Հայաստանում Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման լիցենզիա ստացած «Լիդիան Ինթերնեյշնլ» ընկերությունը հանքարդյունաբերությամբ զբաղվելու տարածաշրջանային հավակնություններ ունի: Բացի Ամուլսարի նախագծից, «Լիդիան»-ը հանքարդյունաբերական նախագիծ ունի նաև հարևան Վրաստանում, որը կոչվում է «Քելա» նախագիծ:

«Հետք»-ն ուսումնասիրում է «Լիդիան Ինթերնեյշնլ»-ի և նրա դուստր ընկերությունների գործունեությունը, փորձում պարզել նրանց բաժնետերերին: Այս հրապարակմամբ կանդրադառնանք «Լիդիանի» վրացական դստերը, որի գործունեությունը Վրաստանում վտանգի տակ է, քանի որ չի կատարել ստանձնած պարտավորությունները:

«Լիդիան Ինթերնեյշնլ»-ի դուստր՝ Ջերսիում 2010-ին գրանցված Lydian Resources Georgia Limited-ը նույն թվականին Վրաստանում հիմնադրել է Georgian Resource Company սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունը: Վրաստանի էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարությունը հայտնել է, որ Georgian Resource Company-ն 2011թ. հոկտեմբերի 4-ին ստացել է հետախուզական-արդյունահանման լիցենզիա՝ Վրաստանի Չոխատաուրի շրջանի Զոտի գյուղի վարչական տարածքում 720,25 հա հաքային տարածքի համար:

Վրաստանի ընկերությունների գրանցման պետական ռեգիստրում առկա հիմնադրման փաստաթղթերի համաձայն, «Անելիք բանկ» ՓԲԸ վարչության նախագահ Ներսես Կարամանուկյանն այստեղ հանդես է եկել որպես լիազոր ներկայացուցիչ: Այժմ վրացական դստեր տնօրենը նույնպես «Լիդիան Արմենիայի» գործադիր տնօրեն Հայկ Ալոյանն է: 

Ներսես Կարամանուկյանը «Անելիք բանկ» ՓԲԸ վարչության նախագահ է նշանակվել 2013թ. հոկտեմբերի 7-ից: Համաձայն իր կենսագրություն՝ մինչ այդ՝ 2011-2012թթ. եղել է «Լիդիան Ինթերնեյշնլ» ընկերության գործադիր տնօրենը Կովկասի տարածաշրջանում: 2001-2009թթ. եղել է Համաշխարհային բանկի խմբի անդամ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի (IFC) երևանյան գրասենյակի ղեկավարը: IFC-ը, հիշեցնենք, «Լիդիան»-ի բաժնետերերից մեկն է, ընդ որում՝ մեր ունեցած փաստաթղթի համաձայն՝ ամենախոշորը: Դրան կանդրադառնանք հաջորդ հրապարակմամբ: Առայժմ՝ տեսնենք, թե ինչ է արել կամ ինչ չի արել «Լիդիանի» վրացական դուստրը:

Նախ՝ քանի դեռ Վրաստանի համապատասխան մարմինները մեր գրավոր հարցումներին էին պատասխանում, փորձեցինք «Լիդիան Արմենիայի» գործադիր տնօրեն Հայկ Ալոյանից ճշտել, թե ի՞նչ ընթացք է ստացել «Լիդիանի» դուստր ընկերության՝ Lydian Resources Georgia Limited-ի` Վրաստանի Չոխատաուրի շրջանի Զոտի գյուղի վարչական տարածքում ձեռք բերած հետախուզական լիցենզիայի իրագործումը:

«Ծրագիրը դեռևս նախնական որոնողահետախուզական փուլում է: Հետախուզական լիցենզիան պատկանում է Lydian Resources Georgia Limited ընկերությանը, որի 100% բաժնետերն է Լիդիան Ինթերնեյշնլը: Հետախուզական աշխատանքներից հետո բավարար արդյունքներ լինելու դեպքում, Լիդիան Ինթերնեյշնլը՝ որպես բաց բաժնետիրական ընկերություն, դրանք կհրապարակի»,- մեր հարցին ի պատասխան՝ հայտնել է Հայկ Ալոյանը:

Պատասխանից կարելի է եզրակացնել, որ Հայկ Ալոյանը կամ տեղյակ չէր իրավիճակին, կամ՝ իսկությունը թաքցնելու փորձ է արել:

Չնայած վրացական դստեր լիցենզիան վավեր է մինչև 2051 թվականը, սակայն պարտավորությունները, որոնք ստանձնել է ընկերությունը, պարզվում է, չի կատարել:

Վրաստանի շրջակա միջավայրի և բնական պաշարների պահպանության նախարարությունը, ifact.ge-ի մեր գործընկերների միջոցով ուղարկած հարցմանն ի պատասխան, հայտնել է, որ լիցենզիայի տրամադրումից 22 ամիս անց ընկերությունը պետք է ներկայացներ հայտնաբերված պաշարների մասին տեղեկություններ և արդյունահանման նախագիծ:

Պատասխանին կից մեզ տրամադրված փաստաթղթի համաձայն, ավելի ուշ՝ 2013թ հունիսի 17-ին ընկերությունը դիմել է ժամկետի երկարացման համար: Արդյունքում Բնապահպանական գործակալության տնօրեն Շալվա Ջավախաձեի որոշմամբ՝ լիցենզիայի պայմանների փոփոխություն է եղել՝ 22 ամիսը երկարաձգվել է մինչև 60 ամիս, այսինքն՝ 5 տարի:

2016 թվականի դեկտեմբերին վերջին ավարտվել է նաև 5 տարվա ժամկետը, սակայն Lydian Resources Georgia Limited-ը որոնողահետախուզական աշխատանքների արդյունքների մասին որևէ հաշվետվություն չի ներկայացրել, չի ներկայացրել նաև արդյունահանման նախագիծը: Համաձայն նախարարության գրության՝ ընկերությունը որևէ գործողություն այս պահին չի իրականացնում, և լիցենզիայի պայմանները չպահպանելու համար Lydian Resources Georgia Limited-ի նկատմամբ վարչական վարույթ է հարուցվել:

Այս տարվա փետրվարի 20-ին Վրաստանի բնապահպանական պետական տեսչությունը դիմել է Թբիլիսիի քաղաքային դատարան՝ «Լիդիան Ինթերնեյշնլ»-ի վրացական դստեր դեմ հայց ներկայացնելով: Տեսչությունը պնդում է, որ ընկերությունը խախտել է Վրաստանի Վարչական օրենսգրքի 57/3 հոդվածը, այն է՝ խախտել է լիցենզիայի պայմանները. չի ներկայացրել հայտնաբերած պաշարների մասին հաշվետվությունը և արդյունահանման նախագիծ: Այս խախտման համար վարչական տուգանք է հասնում՝ 200-ից 5000 լարիի չափով:

Շարունակելի