Արգենտինահայ երգչուհի Վալերիա Չերեկյանի երգացանկը ներառում է իսպանական տանգոներ ու հին հայկական երգեր: Եթե տանգոյի միջոցով բացահայտվում է նրա բուռն, ինչ-որ տեղ տաքարյուն բնավորությունը, որը նա փոթորիկի պես ներկայացնում է բեմի վրա, ապա հայկական երգերը նրան տանում են դեպի իր արմատներն ու ծագումը:  

«Այդ երկու երաժշտությունն է, որ ես կհուզվեմ, երբ կլսեմ, կհասկանամ, որ սրտի և հոգու մեջ եմ, որովհետև մեզ հետ ապրում են այդ երգերը: Եվ ոչ միայն ինձ հետ, այլև ապրում են մեծ հայրիկիս, իր հայրիկի հետ, - ասում է Վալերիան: - Ոչ թե սովորելով եմ ասում, թե ինչ լավ մշակույթ ունենք, այլ զգալով»:

Արգենտինահայ երգչուհին կրթությամբ իրավաբան է, բայց մասնագիտությամբ աշխատելու փոխարեն նախընտրել է երգարվեստը: «Երբ ես ծնվել եմ, անմիջապես հայկական երաժշտություն լսեցի», - ասում է Վալերիան: Նա ծնվել և մեծացել է Արգենտինայում, որտեղ Ցեղասպանությունից առաջ տեղափոխվել էին իր պապիկն ու տատիկը: Հայաստանում Վալերիան եղել է երեք անգամ, բայց այժմ էլ փափագում է այստեղ գալ: Ասում է՝ այստեղ ինքը և օտար է, որովհետև այստեղ չի ապրում, բայց և օտար չէ, որովհետև արմատներով հայ է:    

«Երբ գալիս եմ Հայաստան, կարծես թե տուն վերադառնամ և չեմ ուզում հետ գնամ, բայց ստիպված եմ», - ասում է սփյուռքահայ երգչուհին:

Առաջին անգամ Վալերիան հայկական երաժշտություն լսել է հորական պապից եւ տատից, ովքեր մշտապես երգում էին: Նա հիշում է, որ տատն իր համար հաճախ էր երգում «Օրորը»:  

«Այդ «Օրորը» իմ ամենասիրած երգն է, իմս է այդ երգը, - ասում է Վալերիան: - Հիմա էլ ես կերգեմ այդ «Օրորը», երբ համերգ կտամ»:

Նա համոզված է, որ երգչուհու ուղին է ընտրել, որովհետև մանկությունն անցկացրել  է պապի ու տատի հետ: Ընտանիքում նրան նմանեցնում են նաեւ հորեղբորը, ով նույնպես երգել է: Հենց նրա կատարմամբ է Վալերիան լսել իսպանական այն տանգոները, որոնք նա այժմ երգում է: Հայկական երգերից երգչուհին սիրում է գուսանական և աշուղական երգերը: Ասում է, որ հայկական երգերն անբացատրելի ազդեցություն ունեն իր վրա: Դրանք ունեն պարզ բառեր և երաժշտություն, ներկայացնում են հասարակ գյուղական, դաշտային աշխատանքների մասին պատմություններ, բայց իրենց էությամբ հզոր են: Այդ երգերից շատերի մեջ կա նաև մեծ ցավ ու խոր ապրումներ: Բառերն անգամ դժվար է թարգմանել այլ լեզվով: Վալերիան զարմանքով ասում է, թե չգիտի՝ ինչպես կարելի է թարգմանել օրինակ՝ «մատաղ լինեմ քեզ»:

«Իմաստը հասկանում եմ, բայց թարգամանելիս իմաստը կորում է: Հասկանալու համար պետք է հայերենով զգալ և մտածել», - ասում է նա:

Այդպիսին են նաև Կոմիտասի երգերը, որոնք «պարզ եղանակով մեծ եղանակ մը ունին»: Վալերիան ասում է, որ դրանք հանգիստ և մաքուր երգեր են, բայց և դժվար է լավ ներկայացնել Կոմիտասի երաժշտությունը:

«Հայկական երգերն ինձ համար ամենաբարձր մակարդակն են:  Հայկական երգեր երգելիս ես ինձ հայ կզգամ, - ասում է երգչուհին: - Մենք շատ հարուստ մշակույթի մաս ենք: Բայց դժվար է այդ մշակույթը պահել հատկապես սփյուռքահայերիս համար, ովքեր հեռու են հայրենիքից»:

Մոտ 5 ամիս առաջ Վալերիան համերգ է տվել Բուենոս-Այրեսի հայկական համայնքի համար: Ասում է, որ համերգը լավ անցավ, բայց իր համար դժվար է նման համերգների կազմակերպումը:

«Ես կընեմ, որովհետև պետք է անեմ: Մենք շատ ենք և շատ չենք, - բացատրում է երգչուհին: - Շատ ենք, որովհետև սփյուռքը շատ է այստեղ, բայց երբ մշակութային առիթ կա և պետք է գանք տեսնենք մեր մշակույթը, չենք գալիս: Ես կջանամ անել, որովհետև սիրում եմ հայկական մշակույթը: Կարևոր է, որ մենք՝ արվեստագետներս և մշակութային գործիչներս, ովքեր հեռու ենք հայրենիքեն, կարողանանք մշակույթն այստեղ պահել»:

Վալերիան ծիծաղելով ասում է, որ արվեստագետի կյանքը «նորմալ կյանք չէ»: Նա գրասենյակ չունի, որպեսզի ամեն օր գնա աշխատի և կոնկրետ ժամի գա տուն: Օրեր են լիում, երբ լարված աշխատում, պարապում է, բայց օրեր կան, երբ ժամանակավոր դադար է իր մոտ: Բայց երաժշտությունն է, որ ամեն անգամ նրան ուժ է տալիս առաջ շարժվել:

«Ամենադժվար պահերին մտածում եմ, որ կարևորը իմ ընտանիքն ինձ հետ է, և որ հնարավորություն ունիմ երգելու, որն իմ կյանքն է», - ասում է Վալերիան:

Այժմ Վալերիան երաժշտական ծրագիր է մշակում, որպեսզի համերգային ծրագրով գա Հայաստան: