Համբարձում Արզանյան

Սկսած 2008 թվականից Լեռնային Ղարաբաղը ներկայացնող երկու թիմեր` Ստեփանակերտի «Վարանդա»-ն և Քաշաթաղի «ՀայԵր-Քաշաթաղ»-ը մասնակցել են «Ի՞նչ, որտե՞ղ, ե՞րբ» խաղի Հարավային Կովկասի առաջնություններին, որոնք տեղի են ունենում Վրաստանում և որոնց մասնակցում են թիմեր Հայաստանից, Վրաստանից և Ադրբեջանից:

Ոչ մեկի համար, կարծում եմ, դժվար չի լինի պատկերացնել, թե ինչպիսի վայնասուն էր բարձրացնում ամեն անգամ ադրբեջանական պատվիրակությունը` առաջնության մասնակիցների ցուցակում տեսնելով այդ երկու թիմերի անունները:

«Հարևանները» դիմում էին ամեն քայլի` սադրանքների, բոյկոտի, որպեսզի արգելեն մեր թիմերի մասնակցությունը, կամ, գոնե, ստիպեն մեզ հանդես գալու այլ անուններով:

Նրանց կատաղության էր հասցնում նաև այն հանգամանքը, որ մեր թիմերն իրական էին. այսինքն, ոչ թե ձևականորեն ստեղծված էին հատկապես Հարավային Կովկաս գնալու և իրենց սիրտը մռմռացնելու համար, այլ գործող թիմեր էին, մասնակցում էին առկա և հեռակա տարբեր առաջնությունների, վարկանիշ ունեին «Ակումբների միջազգային ասոցիացիայի» վարկանիշային ցուցակում:

Դե հիմա այսքանից հետո եկ ու ապացուցիր աշխարհին, որ Քաշաթաղը «օկուպացված» տարածք է, որտեղ ապրում են «թափթփուկներ»: Դժվարանում էր «հարևաների» գործը, դժվարանում:

Միջանկյալ փոքրիկ զեղում. Սանկտ-Պետերբուրգցի հայտնի գիտակ Ալեքսեյ Բոգոսլովսկին, ով Արցախում հյուրընկալվելու և Արցախի բարեկամը դառնալու համար հայտնվել է Ադրբեջանի «սև ցուցակում», մի անգամ ասաց. «Փաստորեն, եթե հաշվի առնենք Բերձորի բնակչության թիվը, ձեր պայմանները, և ըստ այդմ` վարկանիշային դասակարգման նոր համակարգ մշակենք, ապա Բերձորը այդ համակարգում կունենա առաջին վարկանիշը: Հաջորդ տասը տեղերն ազատ կլինեն, իսկ հետո կգան մնացած թիմերը»:

Վերադառնանք «ՀայԵր-Քաշաթաղ» թիմին և Հարավային Կովկասի առաջնություններին, ավելի ստույգ` 2011 թվականի առաջնությանը: Ինչպես նշեցի, թիմն «իրական էր», մասնակցում էր ամենատարբեր առաջնությունների և փառատոների` Երևան, Գյումրի, Ստեփանակերտ, Բերձոր: Իսկ ինչու՞ անընդհատ «էր» և ոչ «է»: Որովհետև «ՀայԵր-Քաշաթաղ» թիմը «պրծավ»:

Կարծում եք` ադրբեջանցիների հոխորտանքից վախեցա՞նք, «Ակումբների միջազգային ասոցիացիան» մեզ որակազրկե՞ց, «Ի՞նչ, որտե՞ղ, ե՞րբ» խաղը կորցրե՞ց իր գրավչությունը: Ոչ, ոչ և նորից ոչ:

Ընդամենը` տես նյութի վերնագիրը:

2011 թվականի օգոստոսի 2-ին, տողերիս հեղինակին («ՀայԵր-Քաշաթաղ» թիմի ավագ, Քաշաթաղի շրջվարչակազմի աշխատակազմի մշակույթի և երիտասարդության հարցերի բաժնի առաջատար մասնագետ), Հարավային Կովկասի հերթական առաջնությունից վերադառնալուն պես հանձնվեց աշխատակազմի ղեկավար Դավիթ Դավթյանի պահանջը` «աշխատանքից անհարգելի բացակայելու պատճառով բացատրություն ներկայացնելու» մասին:

Մի քանի օր անց ստացա ծանուցում այն մասին, որ ԼՂՀ Քաղաքացիական ծառայության խորհուրդը սկսել է ծառայողական քննություն` ինձ աշխատանքից ազատելու թույլտվություն տալ-չտալու վերաբերյալ:

Միջնորդությունը ներկայացրել էր վերոհիշյալ Դավթյանը` վարչակազմի ղեկավար Ս. Խաչատրյանի համաձայնությամբ և քաջալերմամբ (Ս. Խաչատրյանի հետ այդ մասին խոսել եմ անձամբ և համոզվել, որ ինձ աշխատանքից հեռացնելը նրա նվիրական ցանկություններից մեկն է):

Դա այն պարագայում, որ առաջնությանը մեր թիմի մասնակցության կազմակերպումը իմ պարտականությունն էր նաև ի պաշտոնե: ԼՂՀ Քաղծառայության խորհուրդը, անցկացնելով ծառայողական քննություն, մերժում է Դավթյանի միջնորդությունը և ես շարունակում եմ աշխատել:

Դրանից հետո բացվում է մի նոր էջ: Նախ` Դավթյանը խիստ նկատողություն է հայտարարում ինձ` աշխատանքից անհարգելի բացակայելու նույն տխմար պատճառաբանությամբ:

Այնուհետև անսքող նպատակաուղղվածությամբ սկսում է «վերահսկել» իմ աշխատանքը: Ս. Խաչատրյանի պատվերը կատարելու նրա մոլուցքը հասնում է այն աստիճանի, որ նա, կտրվելով իրականությունից, ընկնում է զավեշտալի վիճակների մեջ:

Այսպես, օրինակ, ս/թ հոկտեմբերի 20-ի իր գրության մեջ նա պահանջում է, որպեսզի ես բացատրություն տամ, մասնավորապես, թե որտեղ եմ եղել և ինչով եմ զբաղվել ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 30-ԻՆ ..... պինդ բռնվեք ..... ԺԱՄԸ 14:15-ին: 

Տարբեր առիթներով, երբ վարչակազմի ղեկավարության ներկայությամբ որևէ մեկը փորձել է դրական արտահայտվել ինտելեկտուալ խաղերի դաշտում մեր ներկայացվածության վերաբերյալ, իսկույն հետևել է հերթապահ պատասխանը. «Իրենց հաճույքի համար խաղում են էլի, համ էլ դա հասարակական գործ է, չեն ուզում` թող չանեն, թող վարչակազմին չխառնեն դրան»:

Երևի թե այդ մարդկանց համար հասարակական աշխատանքը դիտվում է որպես «հակապետական գործունեություն», իսկ եթե մարդը նաև հաճույք է ստանում իր գործունեությունից, ապա այդ գործն արդեն ըստ էության հանրօգուտ լինել չի կարող:

Իսկ մյուս կողմից, վարչակազմի տարեկան հաշվետվություններում պարտաճանաչ ձևով ամեն տարի նշվում էր. «Մասնակցել ենք տարբեր ինտելեկտուալ միջոցառումների, խթանել շրջանում ինտելեկտուալ շարժումը»:

Ինչևէ, այս պահի դրությամբ գրել եմ հաջորդ բացատրությունը ևս, որը պահանջել է Դավթյանը, հայց եմ ներկայացրել վարչական դատարան` ինձ տրված անհիմն տույժը անվավեր ճանաչելու համար և բոլորովին չեմ պատրաստվում «հանձնվել»:

Սակայն խնդիրը ոչ այնքան իմ հանձնվել-չհանձնվելն է, որքան այն, որ ոչ բոլորն են պատրաստ կամ կարող իրենց իրավունքներն այդպիսի գնով պաշտպանել: Իսկ նման անհեթեթ պատճառաբանություններով մարդկանց աշխատանքից ազատելու դեպքերը քիչ չեն Բերձորում: