրանալ։ Այստեղ մեզ կարծես երկար էին սպասել: Անդրանիկի հյուրընկալ ընտանիքի անդամներն ընդառաջ եկան և հրավիրեցին մեզ իրենց կիսաքանդ տնակը: Տուն մտնելուն պես երևաց Անդրանիկի անկյունը՝ նկարը, մեդալներն ու Հայաստանի դրոշը:

Մայրը՝ տիկին Զինան, կարոտով  պատմում էր որդու անցած ուղու մասին. «Անդրեյս ուրիշ էր, ինքը միշտ աշխատել ա, ես իրան պառկած չեմ հիշում: Փոքր տարիքից սկսեց աշխատել, որ մեզ պահի»: Սոցիալական ծանր պայմաններից ելնելով՝ Անդրանիկը 8-ամյա կրթություն ստանալուց հետո թողել է դպրոցն ու աշխատել՝ ընտանիքի հոգսը թեթևացնելու համար: Պարտադիր զինվորական ծառայությունից հետո անցել է պայմանագրային ծառայության: «Օրենքով իրեն բանակ չպիտի տանեին. ինքը էստեղ ընկել էր սնարյադի վրա, ոտքը վիրավորվել էր, բայց գնացել, իր ձեռքով դիմում էր գրել, որ տանեին բանակ»,- արցունքն աչքերին շարունակում է մայրը: Պայմանագիրն ավարտվելու էր այս տարվա հունիսին, բայց որոշել էր անպայման շարունակել ծառայությունը: «Ես միշտ ասում էի՝ պոստեր մի գնա, էլի ծառայի, բայց էնպես արա՝ պոստեր չգնաս, կամ գնանք՝ Երևան աշխատի, ինձ չէր լսում»,- պատմում է Նինան՝ Անդրանիկի 19-ամյա կինը:

Ապրիլյան օրերին ընտանիքն անդադար որոնումների մեջ էր: Անդրանիկից ոչ մի նորություն չկար: Ապրիլի 10-ին տեղեկացան, որ նրա մարմինը թշնամին փոխանցել է հայկական կողմին: Անդրանիկը զոհվել էր ապրիլի 2-ին Վարազաթմբի (Լելե թեփե) բարձունքը պաշտպանելիս: Տիկին Զինան անձամբ էր գնացել ճանաչելու որդու խոշտանգված մարմինը. «Էն, ինչ ես տեսա, թող էլ ո՛չ մի մայր չտեսնի: Ինձ ապրելու ուժ են տալիս Անդրեյիս որդիներն ու իր կիսատ թողած նպատակները: Ինձ ուժ ա տալիս նաև էն, որ տղես զոհվեց հանուն հայրենիքի… Իր ընտրությունն էր դա…»:

Անդրանիկի ամենամեծ ցանկությունը քույրերին ուսման տալն էր: «Ինքն ասում էր՝ ես ձեր համար ամեն ինչ կանեմ, մենակ թե լավ սովորեք դուք»,-որդու խոսքերն է փոխանցում մայրը: «Ուզում եմ մանկավարժ դառնալ, դպրոցում աշխատել»,- պատմում է քույրը՝ 16-ամյա Քրիստինեն: Տիկին Զինան ցանկանում է աղջկա հետ ուսման տալ նաև դեռ 20-ը չբոլորած հարսին: «Եթե Ստեփանակերտում գոնե մեկսենյականոց բնակարան տային, էս երեխեքը կգնային, ուսումը կշարունակեին: Հետո՝ էստեղ ապրել էլ հնարավոր չի: Երկու ամիս ա՝ Անդրեյը զոհվել ա, մի հոգի ա եկել՝ ճարտարապետ, ինչ-որ բան գծել ա, գնացել»:

Անդրանիկի հուղարկավորումից առաջ գյուղապետի ու հարևանների ջանքերով տեղադրված երկու փայտյա սյուները՝ որպես օժանդակ հիմք, այսօր էլ կիսախարխուլ տան առաջին հարկում են, որ խոնավության պատճառով պարզապես վերածվել է խորդանոցի: Երկրորդ հարկում նույնպես բացակայում են ապրելու տարրական պայմանները: Պատուհանների ապակիների մի մասը չկա, իսկ կիսակահավորված սենյակներում աչքի են զարնում կահույքի հատուկենտ նոր կտորներ, որոնք Անդրանիկի աշխատասիրության արդյունքն են: «Զոհվելու օրը ժամը կանգնել ա,  հեռուստացույցն ինքն իրան փչացել. ոնց որ ինքը ասեր՝ մամ, էդ նորությունները մի նայի»,- ասում է մայրը:

Անդրանիկի ավագ որդին՝ Գոռը, 2 տարեկան է, փոքրը՝ Մարատը՝ 9 ամսական: Նինայի խոսքերով՝ երեխաները հորը շատ են կարոտում. «Գոռը հեռվում մեքենա տեսնելուն պես վազում ա ու գոռում՝ պապա՜, պապա՜: Դժվար ա, որ տեսնում ես՝ երեխեն ուրիշի հետևից ա պապա կանչում»:

Վերջում խոսեցինք Անդրանիկի կրտսեր քրոջ՝ Լիլիթի հետ: Նրա հայացքից, խոսքերից ու երազանքներից նույնպես պարզ երևում էր ավագ եղբոր պակասը: Սակայն միանգամայն տարբեր էր 10-ամյա այս աղջնակի երազանքը մոր, քրոջ ու հարսի երազանքներից. «Ես պիտի զինվոր դառնամ, որ եղբորս վրեժը լուծեմ»:

Հետմահու շարքային Անդրանիկ Գրիգորյանը ԼՂՀ Նախագահի կողմից պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով:

Հ․Գ․ Անդրանիկի ընտանիքին աջակցել ցանկացողները կարող են դրամական փոխանցումներ կատարել Անդրանիկի կնոջ՝ Նինա Աղաջանյանի անվամբ բացված հաշվեհամարին՝

Բանկ՝ Հայբիզնեսբանկ

11500358141681 (ՀՀ դրամ)

11500396877968 (ԱՄՆ դոլար)

11500977446074 (ռուսական ռուբլի)

Աննա Բաբայան