HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

6 անչափահաս երեխաների մայր. «Թեկուզ դոմիկում, բայց սիրով ու ջերմությամբ ենք ապրում»

Արմավիրի մարզի Ակնաշեն գյուղի փոսառատ ճանապարհին նախորդ օրվա անձրևից հետքեր են մնացել: Արմենի «հինավուրց» «Վոլգա» ավտոմեքենան չի հասցնում շրջանցել փոսերը: Մեքենան այնքան հին է, որ ամեն շարժի ժամանակ թվում է՝ մասերն անջատվելու են: Մեքենայի ներսում ճանճերի իսկական «թագավորություն» է: Արմենն ասում է՝ եղանակից են շատացել ճանճերը:

«Վոլգան» գնել է 7 տարի առաջ: Ճիշտ է, հին մեքենա է, ամեն օր մի բան փչանում է, բայց դրանով իր 6 երեխաների օրվա հացն է աշխատում: Համենայն դեպս, այսպես է ասում: Արմենի աշխատանքային օրն սկսում է առավոտյան 06:30-ից: Համագյուղացիների, իսկ եթե տարին բերքառատ է լինում, նաև իր աճեցրած բանջարեղենն է տանում Էջմիածնի շուկայում վաճառելու: Օր է լինում, որ զրո դրամով է հետ գնում տուն, օր է լինում՝ 2000-3000 դրամ է աշխատում: «Փառք Աստծուն, էլի ոչինչ»,- ասում է նա: Սև «Վոլգան» կանգնում է մետաղյա տնակի՝ «դոմիկի» բակում: Տնակի հետևում գրված է «վաճառվում է», իսկ անկյունում հողաթափեր ու կոշիկներ են դրված:

Արմենի 6 երեխաները կանգնել են «դոմիկի» առջև: Մեր բարևին ուշ են արձագանքում: Կինը՝ Էլմիրա Կարապետյանը, սա նկատելով, ասում է, որ երեխաները շատ ամաչկոտ են, չխոսկան: Անուններն ենք հարցնում, դարձյալ Էլմիրան է պատասխանում՝ Վեռա, Անահիտ, Գայանե, Անի, Նորայր, Նարեկ: Երեխաներից ավագը Վեռան է՝ սովորում է 5-րդ դասարանում, Անահիտը՝ 4-րդ, Գայանեն՝ 3-րդ, Անին՝ առաջին, Նորայրը՝ 4,5 տարեկան է, Նարեկը՝ 2,5:

Տնակի առջև գունավոր լվացքն է կախված, անմիջապես դիմացը փոքր անասնագոմն է, որտեղ մի կերպ, կարծես, խցվկել են 4 հորթերը: «Հիմա մեծացել են, ցուլիկներ են: Տեղը նեղ է, բայց ինչ արած: Հիմի կովը մեր դոմիկից թանկ ա, չենք կարա առնենք»,- ասում է Էլմիրան:

Երկաթյա «դոմիկի» ճակատային մասում գրված է՝ «СССР»: Ամիսներ առաջ Զաքարյանների տունը հրդեհվել է, նոր «դոիմկը» հատկացրել է մարզպետարանը:

8 տարուց կառուցած տունը մեկ օրում հրդհվել է

Արմեն Զաքարյանը 36 տարեկան է: Արմավիրի մարզի Ջրարբի գյուղից է: Կինը՝ Էլմիրա Կարապետյանը, 32 տարեկան է: Նա էլ նույն մարզի Ակնաշեն գյուղից է: Արմենի մայրը ևս ակնաշենցի է, և տատի տուն գնալ-գալուց հանդիպել է Էլմիրային: Նրանք ամուսնացել են 2004-ին: Ակնաշենում հաստատվել են 8 տարի առաջ: Այդ ժամանակ ապրում էին «դոմիկում», հետո Արմենը սկսել է «դոմիկի» կողքին տուն կառուցել: Ասում է՝ շինարարությունն ինքն է արել, քչից-շատից կարողանում էր հասցնել: 8 տարի հետո տունը կառուցել է, բայց դրանից ամիսներ անց՝ փետրվարի 11-ին, այն հրդեհվեց:

«Ես տանը չէի, երեխաները դպրոց էին գնացել, Էլմիրան էլ գնացել էր, որ Անիին բերի քոլեջից, մեկ էլ ճամփի կեսից ասել են՝ տունը վառվել է, հոսանքի ստայակից է եղել»,- նշում է ընտանիքի հայրը: Տունն այրվելու պահին ներսում են եղել Նորայրն ու Նարեկը: Էլմիրան ասում է՝ մինչև ճանապարհի կեսից տուն կհասներ, Նորայրը կարողացել է փրկել եղբորը՝ նրան գրկել է, տնից հանել: «Էրեխեն ծուխն ա տեսել, ման ա եկել կոշիկները գտնի, չի կարողացել, տենց էլ ոտաբոբիկ ախպորը գրկել-հանել է»,- նկատում է 32-ամյա կինը:

Մեր զրույցի ժամանակ այրված տանն եմ նայում: Արմենն ասում է՝ հին «դոմիկը» դրել էր, կողքն ուղղակի սենյակ էր սարքել, որ գոնե «էրեխեքի ոտքի տակը չոր լինի»: Արմավիրի մարզպետարանից երկաթյա «դոմիկ» են հատկացրել Զաքարյաններին: «Էնքան շփոթված էի, ամաչել եմ հարցնել՝ մե՞րն է լինելու, թե՞ հետո վերցնելու են: Բայց չէ՝ շատ հնարավոր է՝ մերն է»,- նկատում է Արմենը:

«Կարևորը երջանկությունն է նույնիսկ դոմիկում ապրելիս»

Զաքարյաններն առհասարակ քչախոս են: Ապրում են մի քանի մետր տարածքում, որտեղ տարվա յուրաքանչյուր եղանակն անցկանալի հյուր է նրանց համար:

Երկաթյա «դոմիկի» 3 մահճակալները հազիվ են տեղավորել: Երեխաները դեռ փոքր են, 3-ը մի մահճակալին են քնում, 3-ը՝ մյուս: Անձրևի ժամանակ ջուրը լցվում է ներս: Էլմիրայի խոսքով՝ «սաղ ներսը ցեխ է լինում»: Երբ առաստաղից անձրևաջուրն սկսում է կաթել, տաշտ են դնում: Արևոտ եղանակին էլ «դոմիկում» օդ չի լինում շնչելու:

Նրանց պատասխանները կարճ են: Խոսելիս հաճախ նայում են գետնին: Իրենց պայմաններից չեն ուզում բողոքել, ասում են՝ «լավ կլինի»: Կինն ասում է՝ օրեր են եղել, որ տանն ուտելիք չեն ունեցել: Դա լինում է այն ժամանակ, երբ Արմենը հիվանդանում է, չի կարողանում գնալ աշխատանքի: «Դե, Արմենն էլ հիվանդություն ունի…»,- կնոջ խոսքը միանգամից ընդհատում է ամուսինը, թե ուրիշ բանից խոսիր: Մենք լռում ենք: Քիչ անց լռությունը խախտում եմ. «Բայց ի՞նչ հիվանդ եք»: Արմենը լռում է, կինը պատասխանում է. «Շուտ-շուտ մեջքի ցավեր է ունենում: Մեկ-մեկ մեջքն էնպես է բռնվում, չի կարողանում շարժվել, սրսկում ենք»:

Թեև ապրում են կարիքների մեջ, բայց չեն բողոքում: Իրենք միշտ շեշտում են, որ աշխատում են: Նախորդ տարի տնամերձ հողամասում լոլիկ են աճեցրել, մոտ 25.000 դրամ են ծախսել դրա համար, իսկ ստացել են ընդամենը 2 արկղ լոլիկ: «Մեր ծախսը դուրս չեկավ, մի կիլո պոմիդորը 20-30 դրամով ենք վաճառել: Բա էդքան մեծ ծախս էինք արել՝ 25.000 դրամի, ու ստացանք 15.000 դրամի պոմիդոր»,- բացատրում է զրուցակիցս:

Էլմիրայի հետ քայլում ենք հողամասի փոքրիկ արահետով: Երեխաները հավաքվել են ծիրանենիների մոտ: «Դրանք արդեն մեր ծառերը չեն, մեր հողամասի սահմանը մինչև կուկուռուզներն են»,- ասում է մայրը:

Այս տարի հիմնականում սմբուկ ու եգիպտացորեն են աճեցրել: Չորային եղանակի պատճառով բերքը քիչ է լինելու: «Բայց ոչինչ, մի բան կլինի, ես լավատես եմ»,- ծիրանենիների մոտ հասնելով՝ նշում է Էլմիրան:

6 երեխաների համար այս ընտանիքը ստանում է 61.000 դրամ նպաստ: Սակայն, Էլմիրայի խոսքով, տունը հրդեհվելուց հետո 4 ամիս է՝ նպաստը չեն տալիս: «Գնացել ենք Էջմիածնի սոցապ, մահանա են բռնում թղթերը: Իրենք ասում են՝ թղթերը նորմալ բեր, կտանք: Ես էլ ասում եմ՝ դեպք է եղել, թղթերը վառվել են, դա հո մեզնից կախված չէր: Հիմա փորձում ենք պատրաստել, օրենքով հասնում է 4 ամսվա չտված նպաստը»,- նշում է նա:

«Մարդիկ կան, տան մեջ ապրում են, բայց իրար հետ համերաշխ չեն»

«Գիտես, մարդիկ կան, որ ինձ ասում են՝ որ դժվար եք ապրում, ինչի՞ եք էդքան երեխա ունեցել: Շատ ժամանակ չեմ պատասխանում, մեկ-մեկ էլ ասում եմ՝ ձեր ի՞նչ գործն է, բայց հոգուս խորքում մտածում եմ՝ էրեխեքս իմ հարստությունն են: Որ հիվանդ եմ լինում, աղջիկս որ ջան ա ասում, անցնում ա ցավս»,- հայացքը դեպի երեխաների խաղը՝ նշում է 32-ամյա կինը:

Մայրը պատմում է, որ եթե դպրոցում երեխաներից մեկը մի բան է գնում, բերում տուն, 6 հավասար մասի է կիսում: Եթե երեխաներից մեկը հիվանդանում է, ընտանիքի մյուս անդամներով իրենց «տեղը չեն գտնում»: Երեխաների հետ ենք խոսում: Վեռան ու Անին ասում են, թե բժշկուհի են դառնալու, Անահիտը՝ վարսահարդար, Գայանեն՝ լրագրող, Նորայրը՝ ոստիկան, Նարեկը չգիտի՝ ժպտում է:

«Մարդիկ կան, տան մեջ ապրում են, բայց իրար հետ համերաշխ չեն: Մարդիկ էլ կան, որ դոմիկում են ապրում, օրինակ, մենք… Էսքան ժամանակ ոչ վիճել ենք իրար հետ, ոչ բան: Թեկուզ դոմիկում ենք ապրում, բայց կարևորը դոմիկը չի, սերն ու ջերմությունն են»,- ժպտում է Էլմիրան:

Բակում 3,5 խմ փայտն է: Այն գնել են իրենց օգնած մարդկանց շնորհիվ: 1 խմ մետրը 20.000 դրամ է: «Դե, էլ ուրիշ ձև չկա տունը տաքացնելու»,- ասում է Արմենը: Բակի անկյունում՝ նախկին տան քարերին հենված՝ երկու պարկ եգիպտացորենն է: Արմենի այս տարվա բերքն է:

Արմենի երկու եղբայրներն աշխատում են Ռուսաստանում: Ասում է՝ ժամանակին առիթ եղել է գնալու, չի գնացել: Կինն ասում է՝ «Արմենն առանց էրեխեքի չի կարա»:

 Լուսանկարները՝ Նարեկ Ալեքսանյանի

Մեկնաբանություններ (3)

Hagop
Elmira jan, I was very moved by your optimism. God bless you and your whole family. And bravo for having all those kids to make our homeland a better place, you and your family are real heroes. Just a suggestion for Hetq. Since Hetq accepts donations for itself, maybe it can also accept those donations on behalf of families in need (like this family) and give the funds to them since some of these families possibly do not have bank accounts.
Հետք
Հարգելի ընթերողներ, եթե ցանկանում եք օգնել նման ընտանիքների, կարող եք գրել մեզ [email protected] հասցեով: Ցանկության դեպքում կտրամադրենք կոնտակտներ: Իսկ, ընդհանրապես, «Հետքը» զբաղվում է լրագրողական գործունեությամբ, նման խնդիրները բարձրաձայնելով: Եթե կան օգնելու պատրաստակամ մարդիկ, պատրաստ ենք աջակցել ինֆորմացիայի տրամադրմամբ: Շնորհակալություն:
Աննա
Հարգելի Հետք, ինչպե՞ս կարող են օգնել այս ընտանիքին: Հնարավո՞ր է խմբագրության միջոցով դա անել:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter