HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Գրիշա Բալասանյան

Ծովակում կարտոֆիլի բերքահավաք է

Գեղարքունիքի մարզի Ծովակ գյուղի գրեթե յուրաքանչյուր տան բակից ծուխ է դուրս գալիս, և լսվում են գյուղատնտեսական երկաթյա գործիքների ձայները: Կարտոֆիլի հավաքի սեզոնն է: Գյուղացիները շտապում են բերքը դուրս բերել հողից, որպեսզի անձրևները չխանգարեն աշխատանքներին:

8 տարեկան Մանվելը իրենց տնամերձ հողամասի վերջնամասում աթարի կույտ էր հավաքել և մեծ ոգևորությամբ վառում էր: Նա «փռի» պատասխանատուն էր և պատրաստվում էր աթարից առաջացած կրակի մեջ կարտոֆիլ խորովել: Ասում է, որ իրեն դուր է գալիս կարտոֆիլի քանդելու աշխատանքները և ընդհանրապես՝ սիրում է հողի հետ աշխատել: Թեև չի ցանկանում դպրոց հաճախել, սակայն դասերից էլ չի բացակայում բերքահավաքի պատճառով:

Մանվելի պատրաստված փռից քիչ հեռու աշխատում էին նրա Նադյա տատն ու մայրը՝  Հերմինեն: Կանայք էին կարտոֆիլը քանդում, մանրն ու խոշորն առանձնացնում և տեղավորում պարկերի մեջ:

Գյուղերում դժվար է ասել, թե որն է կնոջ աշխատանքը, որը՝ տղամարդու: Բոլորը հավասար աշխատում են, և այդ առումով նորություն չէ կնոջ համար ծանր ֆիզիկական աշխատանք կատարելը: Ծովակից մոտ 200 տղամարդ էլ արտագնա աշխատում է Ռուսաստանում և նրանց փոխարեն գյուղում աշխատում են կանայք:

Յուրաքանչյուր անգամ կարտոֆիլով բեռնված դույլը հողից կտրելուց տիկին Նադյան խուլ ձայն էր հանում, ծանր էր իր համար, սակայն չէր տրտնջում:

«Ընտանիքիս համար եմ անում»,-ասում էր նա և գլխաշորի տակ դեմքը թաքցնելով՝ շարունակում աշխատել:

Կանայք հրաժարվեցին խոսելուց՝ պատճառաբանելով, թե «ամոթ» է: Հետո նկատեցինք, որ մնացել ենք միայն երեխաների հետ: Կանայք նախընտրել էին չմնալ տղամարդկանց կողքին և գնացել էին տուն:


3-րդ դասարանում սովորող Մանվելը մեզ պատմեց, որ տան տղամարդիկ հոգնել են, գնացել են մի քիչ քնեն: Տղամարդկանց փոխարինում են «տան կնանիք»:

Նրանց հողամասից քիչ հեռու դարձյալ բերքահավաք էր: Ռուդիկ Հովհաննիսյանը կնոջ հետ քանդում էր 1300քմ ցանքատարածության վրա աճեցրած իր կարտոֆիլը: Նա դժգոհ էր այս տարվա բերքից, ասում էր՝ քիչ է: «Համ հողն է սպառվել, համ՝ ժողովուրդը»,-կատակում է նա:

Դրան զուգահեռ կարտոֆիլն էժան է: «Հիմա ջոկած, ընտիր կարտոշկեն 80 դրամով են տանում: Դա ի՞նչ ծախս պիտի հանի: Եթե ստաբիլ 100 դրամ լիներ, որոշ չափով ծախսերը կփակեինք»,-ասում է Ռուդիկը:


Նրա խոսքով, գյուղացու աշխատանքն այսօր արժեք չունի: Հիշում է, որ նախորդ տարիներին կարտոֆիլը թափել են, կամ՝ տարվա իրենց ապրուստի միջոցով կերակրել անասուններին: Ամեն տարի այդ վախը ուղեկցում է գյուղացուն, քանի որ իրացման հարցը չի լուծվել:

«Փոխադրամիջոց չունեմ, բերքս եթե չգան գյուղից առնեն, ուրեմն կմնա, կփչանա, մյուսը ունի՝ ինչ-որ ձևով հարցերը լուծում է»,-ասում է Ռուդիկը և շարունակում քանդել կարտոֆիլի հողե թմբերը:

Նրա խոսքով՝ վերջին տարիների ընթացքում սերմերի որակը լրիվ փոխվել է, դարձել են «միանգամվա օգտագործելի»: Նույն կարտոֆիլից ստացած սերմացուն 2-րդ տարում էլ բերք չի տալիս: Իսկ բերք ստանալու համար պետք է լավ որակի կարտոֆիլի սերմ գնեն, որի կիլոգրամն արժե 400-500 դրամ, սակայն ստացած բերքն էլ վաճառում են 80 դրամով, ինչը ձեռնտու չէ:

Ծովակ գյուղը սակավահող է: Գյուղացին փոքր հողաբաժիններով չի կարողանում իր կարիքները բավարարող եկամուտ ստանալ: Հողերի միավորման մասին չեն էլ ցանկանում լսել: Համայնքապետարանից ասացին, որ 3000 բնակիչ ունեցող գյուղն ունի մոտ 2000 հողօգտագործող, ինչը գրեթե անհնար է դարձնում միավորումը:


Գյուղում կարտոֆիլի ցանքատարածությունները կազմում են 218 հեկտար: Ծովակի համայնքապետ Գարիկ Հակոբյանի խոսքերով՝ գյուղացիները միայն վերցնում են հողից, ցանքաշրջանառություն տեղի չի ունենում, ինչը վատ է անդրադառնում սպասվող բերքի վրա: Հողը պարարտացնում են միայն ազոտական պարարտանյութով, որը բավարար չէ սնուցելու համար: Նաև այդ է պատճառը, որ քիչ բերք են ստանում:

Բայց այսօր գյուղում լուրջ հարց է եղած բերքն իրացնելը:

«Մեկ ամիս առաջ գյուղնախարարն այցելել է տարածաշրջան, խոստացել է աջակցել կարտոֆիլի իրացման հարցում: Մենք առաջարկեցինք, որ թույլ տան ժողովուրդը հարևան Վրաստանի հետ առևտուրը զարգացնի: Մի 15 տարի առաջ, երբ այդ առևտուրը ակտիվ կար, կարտոֆիլը գին ուներ, ժողովուրդը կարողանում էր իր բերքը իրացնել: Համենայնդեպս, նախարարը խոստացավ ընթացք տալ»,-ասում է Ծովակի համայնքապետ Գարիկ Հակոբյանը:

Նա պատմեց, որ գյուղում շատ քիչ մարդ կա, որ վարկ չունի: Իսկ նրանց կեսից ավելին բանկերի ու վարկային կազմակերպությունների «սև ցուցակում» են: Ոմանք հենց իրենց համար են վարկ վերցրել, մյուսները երաշխավոր են եղել, կամ՝ վարկ են վերցրել ու տվել համագյուղացուն և այդպես հայտնվել անելանելի դրության մեջ:

Գյուղում դեռ ոչ ոք չի զրկվել իր գրավադրված գույքից, բայց համայնքապետը մոտ ապագայում չի բացառում դա:

Մեկնաբանություններ (1)

Edward Eddie Diane
I would kindly like to know the potato varieties they prefer and why so? The seeds they sell, are they TPS or Tuber Seeds? The last thing is, the variety they work on, is compatible to higher altitudes?

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter