HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Բանտային գնումներ.մաս 3

Գրիշա ԲալասանյանԶարուհի Մեջլումյան

մաս 1

մաս 2

Բանտարկյալի հարազատը «վճարում» է կրկնակի

Պետությունը հարկատուների բազմամիլիոնանոց միջոցներով գնում է ահռելի քանակությամբ սնունդ ու հագուստ, բայց նույն սնունդն ու հագուստը բանտ են հասցնում ազատազրկվածների հարազատները։ Ստացվում է, որ բանտարկյալների հարազատները «վճարում» են կրկնակի՝ որպես հարկատու և որպես հարազատ։

6240 օրական մեկ ազատազրկվածին պետական բյուջեից նախատեսված գումարից 700 դրամն է հատկացվում բանտվածի սննդի համար: Մնացած ավելի քան 5000 դրամով ապահովվում է ՔԿ ոլորտի վարչակազմերի աշխատավարձային, բանտերի շենքերի պահպանության հարցը:

Վերջին 3 տարիներին պետությունը հենց 700 դրամ է նախատեսել օրական ծախսել բանտարկյալի սննդի վրա: Սակայն ըստ ՔԿՎ-ից տրամադրված տեղեկատվության, սննդի համար փաստացի կատարված ծախսն ավելի քիչ է եղել:

2013թ. 4756 դատապարտյալի և կալանավորի մեկ օրվա փաստացի սննդի ծախսը կազմել է 574 դրամ, 2014թ. անազատության մեջ գտնվող 3923 մարդ ստացել է օրական 607 դրամի սնունդ, 2015-ին 3880 մարդու օրական տրվել է 621 դրամի սնունդ, իսկ 2016թ. 11 ամիսների տվյալներով՝ օրական 592 դրամի սնունդ ստացել է 3870 կալանավոր և դատապարտյալ:

Մենք ուսումնասիրել ենք բանտային համակարգի վերջին 3 տարիների շուրջ 100 պետական գնումների պայմանագիր։ Արդյունքում պարզել ենք՝ միայն 2016թ. սննդամթերքի գնումները կազմել են 527 միլիոն 228 հազար դրամ: Նշված տարում ազատազրկվածների համար «Ֆոտոն» ՍՊԸ-ից գնվել է  9919 կգ ձմերուկ, 1500 կգ տավարի ոսկրոտ միս և այլն, 28․565 կգ չանախ տեսակի պանիր և այլն: «Անանո» ՍՊԸ-ն մատակարարել է 130. 000 հատ ձու, «Հրայր Մանուկյան» ԱՁ-ն 28.000 կգ ձկան պահածո, 29.000 կգ կերակրի աղ  և այլն:

«Օրինակ, տեսնում ենք, որ փաստաթղթով ձեռք են բերել միրգ կամ մսամթերք, սակայն դա դեռ ապացույց չէ, որ այն բաշխվել է»,- նկատում է  պետական գնումների ոլորտի փորձագետ Արտակ Մանուկյանը:

Քրեակատարողական վարչությունը սննդի ձեռքբերման համար 2015թ. կնքել է ընդհանուր 498 միլիոն դրամի պայմանագիր: Խոշոր գումարով մատակարարները հիմնականում եղել են «Էլիտ Կապիտալ» ՍՊԸ-ն և «Արգիշտի Եղիազարյան» ԱՁ-ն: Առաջինը մատակարարել է 85․808 կգ տավարի մսի պահածո, ընդհանուր՝ 119․959․584  դրամ արժեքով: 1 կգ պահածոյացված միսը գնվել է 1398 դրամով: «Արգիշտի Եղիազարյան» ԱՁ-ն մատակարարել է տարբեր տեսակի սննդամթերք՝ 9415 կգ պանիր, 15.000 կգ հնդկաձավար, 66․500 լիտր մրգահյութ, 618․010 կգ կարտոֆիլ և այլն: ԱՁ-ի հետ կնքված սննդամթերքի մատակարարման պայմանագրի ընդհանուր գինը կազմել է 155․595․700 դրամ:

Այլ ընկերություններ ևս տարբեր տեսակի սննդամթերք են մատակարարել քրեակատարողական վարչության կարիքների համար: Օրինակ՝ 57․339․960 դրամ ընդհանուր արժեքով պայմանագիր է կնքվել «Ֆոտոն» ՍՊԸ-ի հետ: Մատակարարվել է հալած յուղ, մարգարին՝ 36․267 կգ, ցորենաձավար՝ 11․500 կգ, գարեձավար՝ 11․500 կգ, խտացրած կաթ՝ 22․862 կգ, թեյ՝ 2776 կգ:

Քրեակատարողական վարչությունը 2013թ. սննդի ձեռքբերման համար կնքել է 594 միլիոն 108 հազար 800 դրամի պայմանագիր: Պայմանագրերը կնքվել են «Դանինի», «Հանեշ Գրուպ», «Հաղթանակ 2000» ՍՊԸ-ների հետ:

«Դանինի» ընկերությունից ձեռք է բերվել 10․000 կգ ձկան պահածո, մսի պահածո՝ 88.000 կգ, խտացրած կաթ՝ 10.000 կգ, 44.000 լիտր մրգահյութ և այլն: «Հանեշ Գրուպ» ՍՊԸ-ից գնել են 110․000 հատ հավի ձու, հատիկ լոբի՝ 20.000 կգ, նույնքան ոսպ, ցորենաձավար և գարեձավար, 25.000 կգ հնդկաձավար: «Հաղթանակ» ՍՊԸ-ն 2013թ. ՔԿՎ-ին մատակարարել է 6000 կգ պանիր, 200․000 կգ կարտոֆիլ, թեյ՝ 3500 կգ և այլն, ընդհանուր՝ 52․594․800 դրամի տարբեր տեսակի սննդամթերք:

Այս գնումների առյուծի բաժինը «Դանինի» ՍՊԸ-ինն է՝ 485 միլիոն 954 հազար դրամ: Ընկերության հիմնական գնումները կատարվել են միջնորդավորված, այսինքն գնել է արտադրողից կամ ներմուծողից և վերավաճառել քրեակատարողական հիմնարկին:

Միջնորդավորված գնում հասկացությունը բնորոշ է առհասարակ պետական գնումների համակարգին, երբ պետությունը պայմանագիր է կնքում ոչ թե ուղիղ արտադրողի կամ ներմուծողի, այլ մատակարար ընկերությունների հետ: Միջնորդավորված գնումների դեպքում արդեն ուռճացված գներով են ապրանք ձեռքբերում պետական կարիքների համար, ինչը լրացուցիչ բեռ է պետական բյուջեի վրա:

Արտակ Մանուկյանը

«Պետությունը եթե շահագրգռված չլիներ այս հարցում, կարծում եմ՝ շուտ կկանխեր: Բավարար քաղաքական կամքի դեպքում հեշտ լուծելի խնդիր է: Երբ ցանկանան կոտրել այդ մոնոպոլիան (եթե, իհարկե, իրենք չեն ձևավորում), ապա ներմուծող կամ արտադրող ֆիրմայի հետ կարող են ավելի արտոնյալ ձևով ստանալ նույն ապրանքը»,- ասում է փորձագետ Արտակ Մանուկյանը:

Օրինակ, «Դանինին» 2013թ. քրեակատարողական հիմնարկին մատակարարել է 72,500 կգ շաքարավազ՝ 32.500 կգ-ը 420 դրամով, իսկ 40.000 կգ-ն՝ 389 դրամով: ՀՀ վերահսկիչ պալատը, ուսումնասիրելով գնումների ոլորտը, 2013թ. տարեկան զեկույցում արձանագրել էր, որ «Դանինի» ընկերությունը շաքարավազ արտադրող կամ ներմուծող չի հանդիսանում և այն գնել է ներմուծող «Ալեքս Գրիգ» ՍՊԸ-ից, մեկ կգ-ը՝ 360 դրամով: Եթե վարչությունը պայմանագիր կնքեր միանգամից ներմուծող ընկերության հետ, ապա կտնտեսվեր առնվազն 3 միլիոն 110 հազար դրամ:

Վերահսկիչ պալատն արձանագրել է նաև, որ քրեակատարողական ծառայության և «Դանինի» ՍՊԸ–ի միջև կնքված պայմանագրով նախատեսվել է 140 միլիոն 448 հազար դրամ գումարային արժեքով 88․000 կգ մսի պահածոյի գնում՝ 1 կգ-ն 1596 դրամով: Գնման ընթացակարգին մասնակցել է նաև «Համլետ Հովսեփյան» ԱՁ-ն, որը հանդիսանում է մսի պահածո արտադրող: Վերջինս մեկ կիլոգրամ մսի պահածոն առաջարկել է 1650 դրամ կամ 54 դրամով ավելի, քան գնման ընթացակարգի արդյունքում հաղթող ճանաչված ՍՊԸ-ն: «Դանինի» ընկերությունը մսի պահածոն հետագայում գնել է «Համլետ Հովսեփյան» ԱՁ-ից՝ 1 կգ-ը 1420 դրամով: Մատակարարի կողմից ձեռքբերված 1կգ մսի պահածոյի գնման գնի և մատակարարման գնի տարբերությունը ամբողջ քանակի համար կազմում է 15 միլիոն 488 հազար դրամ:

Միայն սննդի համար քրեակատարողական վարչությունը «Հանեշ Գրուպ», «Արարատ սննդի կոմբինատ», «Հ.Ա.Ն.Ս. Ֆուդ» ՍՊԸ-ների հետ 2014թ. կնքել է ընդհանուր 600 միլիոն 242 հազար դրամ արժողությամբ պայմանագիր: Այստեղ առաջատարը «Հանեշ Գրուպ» ՍՊԸ-ն է՝ 562 միլիոն 651 հազար դրամ ընդհանուր արժեքով և 27 անուն սննդամթերքի ապահովմամբ: «Հանեշ Գրուպ» ՍՊԸ- հիմնադրվել է 2009թ.: 2014թ-ից ընկերության միակ բաժնետերը Աղասի Դանիելյանն է: Վերջինս 2005-2011թթ. եղել է նաև «Տումոե» ՍՊԸ-ի միակ բաժնետերը: Քրեակատարողական վարչությունը «Տումոե» ՍՊԸ-ից 2014թ, գնել է մոտ 24 միլիոն դրամի տնտեսական ապրանքներ: Ուշագրավն այն է, որ Աղասի Դանիելյանը 2013թ. մինչ օրս նաև «Դանինի» ընկերություն տնօրենն է: Ստացվում է, որ նշված ընկերությունները շաղկապված են:

Ուշագրավը նաև նույն սննդատեսակի գնային տարբերությունն է: Օրինակ, «Արարատ» սննդի կոմբինատ ՍՊԸ-ից 2014թ. գնվել է 24․000 լիտր մրգահյութ, 1 լ՝ 276 դրամով: Նույն տարում 46․000 լիտր մրգահյութ գնվել է նաև «Հանեշ Գրուպ» ընկերությունից, այս անգամ 1 լիտրը՝ 292 դրամով: 2015թ. մրգահյութ մատակարարել է «Ֆոտոն» ՍՊԸ-ն: 13․500 լիտր մրգահյութի 1 լիտրն արժեցել է 333 դրամ: Իսկ նույն տարում 66․500 լիտր մրգահյութ մատակարարել է «Արգիշտի Եղիազարյան» ԱՁ-ն՝ 1 լիտրը 289 դրամով:

«Պահապան» ՍՊԸ-ն 2014-ին 7 անուն ապրանք է մատակարարել ՔԿ ծառայությանը:  Այն պատկանում է վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Գրիշա Մելիք-Սարգսյանի դստերը՝ Վիկտորյա Մելիք-Սարգսյանին: Պարզվում է դատավորի դուստրը համազգեստով ապահովում է ոչ միայն  դատավորներին, դատախազներին, ոստիկաններին, այլև ՔԿ ոլորտի աշխատակիցներին:

Հանդերձանքի մատակարարման պայմանագիր կնքվել է նաև 2001թ. Կառավարության որոշմամբ ստեղծված «Աջակցություն դատապարտյալին հիմնադրամ»-ի հետ: 2015թ. մատակարարել է 122․404․000 դրամի հանդերձանք և անկողնային պարագաներ:

Բազմամիլիոնանոց պետական գնումներով հանդերձ` ազատազրկվածների հարազատները մեզ հետ զրույցում պնդում են՝ հանձնուքների տեսքով բանտ են հասցնում առաջնային անհրաժեշտության սնունդ՝ մսամթերք, կաթնամթերք, պանիր, ձու, բանջարեղեն, միրգ, շաքարավազ։ Իսկ բանտարկյալների ճաշացանկի առյուծի բաժինը հացահատիկներից պատրաստված ուտելիքն է, նաև տապակած կաղամբը:

Շարունակելի

Ինֆոգրաֆիկան՝ Դավիթ Բանուչյանի

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter