HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Ստեփան Դանիելյան

Ով է Հայաստանում թելադրում քաղաքական օրակարգը

Ժամանակակից քաղաքական տեսություններում կարևոր տեղ է զբաղեցնում «agenda-setting» (Օրակարգի ձևավորման) տեսությունը։ Ամերիկացի հետազոտող Բերնարդ Կոհենը այսպես է ձևակերպում այդ տեսության իմաստը․ «Մամուլին քիչ է հաջողվում մարդկանց թելադրել, թե ինչպես մտածեն, սակայն մեծ հաջողությամբ կարողանում է նրանց փոխանցել, թե ինչի մասին մտածեն»։

Քաղաքականության մեջ կարևոր է, թե ով է կարողանում մարդկանց ներարկել, թե ինչի մասին նրանք մտածեն», այսինքն թելադրել օրակարգ։ Իսկ ո՞վ է Հայաստանում կարողանում «հանրային», այսինքն՝ իր օրակարգը թելադրել։

Agenda-setting

«Օրակարգի ձևավորման» տեսության իմաստն այն է, որ նորությունը, այդ թվում նաև քաղաքական, ոչ միայն իրականության արտացոլումն է, այլև սոցիալական նշանակություն ունեցող խմբագրված «իրականությունը»։ Իրականությունը խմբագրվում է այսպես կոչված gatekeeper-ի (պահապանների) կողմից, որոնք ԶԼՄ-ների տերերն են և նրանց խմբագրերը, այսինքն մարդիկ են, որոնք մշակում ու խմբագում են նորություններն և սպառողներին են ներկայացնում վերջնական արտադրանքը, իրենց խնդիրները լուծելու համար։

Ըստ այդ տեսության․

  • ԶԼՄ-ները ոչ թե իրականությունն են արտացոլում, այլ ֆիլտրում ու ձևավորում են իրականությունն ըստ իրենց պահանջմունքների,

  • այս կամ այն խնդրի հանդեպ հանրային ուշադրության սևեռումը ստիպում է հանրությանը դրանք դիտարկել որպես ամենաարդիականը ու կարևորը։

Կարևոր է համարվում այս կամ այն խնդիրը հանրության ուշադրության տեսադաշտում պահելու ժամանակի տևողությունը։

Քաղաքական օրակարգի ձևավորման գործում կարևոր է համարվում քաղաքական գործիչների կողմից ստրատեգիական նշանակության օրակարգի ձևավորումը։

Այն քաղաքական գործիչները, որոնք կարողանում են դառնալ newsmaker (բառացիորեն՝ նորություններ սարքող), նրանք դառնում են քաղաքական կյանքի առանցքը: Նորություններ որոնող ԶԼՄ-ները, որպեսզի կարողանան պահպանել իրենց լսարանը, երբեմն իրենց կամքից անկախ սկսում են ենթարկվել նման քաղաքական գործիչների օրակարգին և հաճախ երկրորդական է դառնում այն հարցը, թե ինչպիսի իմիջ ունի այդ քաղաքական գործիչը՝ դրական, թե բացասական։

Հայաստանի քաղաքական օրակարգը

Մինչհեղափոխական Հայաստանում հիմնական newsmaker-ից էր Նիկոլ Փաշինյանը։ Դրանք հանրության տրամադրություններն արտահայտող ելույթներ էին, որին վարկաբեկված իշխանական էլիտան պատասխանել չէր կարողանում։ Այս տարվա ապրիլյան իրադարձությունների ժամանակ Փաշինյանը իրադարձությունների կենտրոնում էր. նա ոչ միայն նորությունների գլխավոր հերոսն էր, այլև իրադարձությունների կազմակերպիչը։ Նա օրակարգ էր թելադրում, որին անգամ իշխանության վերահսկողության տակ գտնվող մամուլն էր ստիպված արձագանքել, այլապես վերջնականապես կկորցներ լսարանը։

Հեղափոխությունից հետո իրավիճակը սկսել է փոխվել։ Երկար ժամանակ խորհրդարանական կուսակցությունները դիտորդի կամ պաշտպանվողի դերում էին։

Այսօր իրավիճակը փոխվում է։ Քրեական գործի առնչությամբ «նորությունների հերոսը» դառնում է Ռոբերտ Քոչարյանը։ Այսօր նա է հայտնվել իրադարձությունների կենտրոնում։ Նա դարձել է ԶԼՄ-ի «ծանոթ» դեմք, նրա նկարներն են գլխավոր նորություններում, որից ինչ-որ քայլեր են ակնկալում։ Պատահական չէր, որ սեպտեմբերի 17-ի հանրահավաքի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանի ելույթի քաղաքական հատվածի հիմնական մասը Քոչարյանի նախորդ հարցազրույցի պատասխաններն էին։

Իրավիճակը կարելի է նկարագրել հետևյալ կերպ․ Փաշինյանի և Քոչարյանի միջև քաղաքական օրակարգ ձևավորելու համար պայքար է սկսվել։

Ընդդիմադիր դիրքերից քննադատողը և իշխանության դիրքերից հանդես եկողը տարբեր իրավիճակային պայմաններում են։ Ընդդիմադիր դիրքերից հանդես եկողը քննադատում է կառավարությանը և ձևավորում է «քննադատող օրակարգ», իսկ իշխանության դիրքերից հանդես եկողը «ստեղծագործական օրակարգ» պետք է թելադրի։

Փաշինյանը դեռևս չի կարողանում «ընդդիմադիր» դիրքից անցում կատարել դեպի «իշխանական» դիրքը և պետության զարգացման հայեցակարգ ձևավորել։

Գործող կառավարության մյուս թույլ կողմը քաղաքական օրակարգ ձևավորող և դրանք հանրությանը ներկայացնող հրապարակային թիմի բացակայությունն է՝ ի տարբերություն նախկին իշխանության, որտեղ նորություններում հանդես եկողներ դեռևս մնացել են։

Մինչև ընտրությունները դեռ շատ ժամանակ կա, և իրավիճակը կարող է փոփոխությունների ենթարկվել։ Բոլոր դեպքերում Փաշինյանը ճիշտ է. Հայաստանում իրավիճակ է փոխվել, սակայն թե այդ փոփոխությունները ո՞ր ուղղությամբ կզարգանան, բազմաթիվ հանգամանքներից է կախված։

Մեկնաբանություններ (1)

Yerevan2800
Հարգելի Ստեփան հետաքրքիր հոդված էր, այո այդպես է մեդիադաշտի օրակարգի ձևավորումը տեղի ունենում, ինչի պատճառով մարդկանց քցում են մոլորության մեջ բավականին հեշտ կերպով և քարոզչական կամ տեղեկատվական մանիպուլյացիաների ենթարկում մարդկանց, մեկ նկատառում ևս հանրահավաքը օգոստոսի 17-ին էր, իսկ սեպտեմբերի 17-ին հանրահավաք լինելու դեպքում այն կլինի նախընտրական,

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter