HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Վահե Սարուխանյան

«Գեղեցիկ բնության մեջ գեղեցիկ ու խելացի մարդիկ են ծնվում»

«Դպրոց հյուրեր էին եկել, ես տեղում չէի, տեսել էին մեր պայմանները, մաքրությունը, գնալուց ասել էին՝ երեւում է, որ կին է տնօրենը, էստեղ ասել էին՝ չէ, կին չէ, բայց Կապանում հյուրերը դպրոցի մասին պատմելիս նորից ասել էին, թե կնոջ ձեռք կար կպած»,- ժպիտով պատմում է Սյունիքի մարզի Ծավի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն Յուրիկ Մարտիրոսյանը:

1975-ին կառուցված շենքը վերջին անգամ նորոգվել է 2000 թ., բայց թե արտաքնապես, թե ներքին տեսքով թարմ է: 43-ամյա Յուրիկ Մարտիրոսյանն այստեղ աշխատում է ավելի քան 20 տարի: Նախկինում ռազմագիտություն է դասավանդել, վերջին 5 տարին դպրոցի տնօրենն է: Ասում է, որ մարդ չպիտի սպասի, թե պետությունը կամ հովանավորը երբ կաջակցի, պիտի ինքը նախաձեռնող ու աշխատող լինի:

Հիշում է, որ ուսուցչական կոլեկտիվով են նորոգել, մաքրել, ներկել պատերը, իր տնօրինության ժամանակ բակում հուշաղբյուր են դրել ծավեցի ազատամարտիկ, ուսուցիչ Մարատ Մարգարյանի հիշատակին, ում անունն էլ կրում է դպրոցը:

Հիմնականում Մարտիրոսյանի միջոցներով վերանորոգվել է դպրոցի նախասրահը, որտեղ տեղադրվել է նաեւ ԽՍՀՄ ծավեցի հերոս Հունան Ավետիսյանի կիսանդրին, նրա անունով նաեւ դասասենյակ է բացվել, որտեղ հերոսի գերեզմանից՝ Կրասնոդարի երկրամասի Վերխնեբականսկի ավանից, հող են բերել:     

Աստիճանների տակ, որտեղ նախկինում աղբ էր կուտակվել, աշակերտները երկու անկյուն են պատրաստել. մեկում նրանց պատկերացրած գյուղն է, մյուսում՝ զբոսայգի:

Քիմիայի ուսուցչուհի Մարգարիտա Գալստյանը, ով տնօրենի կինն է, պատմում է, որ մի քանի տարի առաջ դպրոցի կազմակերպչի նախաձեռնությամբ էկոակումբ են ստեղծել: Ամսագրում կարդացել էին պլաստիկ շշերի օգտագործման մասին, ինչից հետո որոշել էին դրանց համար աղբաման տեղադրել համայնքում, ապա շշերն սկսել էին կիրառել գեղագիտական նպատակներով:

Շշերից նաեւ աթոռակներ են պատրաստել, որոնցից մի քանիսը նվիրել են Ծավի մանկապարտեզին:

Չնայած ներկա շենքը 42 տարվա պատմություն ունի, Ծավում դպրոց գործում է դեռ 1905-ից: Գյուղում հասցրել են նշել իրենց ուսումնական հաստատության 100-ամյակը: Նախկին դպրոցից այսօր ավերակներ են մնացել: Դպրոցի շենք կա նաեւ Ծավ համայնքի մեջ մտնող Շիշկերտ գյուղում, որը, սակայն, չի գործում: Յու. Մարտիրոսյանը պատմում է, որ 1968-ի երկրաշարժից հետո Շիշկերտից հեռացած բնակիչների մի մասը տեղավորվեց Ծավում, սակայն 1980-ականների վերջում Շիշկերտում սկսեցին քոթեջներ կառուցել, որպեսզի մարդիկ վերադառնան: Այդուհանդերձ, Խորհրդային Միության փլուզման ու սկսված պատերազմի արդյունքում գործընթացն անավարտ մնաց: Այսօր Շիշկերտում մշտապես միայն մի քանի ընտանիք է ապրում, իսկ դպրոցական չկա:   

90 տնտեսություն ունեցող Ծավ համայնքի դպրոցն ունի 32 աշակերտ: Այս տարի 3 շրջանավարտ են ունեցել, սեպտեմբերին կհամալրվեն մեկով: Մարգարիտա Գալստյանը, ով դասավանդում է շուրջ 10 տարի, ասում է, որ այդ ընթացքում հիմնականում դպրոցականների քանակի անկում է տեսել, նախկինում ավելի քան 50 աշակերտ ունեին: Պատճառը երիտասարդների արտագաղթն է: «Գյուղատնտեսությամբ ոչ բոլորն են կարողանում ապրել, դրա համար շատերը գնում են ու տանում երեխաներին: Եթե պայմաններ լինեն, գյուղը չեն լքի»,- ասում է ուսուցչուհին:

Տնօրեն Մարտիրոսյանը շեշտում է, որ մասնագետների պակասն իրենց գլխավոր խնդիրն է: Շատերն ուղղակի չեն համաձայնում Կապանից 30-40 կմ անցնել, գալ Ծավ, երբ չկա հանրային տրանսպորտ: Նախընտրում են աշխատել քաղաքում: 1975-ին դպրոցի շենքի հետ կառուցվել է նաեւ ուսուցիչների համար նախատեսված երկհարկանի շենք (լուսանկարում), որտեղ ապրում էին ոչ ծավեցի մանկավարժները:

Այսօր, սակայն, դրսից է միայն ռուսերենի ուսուցչուհին, ով նախկինում աշխատել է Ծավում, ապա տեղափոխվել է Կապան, հիմա կրկին այստեղ է ու փոխարինում է ֆիզարձակուրդում գտնվող դասատուին:   

«Երկու աղջիկ բերել եմ, ամուսնացրել, քավոր եմ կանգնել, հարսանիքի թամադայություն եմ արել, որ մնան էստեղ,- ծիծաղով պատմում է Յուրիկ Մարտիրոսյանը՝ ավելացնելով, որ երիտասարդ մանկավարժներին տեղում պահելն իր ռազմավարությունն է,- եւ գյուղը կզարգանա, եւ երեխա կծնվի, եւ ուսուցիչը կմնա տեղում»: Մյուս կողմից՝ տնօրենի թիրախում հիմնականում ծավեցի մանկավարժներն են, որոնք, ըստ նրա, ավելի սրտացավ կլինեն ու կմնան տեղում, այլ ոչ թե մի տարով կգան ու կգնան: Այդուհանդերձ, հավելում է, որ Ծավ եկողները հիմնականում սիրահարվում են գյուղին: Այսօր դպրոցն ունի 27 աշխատող (ներառյալ՝ ֆիզարձակուրդում գտնվողները), որոնցից 15-ը մանկավարժ են: Ֆիզարձակուրդ գնացածների մասին էլ Մարտիրոսյանն ասում է, որ շատ ավելի լավ է՝ նրանք երեխա ունենան, իսկ աշխատանքային բացը կլրացվի:

Ուսուցիչները մինչեւ 40-45 տարեկան են, երկուսն են 50-ն անց, տնօրենի փոխանցմամբ՝ երիտասարդ մասնագետների հետ աշխատանքի արդյունքում ծնվում են նոր գաղափարներ ու ծրագրեր:

Մանկավարժական թիմը նաեւ սպորտի բնագավառում է հաջողության հասել. 2014/15 ուսումնական տարում Կապանի տարածաշրջանի դպրոցների միջեւ անցկացված վոլեյբոլի մրցաշարում գավաթակիր են դարձել:  

Տնօրենի նախաձեռնություններից է դպրոցական ճաշարանի գործարկումը, որը նախկինում, ըստ նրա, փայտանոց էր: Գույքով համալրելուց հետո երկար դասամիջոցներին երեխաներին սկսել են տաք ճաշ տալ: Դպրոցական սննդի ազգային ծրագրի շրջանակներում պետությունը 1-4-րդ դասարանների յուրաքանչյուր երեխայի համար օրական հատկացնում է 140 դրամ, որից 120 դրամն ուղղվում է սնունդ պատրաստելուն, իսկ 20-ը՝ աշխատավարձին ու կազմակերպչական ծախսերին: Ծավի դպրոցում ծնողների հետ քննարկել ու որոշել են ներգրավել նաեւ վերջիններիս: Ծնողների ներդրման շնորհիվ տաք սնունդ է հատկացվում նաեւ 4-րդից բարձր դասարաններում սովորողներին:

Յու. Մարտիրոսյանն, ով երկու աշակերտի ծնող է, ասում է, որ մթերքը հիմնականում իր տնտեսությունից է հատկացնում: Շեշտում է, որ հաջողվել է երեխաներին հեռու պահել «չիպս-սուխարիկներից» ու տարբեր հյութերից, փոխարենն օգտագործում են տաք ճաշ, կոմպոտներ, էկոլոգիապես մաքուր սնունդ:

Չնայած աշակերտների փոքր թվին՝ դասարանների կոմպլեկտավորում չեն անում, 12 դասասենյակ ունեն, բոլորն էլ ջեռուցում են վառարաններով: Մ. Գալստյանն ասում է, որ միայն ֆիզկուլտուրայի դասաժամն են համախմբում, նախկինում, մասնավորապես, փորձել են ինֆորմատիկան նույնպես համատեղ պարապել, սակայն արդյունավետ չի եղել: Մեկ դասարանում ունեն 1-5 աշակերտ: Ուսումնական գծով փոխտնօրեն, դասվար Հերմինե Բաբաջանյանի (լուսանկարում)՝ չորրորդ դասարանում սովորող դուստրը միակն է, ով դասընկեր չունի: Երբ հարցրել են, թե ով է կողքդ նստում, աղջնակն ասել է՝ պայուսակս:

Յու. Մարտիրոսյանն ասում է, որ անցյալ տարի իրենց 6 շրջանավարտներից 4-ը պետական բուհեր են ընդունվել: Առաջադիմությունը պայմանավորում է տեղացիների զարգացվածությամբ եւ ուսուցիչների սրտացավ ու պահանջկոտ լինելով. «Էս գեղեցիկ բնության մեջ գեղեցիկ ու խելացի մարդիկ են ծնվում»:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter