Արցախցի Կարեն Պետրոսյանի աջ աչքը կույր է, ինչի պատճառով էլ նա Խորհրդային Միության տարիներին բանակ չի զորակոչվել: Սակայն, Կարենն ակտիվորեն մասնակցել է Ղարաբաղի ազատագրմանը. «Պեխոտում եմ եղել, պուշկի վրա էլ եմ աշխատել, դաժե գրանատամյոտ եմ կրակել: Ինչ կարացել, արել եմ: Իսկ էսօր ոչ մեկին պետք չեմ»,- ասում է նա:

Կ. Պետրոսյանը Հադրութի շրջանի Ակնաղբյուր գյուղից է, ունի չորս երեխա, որոնց, ինչպես ինքն է ասում, մեծացնում է մակարոնեղենով:

«Չեք հավատա, բայց գյուղ տեղը եթե ամիսը մեկ միս ուտենք, լավ ա: Պետության տված թոշակը հազիվ էրեխեքի պեսոկին ա հերիքում: Բա ինչո՞վ անասուն պահեմ կամ ցորեն ցանեմ: Ստիպված համբալություն եմ անում. ուրիշի գոմն եմ մաքրում, ցախն եմ կտրում, արտն եմ վարում: Հլը էդ գործերը խաթրով են տալիս: Ստեղ աշխատանք չկա»,- նշում է Կարենը:

Ակնաղբյուրն ունի 338 բնակիչ: Գյուղում ո՛չ անասնապահությունը, ո՛չ էլ հողագործությունը զարգացած չէ:

«Մենակ աղքատությունն ա զարգանում: Ջուր չկա, որ արտը ջրենք: Իսկ առանց ոռոգման շատ դեպքերում հողի վրա կատարված ծախսն ավելի շատ է լինում, քան ստացած բերքը,- ասում է ակնաղբյուրցի Բորիկ Հակոբյանը:- Գյուղացիք, իհարկե, անասուն էլ են պահում, բայց շատ քիչ` հավ-մավ ու մեկ-երկու կով: Քանի որ արտադրանքն իրացնելու տեղ չունենք: Մենակ 3000 դրամ պիտի տաս գյուղից տրանսպորտով Ստեփանակերտ գնալ-գալու համար: Ինչքա՞ն կաթ ծախես, որ տակը բան մնա»:

Բորիկը գյուղի միակ կրպակի տերն է:

«Որ պարտքերի դավթարը բացեմ, չէ, ծերը չի երեւա: Մարդ կա` երկու տարվա պարտք ունի: Չես էլ կարա բան ասես: Թոշակը ստանում են ու շշկռվում` լույսի վարձը տա՞ն, թե՞ խանութի պարտքը... Ես էլ մնում եմ սպասելով»,- նշում է Բ. Հակոբյանը:

Վերջինիս պարտապաններից մեկն էլ Սարգսյանների ընտանիքն է: Նրանք ունեն հինգ անչափահաս տղաներ եւ ապրում են գյուղի ստորոտի կիսաքանդ տներից մեկում:

«Թուրքի քանդված տուն էր: Ոչ մի բան չկար, մենակ վառված պատերն էին: Տանիքը սարքել եմ, մտել տակը: 1996 թվականից էս պայմաններում ապրում ենք»,- ասում է ընտանիքի հայրը` արցախյան պատերազմի 3-րդ կարգի հաշմանդամ Իգոր Սարգսյանը:

«Ես տելեվիզրով շատ եմ լսել, որ կառավարությունը բազմազավակ ընտանիքների համար տուն ա սարքում: Բոլորին դիմել ենք, նույնիսկ Հադրութի վարչակազմի ղեկավարին` Վալերիկ Գեւորգյանին: Ասում ա` տի զակոն չկա,- շարունակում է Իգորի կինը` Ելենա Սարգսյանը,- հիմա պիտի Ստեփանակերտ` պրեզիդենտի մոտ գնանք: Թե չէ` մեկն էլ չի ասում` ո՞նց եք, ի՞նչ եք: Իսկ իրանք ապահով ապրում են»:

«Ղեկավարությունը ոչ մի բանով չի աջակցում: «Հայաստան» հիմնադրամը գյուղի համար գազ ա քաշում: Շնորհակալ ենք, շատ լավ ա: Բայց պարզ չի՞, որ փող չունեցող մարդն էլի փետա վառելու: Դրա հետ միասին թող կառավարությունն էլ ջուրը բերի, որ մարդիկ ապրուստ ունենան: Սովետի ժամանակ ջուրն անտառից էր գալիս: Հիմա խողովակները փտել են: Բա թող փոխեն, ամեն ինչ թողել են էշի վրա,- շարունակում է Բորիկն ու սկսում թվարկել,- խմելու, ճաշի, լվացքի ու լողանալու, տնամերձի համար ջուրն էշով ենք բերում: Հա՛մ կերակուր պատրաստելու, հա՛մ էլ ձմռանը տաքանալու փայտն էշով ենք բերում: Խոտն էշով ենք բերում... Խե՜ղճ անասուն: Դրա համար էլ գյուղ մտած ցանկացած էշ մի տարի հետո սատկում ա»:

«Որ նախարարին նայում ես, էնքան մեդալ ունի, որ արդեն թեւքերից ա կախել: Դե, հա, մեդալն էլ ձեզ, ամեն ինչն էլ ձեզ: Մենակ չափավոր կերեք: Որ քիչ ուտեն, չէ, ապրելու ենք,- ասում է ազատամարտիկ Կ. Պետրոսյանը եւ ավելացնում:- Պատերազմը հաղթել ենք, մնացել դրսում: Այ, սենց շան պես տանջվելով էլ վերանալու ենք»: