Նախիջեւանին սահմանակից Սյունիքի մարզի Արեւիս գյուղի բնակիչները հունիսի 20-ին գյուղամիջում հավաքվել էին քննարկման: Այստեղ էին նաեւ մարզպետարանի, Բնապահպանության եւ Էկոնոմիկայի նախարարության ներկայացուցիչները, հարեւան գյուղերի` Հացավանի, Թասիկի եւ Աշոտավանի համայնքապետերը:

Բնակիչների հարցերը հիմնականում ուղղված էին ամերիկյան «Գլոբալ գոլդ» ընկերության հայաստանյան մասնաճյուղի աշխատակիցներին:

Հանքարդյունահանմամբ զբաղվող «Գլոբալ գոլդն» աշխատում է Կանադայում, Չիլիում եւ Հայաստանում: Մեր երկրում ընկերությունը շահագործում է Թուխմանուկի ոսկու հանքավայրը, ուրան գտնելու ակնկալիքով ուսումնասիրություններ է կատարում Գետիկի հանքավայրում, իսկ Սյունիքի մարզում գտնվող Մարջանի բազմամետաղային հանքավայրում (ոսկի, արծաթ եւ պղինձ), որն Արեւիսից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա է, ուսումնասիրությունների առաջին փուլն ավարտել է եւ անցնում է երկրորդ փուլին` հանքավայրի փորձնական շահագործմանը:

«Մեր գյուղը ոնց որ աշխարհից կտրված լինի: Բայց այստեղի բնությունը շատ լավն է: Հանքավայրի շահագործումը միջավայրին չի վնասի՞»,- հետաքրքրվեց արեւիսցի Մարիետա Նիկոլյանը:

«Իսկապես ուրախալի է, որ համայնքի բնակչին հետաքրքրում է միջավայրային անվտանգությունը: Դա շատ լավ է: Հավատացեք` ձեր անհանգստությունը մեզ օգնելու է»,- պատասխանեց «Գլոբալ գոլդ»-ի հայաստանյան մասնաճյուղի տնօրեն Աշոտ Պողոսյանը: Նա նշեց, որ Հայաստանի բնապահպանական կանոններին եւ սահմանափակումներին ենթարկվելուց զատ, «Գլոբալ գոլդ»-ը միջազգային երկու միությունների անդամ է, որոնց բնապահպանական չափանիշները շատ ավելի խիստ են: «Մեզ համար միջավայրային պարտավորությունն ամենից կարեւորն է: Դա մի պարտավորություն է, որ երբեք չի դադարելու»,- ընգծեց Ա. Պողոսյանը:

«Եկեք անկեղծ լինենք: Մարդը, երբ բնության հետ գործ է ունենում, շահագործում է ընդերքը, դրանով իսկ խախտում է բնության հավասարակշռությունը: Բայց ամբողջ խնդիրն այն է, որ վնասը լինի քիչ, հատուցումը` շատ: Միայն Մարջանի հանքավայրում մեր ընկերությունը 30-32 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրում է կատարելու,- ավելացրեց «Գլոբալ գոլդ»-ի հայաստանյան մասնաճյուղի գլխավոր երկրաբան Հենրի Մկրտչյանը:- Ակնկալում ենք, որ այստեղ կունենանք երկու մեծ ձեռնարկություն, որոնց շնորհիվ կստեղծվի 500-600 աշխատատեղ: Իսկ այսօրվա փորձնական ծրագրով նախատեսում ենք քիչ ծավալներով աշխատող փոքր հարստացուցիչ ֆաբրիկա գործարկել, որը թույլ կտա 100-110 հոգու աշխատանքով ապահովել»:

Տնօրեն Ա. Պողոսյանը տեղեկացրեց, որ Մարջանի հյուսիսային տեղամասում կա նաեւ բաց հանք շահագործելու հնարավորություն: «Սա լավ նորություն է, քանի որ միջավայրի վրա ազդեցությունն ավելի քիչ կլինի: Բայց մենք անընդհատ մեր պատկերացումները հստակեցնում ենք եւ մյուս տարի ավելի ստույգ կպատասխանենք, թե որ հատվածում ինչքան բաց եւ փակ հանք կշահագործենք»: Վերջինիս խոսքերով` համեմատած մյուս հանքավայրերի հետ, Մարջանում բնապահպանական խնդիրները քիչ են: Նա նաեւ պատրաստակամություն հայտնեց գյուղացիներին տեղափոխել իրենց կողմից շահագործվող Թուխմանուկի հանքավայր, որպեսզի վերջիններս տեղում ծանոթանան իրենց գործելաոճին եւ սեփական աչքերով տեսնեն, թե ինչպես են պահպանվում բնապահպանակա նորմերը:

«Գլոբալ գոլդ»-ը որոշել է ֆաբրիկան 2,5-3 տարվա ընթացքում կառուցել գյուղից ոչ հեռու, որպեսզի հնարավոր լինի հանքաքարը պահեստավորել գործարանի մոտ եւ աշխատել նաեւ ձմռանը: Ընկերությունն արտադրելու է խտանյութ, իսկ ձուլարան կառուցելու համար համապատասխան պաշարներ, կարծես թե, չկան: «Դա զուտ տնտեսական հաշվարկ է: Եթե հանքավայրի պաշարները բավականացնեն, իհարկե, կլինի նաեւ ձուլարան»,- ասում է Ա. Պողոսյանը եւ շեշտում, որ, այնուամենայնիվ, հանքավայրը կունենա 40-50 տարվա կյանք:

«Այդ իսկ պատճառով շատ կարեւոր է, որպեսզի տեղի երեխաներն ավարտեն համապատասխան ֆակուլտետներն ու վերադառնան գյուղ` մեզ մոտ աշխատելու»,- նշում է ընկերության տնօրենը:

Ի պատասխան գյուղացիների հարցերի` նա նշեց նաեւ, որ ոչ մասնագետի ամենացածր աշխատավարձը 120 հազար դրամ է:

«Մենք մեզ համարում ենք այս համայնքի անդամը եւ ձեզ հետ միասին աշխատելու ենք լուծել առկա խնդիրները: Մեզ պետք է լինելու ջուր, հեռախոսակապ, նորմալ ճանապարհներ, տրանսպորտ: Հեռուստատեսությունը մի քիչ երկրորդական խնդիր է, բայց այն նույնպես կունենանք: Ամեն դեպքում հույսը մեկ ալիքի վրա չի լինի, ինչպես հիմա է,- խոստացավ Ա. Պողոսյանը:- Անկեղծ ասած` այստեղ ոչինչ չկա: Համայնքներում խանութներ կբացվեն, ծառայություններ կգործեն: Մենք աշխատելու ենք բոլոր ծառայությունները գնել ձեզանից: Կարճ ասած` կունենանք նորմալ, կենսունակ համայնք»:

Էկոնոմիկայի նախարարության կոնցեսիոն գործակալության փորձաքննության բաժնի պետ Գեւորգ Ալոյանը հավաքվածներին վստահեցրեց, որ Մարջանի հանքավայրի շահագործումը բնապահպանական առումով վտանգավոր խնդիրներ չի ստեղծի: Ըստ նրա` հարցը միայն ֆաբրիկան է, որի գործարկումն էլ արդեն նոր տեխնոլոգիաների շնորհիվ բնությանը վնաս չի հասցնի:

«Այնպես որ, ճանաչելով պրն Պողոսյանին` որպես պարտաճանաչ, արտասահմանյան ոճով աշխատող խստապահանջ մարդու, կարող ենք ասել, որ ամեն ինչ լավ է լինելու: Թուխմանուկի հանքավայրի շահագործումը դրա լավ վկայությունն է: Ուստի, միայն ողջունում ենք այս մեծ ներդրումները եւ պատկերացնում, որ համայնքում կյանքը բավական կաշխուժանա»,- շեշտեց Գ. Ալոյանը:

«Հույսով սպասում ենք»,- իր կարճ ելույթում նշեց Արեւիսի գյուղապետ Սասուն Սահակյանը: