На линии соприкосновения арцахских и азербайджанских войск 17-го и в ночь на 18-е марта противник из стрелкового оружия различного калибра нарушил режим прекращения огня 38 раз, произведя в направлении армянских позиций свыше 250 выстрелов.

По сообщению пресс-службы Минобороны Республики Арцах, передовые подразделения Армии обороны владеют оперативно-тактической ситуацией и продолжают уверенности нести боевое дежурство. 

<p><strong>Մանե Գրիգորյան</strong></p><p dir="ltr">Աղջկա հագին սպիտակ խալաթ էր, դեմքին ամոթխածության ինչ-որ երանգ կար, կարմիր շղարշ, որ մեդուզայի իր թափանցիկ տաք մատները փռել էր նրա երեսին: Մաշկը գարնանային առաջին անձրևները ներծծած ասֆալտի էր նման. դրանից թարմություն էր փչում: Խալաթը ծածկում էր ձեռքերի երկարությունը, բայց մատները՝ որպես տերևազուրկ ճյուղեր, դուրս էին ցցվել: Ձեռնափերը խոնավ էին:</p><p dir="ltr"><span>Տղամարդը</span><span> </span><span>վերելակից</span><span> </span><span>դուրս</span><span> </span><span>գալիս</span><span> </span><span>աղջկան</span><span> </span><span>բարի</span><span> </span><span>օր</span><span> </span><span>մաղթեց</span><span>, </span><span>աղջիկը</span><span> </span><span>արագ</span><span> </span><span>ժպտաց</span><span>, </span><span>տղամարդուն</span><span> </span><span>ուղեկցող</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>զգաց</span><span> </span><span>նրանց</span><span> </span><span>երեքի</span><span> </span><span>միջև</span><span> </span><span>առկա</span><span> </span><span>տարածությունը</span><span> </span><span>որպես</span><span> </span><span>կրծքավանդակը</span><span> </span><span>սեղմող</span><span> </span><span>սիրտ</span><span>, </span><span>որպես</span><span> </span><span>աչք</span><span> </span><span>լցվող</span><span> &nbsp;</span><span>արցունք</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կինը</span><span> </span><span>տեսել</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>աղջկան</span><span> </span><span>լողավազանում</span><span>, </span><span>առանց</span><span> </span><span>խալաթի</span><span>, </span><span>կարմրահեր</span><span> </span><span>մեկ այլ</span><span> </span><span>աղջկա</span><span> </span><span>հետ</span><span> </span><span>միասին</span><span>, </span><span>որի</span><span> </span><span>վերև</span><span> </span><span>հավաքած</span><span> </span><span>կարմիր</span><span> </span><span>հյուսերը</span><span> </span><span>թռչնի</span><span> </span><span>բնի</span><span> </span><span>էին</span><span> &nbsp;</span><span>նման</span><span>, </span><span>թվում</span><span> </span><span>էր,</span><span> </span><span>եթե</span><span> </span><span>կարմրահերը</span><span> </span><span>ազատ</span><span> </span><span>արձակեր</span><span> </span><span>մազերը</span><span>, </span><span>ապա</span><span> </span><span>ոջիլի</span><span> </span><span>պես</span><span> </span><span>մազերից</span><span> </span><span>կառչած</span><span> </span><span>կլինեին</span><span> </span><span>հազարավոր</span><span> &nbsp;</span><span>մանր</span><span> </span><span>թռչուններ</span><span>: </span><span>Արյան</span><span> </span><span>ջրվեժի</span><span> </span><span>պես</span><span> </span><span>կթափվեին</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>կարմիր</span><span> </span><span>ալիքված</span><span> </span><span>հյուսերը</span><span> </span><span>սպիտակ</span><span> </span><span>մարմնին</span><span>, </span><span>կծածկեին</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>կրծքերը</span><span>, </span><span>մեջքը</span><span>, </span><span>ողերը</span><span>, </span><span>կռինչները</span><span> </span><span>կխլացնեին</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մարմնի</span><span> &nbsp;</span><span>դողը</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կինը</span><span> </span><span>նայեց</span><span> </span><span>աղջիկներին</span><span>, </span><span>ոչ</span><span> </span><span>հեռու</span><span> </span><span>անցյալում</span><span> </span><span>մնացած</span><span> </span><span>ինչ</span><span>-</span><span>որ</span><span> </span><span>բան</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>միայն</span><span> </span><span>տարիքին</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>հատուկ</span><span>, </span><span>թույլ</span><span> </span><span>նվվաց</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մեջ</span><span>: </span><span>Նա</span><span> </span><span>հիշեց</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>ինչպես</span><span> </span><span>իջավ</span><span> </span><span>մեքենայից</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>երկար</span><span> </span><span>ճանապարհից</span><span> </span><span>հետո</span><span> </span><span>առանց</span><span> </span><span>լողանալու</span><span> </span><span>շտապեց</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մոտ</span><span>, </span><span>նրա՝</span><span> </span><span>այն</span><span> </span><span>մյուսի</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>կյանքում</span><span> </span><span>միայն</span><span> </span><span>մեկ</span><span> </span><span>ագամ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>լինում</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>զգացածդ</span><span> </span><span>այդպես</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>մինչև</span><span> </span><span>վերջ</span><span> &nbsp;</span><span>դուրս</span><span> </span><span>ընկած</span><span> </span><span>թաթով</span><span> </span><span>շուն</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>մնում</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>չի</span><span> </span><span>կաղկանձում</span><span>, </span><span>չի</span><span> </span><span>հաչում</span><span>, </span><span>այլ</span><span> </span><span>թույլ</span><span>, </span><span>միապաղաղ</span><span> </span><span>նվվոց</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>դառնում</span><span>: </span><span>Կինը</span><span> </span><span>հիշեց</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>ինչպես</span><span> &nbsp;</span><span>առանց</span><span> </span><span>լողանալու</span><span> </span><span>գնացք</span><span> </span><span>նստեց</span><span>, </span><span>զգաց</span><span> </span><span>սեփական</span><span> </span><span>մարմնի</span><span> </span><span>խտությունը</span><span>, </span><span>պտույտ</span><span> </span><span>կատարեց</span><span> </span><span>թուրքական</span><span> </span><span>թաղամասում</span><span>, </span><span>ավտոմատից</span><span> </span><span>զանգահարեց</span><span> </span><span>նրան</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>ասի</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>շուտ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>հասել</span><span>, </span><span>ավելի</span><span> </span><span>ուշ</span><span> </span><span>փորձեց</span><span> </span><span>թաքցնել</span><span> </span><span>մարմնի</span><span> </span><span>հոտը</span><span>, </span><span>էլ</span><span> </span><span>ավելի</span><span> </span><span>ուշ</span><span> </span><span>գնացքում</span><span> </span><span>այնքան</span><span> </span><span>լայն</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>ինքնամոռաց</span><span> </span><span>ժպտաց</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>ստիպված</span><span> </span><span>եղավ</span><span> &nbsp;</span><span>անծանոթին</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մասին</span><span> </span><span>պատմել</span><span>, </span><span>ասել</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>վերջնական</span><span>, </span><span>անվերադարձ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>սիրում</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>չկա</span><span> </span><span>այլևս</span><span> </span><span>ելք</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>չի</span><span> </span><span>վախենում</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>արդեն</span><span> </span><span>ուշ</span><span> </span><span>է</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կինը</span><span> </span><span>նայեց</span><span> </span><span>ամուսնուն</span><span>: </span><span>Ներսը</span><span> </span><span>լցվեց</span><span> </span><span>շնորհակալությամբ</span><span>. </span><span>նրանից</span><span> </span><span>առաջ</span><span> </span><span>երբեք</span><span> </span><span>տղամարդու</span><span> &nbsp;</span><span>շարժումների</span><span>, </span><span>բառերի</span><span>, </span><span>լռության</span><span>, </span><span>զայրույթի</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>այդքան</span><span> </span><span>խտություն</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>ցավ</span><span> </span><span>չէր</span><span> </span><span>զգացել</span><span>: </span><span>Տղամարդու</span><span> </span><span>սպիտակ</span><span> </span><span>մարմնին</span><span> </span><span>որպես</span><span> </span><span>չորահացեր դաջված</span><span> </span><span>սպիերը</span><span> </span><span>անգամ</span><span> </span><span>երազում</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>տեսնում</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Մթության</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>ոչինչ</span><span> </span><span>չէր</span><span> </span><span>տեսնում</span><span>, </span><span>միայն</span><span> </span><span>զուգահեռ</span><span> </span><span>փողոցից</span><span> </span><span>եկող</span><span> </span><span>մեքենաների</span><span> </span><span>լույսերից</span><span> </span><span>կարելի</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>հասկանալ՝</span><span> </span><span>որտեղից</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>շարունակվում</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>անտանելի</span><span> </span><span>երկար</span><span> </span><span>փողոցը</span><span>. </span><span>հաշվեց</span><span> &nbsp;</span><span>շրջադարձերը</span><span>, </span><span>մեքենայի</span><span> </span><span>ապակին</span><span> </span><span>ոչ</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>վայրկյան</span><span> </span><span>չոր</span><span> </span><span>չէր</span><span> </span><span>մնում</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>-</span><span>Վախենամ</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>մինչև</span><span> </span><span>տուն</span><span> </span><span>լողանք</span><span>, </span><span>չկա</span><span> </span><span>այլևս</span><span> </span><span>փողոց</span><span>, </span><span>որում</span><span> </span><span>ջուր</span><span> </span><span>չլինի</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Անկախ</span><span> </span><span>իր</span><span> </span><span>կամքից`</span><span> </span><span>տղամարդը</span><span> </span><span>միշտ</span><span> </span><span>այնպես</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>արտահայտվում</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>երկար</span><span> </span><span>ճանապարհներին</span><span> &nbsp;</span><span>նոթատետր</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>հետը</span><span> </span><span>վերցնում</span><span>, </span><span>որպեսզի</span><span> </span><span>նույնությամբ</span><span> </span><span>գրառեր</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>խոսքերը</span><span>: </span><span>Թոնրից հանած տաք հաց էին տղամարդու բառերը, կինը մատը մտցնում էր դրանց մեջ, և փափուկ, տաք խմորը գրկում էր նրա ձեռքը:</span></p><p dir="ltr"><span>Նա</span><span> </span><span>սիրում</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>տղամարդուն</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span> -</span><span>Անջատիր</span><span> </span><span>լույսը</span><span>,-</span><span>ասաց</span><span> </span><span>տղամարդը</span><span>,- </span><span>և</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>մթության</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>շարունակեց</span><span> </span><span>գրել</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մասին</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Նավահանգստում</span><span> </span><span>են</span><span>. </span><span>կնոջ</span><span> </span><span>ներսում</span><span> </span><span>հանկարծակի</span><span> </span><span>սկսեցին</span><span> </span><span>սուլել</span><span> </span><span>քամիները</span><span>: </span><span>Հանդիպած</span><span> </span><span>քաղաքները</span><span> </span><span>սիրում</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>միայն</span><span> </span><span>այն</span><span> </span><span>դեպքում</span><span>, </span><span>երբ</span><span> </span><span>քաղաքը</span><span> </span><span>նավահանգիստ</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>ունենում</span><span>: </span><span>Կարևոր</span><span> </span><span>չէր</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>ջրերն</span><span> </span><span>ինչ</span><span> </span><span>ծավալներ</span><span> </span><span>կընդգրկեին</span><span>, </span><span>ինչ</span><span> </span><span>ավազաններ</span><span> </span><span>կողողեին</span><span>, </span><span>արևի</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>բաժինը</span><span> </span><span>կհասներ</span><span> </span><span>դրանց</span><span>, </span><span>սառը</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>պաղ</span><span> </span><span>կլինեին</span><span>, </span><span>կարևորն</span><span> </span><span>այն</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>ջրում</span><span> </span><span>միշտ</span><span> </span><span>նավեր</span><span> </span><span>լինեին՝</span><span> </span><span>գնային</span><span>, </span><span>մոլորվեին</span><span>, </span><span>կորեին</span><span>, </span><span>բայց</span><span> </span><span>վերդառնային</span><span>: &laquo;</span><span>Որովհետև</span><span> </span><span>նավահանգիստը</span><span> </span><span>վերադարձ</span><span> </span><span>է</span><span>&raquo;,- </span><span>մտածեց</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>և</span><span> </span><span>լուսանկարեց</span><span> </span><span>ծիածանը</span><span>, </span><span>որն</span><span> </span><span>իր</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>առել</span><span> </span><span>պատվանդանին</span><span> </span><span>նստած</span><span> </span><span>առյուծին</span><span>: </span><span>Վերջերս</span><span> </span><span>ընդհանրապես</span><span> </span><span>ամենուր</span><span> </span><span>առյուծներ</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>տեսնում</span><span>. </span><span>մի</span><span> </span><span>օր</span><span> </span><span>երազում</span><span> </span><span>տեսավ</span><span> </span><span>իբր</span><span> </span><span>մոր</span><span> </span><span>ավտոտնակում</span><span> </span><span>փակված</span><span> </span><span>առյուծը</span><span> </span><span>կերել</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>մորը</span><span>, </span><span>հետո</span><span> </span><span>մտովի</span><span> </span><span>շրջեց</span><span> </span><span>դեպքերը</span><span>, </span><span>սպանեց</span><span> </span><span>առյուծին,</span><span> </span><span>փրկեց</span><span> </span><span>մորը</span><span>, </span><span>սպանեց</span><span> </span><span>մորը</span><span>, </span><span>փրկեց</span><span> </span><span>առյուծին</span><span>: </span><span>Ավելի</span><span> </span><span>ուշ</span><span> </span><span>մորը</span><span> </span><span>պատմեց</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>օր</span><span>, </span><span>երբ</span><span> </span><span>գյուղական</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>բակի</span><span> </span><span>նկար</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>առնում</span><span>, </span><span>նկարավաճառ</span><span> </span><span>տղան</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>թեթև</span><span> </span><span>հարբած</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>նրան</span><span> </span><span>ճկույթի</span><span> </span><span>եղունգի</span><span> </span><span>չափ</span><span> </span><span>փոքր</span><span> </span><span>կախազարդ</span><span> </span><span>առյուծ</span><span> </span><span>նվիրեց</span><span>: </span><span>Ասաց</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>տարիներ</span><span> </span><span>շարունակ</span><span>, </span><span>երբ</span><span> </span><span>տխուր</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>եղել</span><span>, </span><span>խոսել</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>առյուծի</span><span> </span><span>հետ</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span> -</span><span>Դու</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>խոսիր</span><span>,- </span><span>ավելացրեց</span><span> </span><span>տղան</span><span>, </span><span>կամ</span><span> </span><span>գուցե</span><span> </span><span>ոչինչ</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>չասաց</span><span>, </span><span>միայն</span><span> </span><span>ասաց</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>վերցնի</span><span> </span><span>առյուծը</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>չկորցնի</span><span>, </span><span>որովհետև</span><span> </span><span>նա</span><span> </span><span>շատ</span><span> </span><span>բան</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>լսել</span><span>, </span><span>որովհետև</span><span> </span><span>մինչև</span><span> </span><span>ուղնուծուծը</span><span> &nbsp;</span><span>պատմություններով</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>լցված</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>եթե</span><span> </span><span>թափ</span><span> </span><span>տա</span><span> </span><span>բաշը,</span><span> </span><span>բառերի հեղեղ կթափվի</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/1.jpg" width="672" height="420" /></span></p><p dir="ltr"><span>-</span><span>Միայն</span><span> </span><span>թե</span><span> </span><span>խնդրում</span><span> </span><span>եմ</span><span>, </span><span>չհավաքես</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>բառերը</span><span>, </span><span>չփորձես</span><span> </span><span>հասկանալ</span><span> </span><span>դրանց</span><span> </span><span>իմաստը</span><span> </span><span>և</span><span> </span><span>մտքովդ անգամ</span><span> &nbsp;</span><span>թող չանցնի</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>ամենի</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>հանկարծ</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>խորություն</span><span> </span><span>տեսնել</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կինը</span><span> &nbsp;</span><span>լռեց</span><span>. </span><span>մոր</span><span> </span><span>ձայնը</span><span> </span><span>չլցրեց</span><span> </span><span>լռությունը</span><span>.</span></p><p dir="ltr"><span> -</span><span>Հիշիր</span><span>, </span><span>երբ</span><span> </span><span>ինձ</span><span> </span><span>առյուծը</span><span> </span><span>կերավ</span><span>, </span><span>արյուն</span><span> </span><span>թափվե՞ց</span><span>,-</span><span>անհանգստացած</span><span> </span><span>հարցրեց</span><span> </span><span>մայրը</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կինը</span><span> </span><span>ոչինչ</span><span> </span><span>չհիշեց</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Հիշեց</span><span> </span><span>միայն</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>երբ</span><span> </span><span>քայլում</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>նավահանգստի</span><span> </span><span>այն</span><span> </span><span>հատվածում</span><span>, </span><span>որտեղ</span><span> </span><span>ցուցանակին</span><span> </span><span>գրված</span><span> </span><span>էր՝</span><span> </span><span>տարածքը</span><span> </span><span>չունի</span><span> </span><span>ձմեռային</span><span> </span><span>հսկողություն</span><span>, </span><span>քայլել</span><span> </span><span>սեփական</span><span> </span><span>կյանքը</span><span> </span><span>վտանգելու</span><span> </span><span>համարձակությամբ</span><span>, </span><span>թիկունքում</span><span>, </span><span>շատ</span><span> </span><span>մոտ</span><span>, </span><span>ճայի</span><span> </span><span>ձայն</span><span> </span><span>լսեց</span><span>: </span><span>Մի</span><span> </span><span>պահ</span><span> </span><span>թվաց`</span><span> </span><span>ճայը</span><span> </span><span>այնքան</span><span> </span><span>մոտ</span><span> </span><span>է</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>կարող</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>անցնել</span><span> </span><span>ոտքերի</span><span> </span><span>արանքով</span><span>, </span><span>թևահարել</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մազերը</span><span>, </span><span>փետուրներ</span><span> </span><span>թողնել</span><span> </span><span>վերարկուին</span><span>, </span><span>ի</span><span> </span><span>վերջո</span><span>, </span><span>ճայը</span><span> </span><span>կարող</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>չնկատել</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>ճեղքել</span><span> </span><span>նրան</span><span>. </span><span>կինն</span><span> </span><span>այնքան</span><span> </span><span>փխրուն</span><span> </span><span>էր</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>-</span><span>Կներեք</span><span>, </span><span>երեխան</span><span> </span><span>սիրում</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>թռչունների</span><span> </span><span>ձայներ</span><span> </span><span>հանել</span><span>,- </span><span>շեկլիկ</span><span> </span><span>տղան</span><span> </span><span>նայեց</span><span> </span><span>կնոջը</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>ժպտաց</span><span>, </span><span>գուցե</span><span> </span><span>կնոջը</span><span> </span><span>չնայեց</span><span>, </span><span>բայց</span><span> </span><span>հաստատ</span><span> </span><span>չդադարեց</span><span> </span><span>ժպտալ</span><span>, </span><span>ուրեմն</span><span> </span><span>մինչ</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>ժպտում</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>-</span><span>Ամեն</span><span> </span><span>ինչ</span><span> </span><span>կարգին</span><span> </span><span>է</span><span>,- </span><span>ասաց</span><span> </span><span>կինը,</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>սիրտը</span><span> </span><span>սեղմվեց</span><span> </span><span>այդքան</span><span> </span><span>առատ</span><span> </span><span>խաղաղությունից</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Տղան</span><span> 10-</span><span>ական</span><span>, 20-</span><span>ական</span><span>, </span><span>նորից</span><span> 10-</span><span>ական</span><span> </span><span>ցենտ</span><span> </span><span>նետեց</span><span> </span><span>ջրից</span><span> </span><span>ելնող</span><span> </span><span>խողովակի</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>ու,</span><span> </span><span>նայելով</span><span> </span><span>կնոջը</span><span>, </span><span>ասաց</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>ճայերը</span><span> </span><span>արձագանքում</span><span> </span><span>են</span><span> </span><span>զնգոցներին</span><span>, </span><span>դրա</span><span> </span><span>համար</span><span> </span><span>անպայման</span><span> &nbsp;</span><span>պետք</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>կոպեկներ</span><span> </span><span>նետել</span><span> </span><span>ջուրը</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/2.jpg" width="672" height="420" /></span></p><p dir="ltr"><span> -</span><span>Իսկ</span><span> </span><span>ես</span><span> </span><span>գիտեի՝</span><span> </span><span>վերադառնալու</span><span> </span><span>համար</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>պետք</span><span> </span><span>նետել</span><span>,- </span><span>ասաց</span><span> </span><span>կինը</span><span>, </span><span>որովհետև</span><span> </span><span>հավատում</span><span> </span><span>էր՝</span><span> </span><span>կվերադառնա</span><span>, </span><span>ասաց</span><span>, </span><span>բայց</span><span> </span><span>ոչ</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>կոպեկ</span><span> </span><span>չնետեց</span><span>, </span><span>վախեցավ</span><span> </span><span>իր</span><span> </span><span>իսկ</span><span> </span><span>սնահավատությունից</span><span>, </span><span>նայեց</span><span> </span><span>թաց</span><span> </span><span>ասֆալտին</span><span>, </span><span>հիշեց</span><span> </span><span>կարմրահեր</span><span> </span><span>աղջկա`</span><span> </span><span>թռչնի</span><span> </span><span>բույն</span><span> </span><span>հիշեցնող</span><span> </span><span>մազափունջը</span><span>, </span><span>մտովի</span><span> </span><span>արձակեց</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>մազերը</span><span>, &nbsp;</span><span>շոյեց</span><span> &nbsp;</span><span>դեմքի</span><span> </span><span>աննկատ</span><span> </span><span>ստվերները</span><span>, </span><span>վերցրեց</span><span> </span><span>մազարմատին՝</span><span> </span><span>ոտքերը</span><span> </span><span>մազափնջի</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>խճճած</span><span> </span><span>դեղձանիկին</span><span>, </span><span>պահեց</span><span> </span><span>նրան</span><span> </span><span>իր</span><span> </span><span>թաց</span><span> </span><span>ափում</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կեսգիշերին</span><span> </span><span>արդեն</span><span> </span><span>սև</span><span> </span><span>անտառում</span><span> </span><span>էին</span><span>: </span><span>Կինը</span><span> </span><span>հողաթափով</span><span> </span><span>փորձեց</span><span> </span><span>սպանել</span><span> </span><span>հյուրանոցային</span><span> </span><span>իրենց</span><span> &nbsp;</span><span>սենյակը</span><span> </span><span>մտած</span><span> </span><span>միակ</span><span> </span><span>ճանճին</span><span>, </span><span>տղամարդն</span><span> </span><span>ասաց՝</span><span> </span><span>ախր</span><span> </span><span>չէ</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>օրերը</span><span> </span><span>տաքացել</span><span> </span><span>են</span><span>, </span><span>իսկ</span><span> </span><span>դու</span><span> </span><span>ուզում</span><span> </span><span>ես</span><span> </span><span>ոչնչացնել</span><span> </span><span>տաքացող</span><span> </span><span>օրերի</span><span> </span><span>նշանները</span><span>:</span></p><table border="0"><tbody><tr><td><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/3.jpg" width="336" height="210" /></td><td><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/4.jpg" width="336" height="210" /></td></tr></tbody></table><p dir="ltr">Քնեցին:</p><p dir="ltr"><span>Նորից սև</span><span> </span><span>անտառում</span><span> </span><span>են. այստեղ մարդիկ</span><span> </span><span>ժամագործներ</span><span> </span><span>են</span><span>, </span><span>անգամ</span><span> </span><span>քաղաքի</span><span> </span><span>թանգարանում</span><span> </span><span>պատմության</span><span> </span><span>զգալի</span><span> </span><span>մասը</span><span> </span><span>ժամագործներն</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>ժամացույցներն</span><span> </span><span>են</span><span> </span><span>լցնում</span><span>, </span><span>թեպետ</span><span> </span><span>այն</span><span> </span><span>բնավ</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>ժամացույցի</span><span> </span><span>թանգարանը</span><span> </span><span>չէ</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/5.jpg" width="672" height="420" /></span></p><p dir="ltr"><span>Կնոջը</span><span> </span><span>պատից</span><span> </span><span>կախվող</span><span> </span><span>ժամը</span><span> </span><span>մեկ</span><span> </span><span>թռչնի</span><span> </span><span>ձայներ</span><span> </span><span>հանող</span><span> &nbsp;</span><span>ժամացույցների</span><span> </span><span>խանութում</span><span> </span><span>թվաց</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>դայլայլողը</span><span> </span><span>վաճառողն</span><span> </span><span>է</span><span>, </span><span>կինը</span><span> </span><span>շրջեց</span><span> </span><span>գլուխը</span><span>, </span><span>ծլվլոցը</span><span> </span><span>համառորեն</span><span> </span><span>շարունակվեց</span><span>, </span><span>իսկ</span><span> </span><span>երբ</span><span> </span><span>նորից</span><span> </span><span>նայեց</span><span> </span><span>վաճառողին,</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>փոխարեն</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>պահ</span><span> </span><span>իսկապես</span><span> </span><span>անծանոթ</span><span> </span><span>թռչնի</span><span> </span><span>աչքեր</span><span> </span><span>տեսավ</span><span>: </span><span>Հիշեց</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>անգամ</span><span> </span><span>երազում</span><span> </span><span>Լենոռման</span><span> </span><span>անունով</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>թռչուն</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>հայտնվել</span><span> </span><span>մոր</span><span> </span><span>տան</span><span> </span><span>պատշգամբում</span><span>, </span><span>թռչունը</span><span> </span><span>բազրիքից</span><span> </span><span>կախել</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>գլուխը</span><span>, </span><span>իսկ</span><span> </span><span>պոչն</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>հետույքը</span><span> </span><span>վերև</span><span> </span><span>էին</span><span> </span><span>բարձրացրել</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>թեպետ</span><span> </span><span>սպիտակ</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>ինչպես</span><span> </span><span>ձյունը</span><span>, </span><span>այնուամենայնիվ</span><span>, </span><span>երբ</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>տեսավ</span><span> </span><span>խոհանոցի</span><span> </span><span>նեղ</span><span> </span><span>առաստաղին</span><span> </span><span>ոտքերը</span><span> </span><span>ասես</span><span> </span><span>սոսնձած</span><span>, </span><span>գլխիվայր</span><span> </span><span>իրեն</span><span> </span><span>նայող</span><span> </span><span>թռչունին</span><span>, &nbsp;</span><span>թվաց՝</span><span> &nbsp;</span><span>տեսածն</span><span> </span><span>ածուխ</span><span> </span><span>է</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Կինը</span><span> </span><span>ձեռքով</span><span> </span><span>սրբեց</span><span> </span><span>դեմքը</span><span>: </span><span>Զգաց`</span><span> </span><span>ինչպես</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>տագնապը</span><span> </span><span>ոտնամատերից</span><span> </span><span>դեպի</span><span> </span><span>վերև՝</span><span> </span><span>աչքերը</span><span> </span><span>լցվում</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Լավ</span><span> </span><span>չէր</span><span> </span><span>քնել</span><span>: </span><span>Անընդհատ</span><span> </span><span>մտածում</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>անցյալում</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>բան</span><span> </span><span>չի</span><span> </span><span>վերջացրել</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>վերջնական</span><span> </span><span>չի</span><span> </span><span>թաղել</span><span> </span><span>մեռած</span><span> </span><span>հորը</span><span>, </span><span>չի</span><span> </span><span>սպանել</span><span> </span><span>գիշերվա</span><span> </span><span>սարսափները</span><span>, </span><span>քարշ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>տալիս իր</span><span> </span><span>հետ</span><span> </span><span>տարիների</span><span> </span><span>ընթացքում</span><span> </span><span>կուտակած</span><span> </span><span>թյուրիմացությունները</span><span>, </span><span>և,</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>ամենակարևորն</span><span> </span><span>է,</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>զգում</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>ինչպես</span><span> </span><span>երբեմնի</span><span> </span><span>ներսում</span><span> </span><span>բոցկլտացող</span><span> </span><span>աստղը</span><span>, </span><span>դրանցից</span><span> </span><span>ամենավառը</span><span>, </span><span>սև</span><span> </span><span>խոռոչ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>դարձել</span><span>: </span><span>Ու</span><span> </span><span>միայն</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>գիտեր`</span><span> </span><span>որքան</span><span> </span><span>ցավոտ</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>որքան</span><span> </span><span>խորն</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>խոռոչը</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Գիտեր</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>փորձում</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>մոռանալ</span><span> </span><span>ցավի</span><span> </span><span>անունը</span><span>, </span><span>սեռը</span><span>, </span><span>հոտը</span><span>&hellip; &laquo;</span><span>ի</span><span> </span><span>վերջո,</span><span> </span><span>դա</span><span> </span><span>ընդամենը</span><span> </span><span>ձախողում</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>ընդամենը</span><span> </span><span>սովորական</span><span> </span><span>ձախողում</span><span>, </span><span>իսկ</span><span> </span><span>եթե</span><span> </span><span>ավելի</span><span> </span><span>անկեղծ</span><span> </span><span>լինեմ</span><span> </span><span>ինքս</span><span> </span><span>ինձ</span><span> </span><span>հետ</span><span>, </span><span>ապա</span><span> </span><span>կընդունեմ</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>ոչինչ</span><span> </span><span>ավելի</span><span> </span><span>լավ</span><span> </span><span>չէր</span><span> </span><span>լինի</span><span>, </span><span>եթե</span><span> </span><span>չձախողվեինք</span><span>, </span><span>եթե</span><span> </span><span>ներեինք</span><span>, </span><span>եթե</span><span> </span><span>խոցված</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>հպարտ</span><span> </span><span>չլինեինք</span><span>, </span><span>եթե</span><span> </span><span>համբերություն</span><span> </span><span>ունենայինք</span><span>, </span><span>եթե</span><span> </span><span>հանդուրժեինք</span><span>&raquo;,- </span><span>մտածեց</span><span> </span><span>կինը</span><span>, </span><span>ու</span><span> </span><span>նորից</span><span> </span><span>սրբեց</span><span> </span><span>դեմքը</span><span>, </span><span>ասես</span><span> </span><span>փորձեց</span><span> </span><span>ջնջել</span><span> </span><span>սև</span><span> </span><span>անտառը</span><span>: </span></p><p dir="ltr"><span>-2,5 </span><span>կիլոմետր</span><span> </span><span>ուղիղ</span><span> </span><span>գնալու</span><span> </span><span>դեպքում</span><span> </span><span>կարող</span><span> </span><span>ենք</span><span> </span><span>աշխարհի</span><span> </span><span>ամենամեծ</span><span> </span><span>կկվով</span><span> </span><span>ժամացույցը</span><span> </span><span>տեսնել,</span><span>-</span><span>ասաց</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>տղամարդուն</span><span>, </span><span>որովհետև</span><span> </span><span>տեսել</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>ցուցանակը</span><span>, </span><span>տեսել</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>նաև</span><span> </span><span>անտառի</span><span> </span><span>բերանին</span><span> </span><span>երկաթե</span><span> </span><span>սյունին</span><span> </span><span>խաչված</span><span> </span><span>Հիսուսին</span><span>. </span><span>չնայած</span><span> </span><span>ոչ</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>ակնարկ</span><span> </span><span>չկար</span><span>, </span><span>որ</span><span> </span><span>թեքվող,</span><span> </span><span>ոլորապտույտ</span><span> </span><span>ճանապարհների</span><span> </span><span>վրա</span><span>` </span><span>մի</span><span> </span><span>տեղ</span><span> </span><span>վերևում,</span><span> </span><span>կարելի</span><span> </span><span>է</span><span> &nbsp;</span><span>տեսնել</span><span> </span><span>նրան</span><span>. </span><span>գլուխն</span><span> </span><span>այնքան</span><span> </span><span>եթերային</span><span>, </span><span>թեթև</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>իջել</span><span> </span><span>ուսին</span><span>, </span><span>ասես</span><span> </span><span>մարմինը</span><span> </span><span>վատ</span><span> </span><span>եղանակներին</span><span> </span><span>չէր</span><span> </span><span>կարկտահարվել</span><span>, </span><span>ասես</span><span> </span><span>նա</span><span> </span><span>թռչուն</span><span> </span><span>էր</span><span>, </span><span>ասես</span><span> </span><span>ուր</span><span> </span><span>որ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>կբարձրացներ</span><span> </span><span>ոտքը</span><span> </span><span>և</span><span> </span><span>ոտքը</span><span> </span><span>կթռչեր</span><span> </span><span>սև</span><span> </span><span>անտառում</span><span>: </span><span>Կնոջը</span><span> </span><span>թվաց</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>զգում</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>նրա</span><span> </span><span>համբարձումը</span><span>, </span><span>մի</span><span> </span><span>պահ</span><span> </span><span>մտածեց`</span><span> </span><span>եթե</span><span> </span><span>չիմանար</span><span> </span><span>Հիսուսի</span><span> </span><span>պատմությունը,</span><span> </span><span>արդյոք</span><span> </span><span>նույնը</span><span> </span><span>կզգար</span><span>, </span><span>արդյոք</span><span> </span><span>կհավատար</span><span> </span><span>համբարձմանը</span><span>, </span><span>արդյոք</span><span> </span><span>կսիրեր</span><span> </span><span>նրան</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/6.jpg" width="672" height="420" /></span></p><p dir="ltr"><span>Նրանք</span><span> </span><span>երկար</span><span> </span><span>նայեցին</span><span> </span><span>պտտվող</span><span> </span><span>անիվներին</span><span>. </span><span>տղամարդը երկար խոսեց, լցրեց կնոջը ծանոթ շնչով, բառերի տաքությունը, որ միայն նրանից էր զգում, ծածկեց կնոջ ականջները: Տղամարդը կնոջը պատմեց, թե ինչպես է աշխատում ժամացույցը, բայց լռեց ժամանակի մասին. նրանք</span><span> </span><span>երկուսն</span><span> </span><span>էլ</span><span> </span><span>զգացին</span><span>, </span><span>թե</span><span> </span><span>որքան</span><span> </span><span>փոքր</span><span> </span><span>են</span><span> </span><span>ծանր</span><span> </span><span>շնչառությամբ դանդաղ</span><span> </span><span>պտտվող</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>անիվների</span><span> </span><span>առջև</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span> -</span><span>Ժամացույցը</span><span> </span><span>ճշգրի՞տ</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>ցույց</span><span> </span><span>տալիս</span><span>,-</span><span>հարցրեց</span><span> </span><span>տղամարդը:</span></p><p dir="ltr"><span><img src="/static/content/art/literiture/mane_grigoryan/7.jpg" width="250" height="373" style="float: left; margin-right: 10px; border: 1px solid black;" />Պարզվեց</span><span>, </span><span>որ </span><span>&nbsp;</span><span>խոնավ</span><span>, </span><span>թաց</span><span> </span><span>եղանակներին</span><span> </span><span>փայտը</span><span> </span><span>մաշվում</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>և</span><span> &nbsp;</span><span>կարող</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>երբեմն</span><span> </span><span>կորցնել</span><span> </span><span>ճշգրտությունը</span><span>: </span><span>Հնարավոր</span><span> </span><span>է</span><span> </span><span>առհասարակ</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>օր</span><span> </span><span>խոնավությունը</span><span> </span><span>ուտի</span><span> </span><span>փայտե ժամացույցը</span><span>, </span><span>ով</span><span> </span><span>իմանա</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Հետդարձի</span><span> </span><span>ճանապարհին</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>նկատեց</span><span> </span><span>ծառեր</span><span>, </span><span>որոնք</span><span> </span><span>Դյուրերի</span><span> </span><span>նկարները</span><span> </span><span>կրկնօրինակելիս</span><span> </span><span>էր</span><span> </span><span>տեսել</span><span>, </span><span>նայեց</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>մտովի</span><span> </span><span>քաշեց</span><span> </span><span>այն</span><span> </span><span>գծերը</span><span>, </span><span>որոնք</span><span> </span><span>հենց</span><span> </span><span>այդ</span><span> </span><span>ծառերի</span><span> </span><span>համար</span><span> </span><span>էին</span><span> </span><span>պետք</span><span>. </span><span>պատկերացրեց</span><span> </span><span>Ալբրեխտի</span><span> </span><span>դիմագծերի</span><span> </span><span>բարակ</span><span> </span><span>թախիծը</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>տխրեց</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Երեկոյան</span><span> </span><span>լուռ</span><span> </span><span>ընթրիքի</span><span> </span><span>ժամանակ</span><span> </span><span>կինը</span><span> </span><span>տղամարդու</span><span> </span><span>պատառաքաղին</span><span> </span><span>կանգնած</span><span> &nbsp;</span><span>սպիտակ</span><span> </span><span>խալաթով</span><span> </span><span>աղջկան</span><span> </span><span>տեսավ</span><span>:</span></p><p dir="ltr"><span>Տղամարդը</span><span> </span><span>նայեց</span><span> </span><span>կնոջը,</span><span> </span><span>ժպտաց</span><span> </span><span>ու,</span><span> </span><span>շոյելով նրա</span><span> </span><span>ձեռքը,</span><span> </span><span>ասաց</span><span>.</span></p><p dir="ltr"><span> -</span><span>Սիրելիս, սպասիր</span><span>, </span><span>մազերիդ</span><span> </span><span>մեջ</span><span> </span><span>դեռ</span><span> </span><span>նավահանգստի</span><span> </span><span>ճայերն</span><span> </span><span>են</span><span>,- </span><span>ասաց</span><span> </span><span>ու</span><span> </span><span>կնոջ</span><span> </span><span>մազերից</span><span> </span><span>դուրս</span><span> </span><span>քաշեց</span><span> </span><span>մի</span><span> </span><span>բմբուլ</span><span>:</span></p><p><span id="docs-internal-guid-18b1b4a2-e0d4-d914-e1d0-03c3ac01c8f0">Կինը նկատեց, որ հենց այդ պահին աղջիկը, &nbsp;ինչպես մի ժամանակ լողավազանում, նույնությամբ մի կողմ նետեց խալաթը ու &nbsp;վերածնելով ինքն իրեն, այս անգամ` կնոջ մարմնում, սարսափահար ցատկեց տղամարդու բաժակի մեջ. սեղանին նետված մնաց սպիտակ խալաթը, որ կոպեկների զնգոցներին այլևս չարձագանքող երիտասարդ ճայ էր:</span></p>