Գեղամ և Մարիետա Առաքելյաններն ամուսիններ են: Արդեն 6 տարի է՝ գտնվում են դատական քաշքշուկի մեջ: «Յունիբանկ»-ից վերցրած վարկը ճակատագրական եղավ նրանց համար: Արդյունքում իրենց երկհարկանի տան սեփականատեր է դարձել նույն բանկի վարչության նախագահի տեղակալը, իսկ իրենք բնակվում են վարձով՝ իրենց տան հարևանությամբ:

2007թ. հուլիսի 20-ին Գեղամ Առաքելյանը «Յունիբանկ» ՓԲԸ-ի հետ կնքել է վարկային պայմանագիր, համաձայն որի՝ բանկը նրան տրամադրել է 36 մլն դրամ գումար, որի վերադարձն ապահովվել է Երևանի Դավթաշեն համայնքում գտնվող տան գրավով: Նույն օրը կողմերի միջև կնքվել է անշարժ գույքի առուվաճառքի և հիփոթեքի պայմանագիր: Կնքված վարկային պայմանագրով գրավառուն վարկ է տրամադրում բնակարան ձեռք բերելու համար:

Վերը նշված տան նկատմամբ գրանցվել է Գեղամ Առաքելյանի սեփականության իրավունքը, 2007թ. հունիսի 24-ին տրվել սեփականության իրավունքի գրանցման վկայական: 2009 թվականի հոկտեմբերի 12-ին «Յունիբանկ» ՓԲԸ-ի և հայցվոր Գեղամ Առաքելյանի միջև կնքվել է անշարժ գույքի հաջորդող հիփոթեքի պայմանագիր, համաձայն որի՝ վարկային պայմանագրով նախատեսված պարտավորությունների կատարման ապահովման համար Գ. Առաքելյանը բանկին գրավ է հանձնել սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող Դավթաշեն համայնքում գտնվող անշարժ գույքը:

Անշարժ գույքի առուվաճառքի և հիփոթեքի պայմանագրերով սահմանվել է գրավի առարկայի իրացման կարգը: Ըստ այդմ՝ վարկային պայմանագրով նախատեսված պարտավորություններր չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու դեպքում գրավի առարկայի իրացումը կատարվում է առանց դատարան դիմելու՝ գրավի առարկայի վրա բռնագանձում տարածելու և իրացնելու, այդ թվում՝ գրավի առարկան հիմնական պարտավորության համապատասխան չափի դիմաց բանկին կամ բանկի նշած երրորդ անձին սեփականություն հանձնելու միջոցով:

Ամուսինները կարծում են, որ «Յունիբանկ» ՓԲԸ-ի և Գեղամ Առաքելյանի միջև կնքված անշարժ գույքի հաջորդող հիփոթեքի պայմանագրով խախտվել է նրանցից մեկի՝ Մարիետա Առաքելյանի սեփականության իրավունքը: Նա, լինելով Գ. Առաքելյանի կինը, համատեղ ամուսնության ընթացքում ձեռք բերված նշված գույքի նկատմամբ ունեցել է համատեղ սեփականության իրավունք: Նրանց համոզմամբ՝ բանկը գույքը ձեռք բերելուց հետո դրա նկատմամբ գործարքներ կնքելիս պետք է մասնակից դարձներ կնոջը, որը չի կատարել: Բանկը խախտել է իրենց իրավունքները, չի ծանուցել նրանց գրավի առարկայի բռնագանձման մասին, նրանց չի ուղարկել բռնագանձման ծանուցագրեր՝ դրանով իսկ զրկելով համասեփականատերերին իրենց գույքի բռնագանձման օրինականությունը վիճարկելու հնարավորությունից:

Ամուսիններն ասում են, որ բանկի կողմից չի ապահովվել նաև օրենսդրությամբ սահմանված և նախատեսված բռնագանձման ծանուցման կարգը, ժամկետները, իսկ անշարժ գույքն իրացվել է շուկայականից անհամեմատ ցածր գնով: Հայցվորները չեն տվել իրենց համաձայնությունները գրավի առարկայի վրա առանց դատարան դիմելու բռնագանձում տարածելու մասին: Նրանց փոխանցմամբ՝ այդ փաստը հաստատվում է նաև անշարժ գույքի հիփոթեքի պայմանագրերով, որտեղ բացակայում է համասեփականատեր Մարիետա Առաքելյանի` համասեփականատեր կողմ հանդիսանալու հանգամանքը և նրա ստորագրությունը: Քանի որ համասեփականատեր ամուսինների կողմից նոտարական կարգով վավերացված համաձայնություն չի տրվել, և սեփական գույքը չի հանձնվել բանկին, այն չի ձևակերպվել օրենքով սահմանված կարգով, ապա գույքի վրա բռնագանձումը պետք է տարածվեր դատական կարգով, որը բանկի կողմից չի կատարվել և որի հետևանքով խախտվել է հայցվորների սեփականության իրավունքները:

Ավելին՝ 17.10.2012թ-ին «Յունիբանկ»-ը անշարժ գույpի առուվաճառքի և հաջորդող հիփոթեքի պայմանագիր է կնքել նույն բանկի վարչության նախագահի տեղակալ Օվսաննա Առաքելյանի հետ և պայմանագրում նշել, որ գույքը սեփականության իրավունքով պատկանում է վաճառողին: Մարիետա Առաքելյանը նշում է, որ բանկը, չհանդիսանալով անշարժ գույքի սեփականատերը, օտարել է իրեն չպատկանող գույքը և անշարժ գույքի օտարման պայմանագրում հղում կատարել ամուսնու՝ Գեղամ Առաքելյանի անվամբ սեփականության իրավունքով գրանցված վկայականին: Ամուսինները կարծում են, որ կնքված գործարքն առ ոչինչ է և չի կարող իրավական հետևանքներ առաջացնել: Նրանք զարմացած են, թե ինչպես է կադաստրի կողմից գրանցվել Օվսաննա Առաքելյանի սեփականության իրավունքը և նրան տրվել սեփականության իրավունքի գրանցման վկայական, քանի որ գույքի վերաբերյալ չէր ներկայացվել պատշաճ իրավահաստատող փաստաթղթեր, այն պետք է մերժվեր: Մինչդեռ Կադաստրը պատաճառաբանել է, որ տիկնոջ համաձայնությունը և կնքված պայմանագրերի բովանդակությունը թույլ են տվել գործարքը գրանցել:

Ամուսինները դատարանին խնդրել են «Յունիբանկ»-ի և Օվսաննա Առաքելյանի միջև կնքված առուվաճառքի և հաջորդող հիփոթեքի պայմանագիրը ճանաչել անվավեր գործարք, կիրառել անվավերության հետևանքներ, այն է` վերականգնել իրենց սեփականության իրավունքը տան նկատմամբ:

«Յունիբանկ»-ը դատարանին ներկայացրել է դիրքորոշում, ըստ որի՝ Մարիետա Առաքելյանը 20.07.2007թ. տվել է նոտարական կարգով հաստատված գրավոր համաձայնություն (հայտարարություն)` ամուսնության ընթացքում ձեռք բերվող վերոնշյալ անշարժ գույքը գրավ դնելու, Գեղամ Առաքելյանի վարկային պարտավորությունները չկատարելու դեպքում սեփականության իր իրավունքից հրաժարվելու և առանց դատարանի վճռի գրավ դրված գույքն իրացնելու մասին: Ըստ բանկի՝ Գեղամ Առաքելյանը վարկային պարտավորությունները կատարել է ոչ պատշաճ: Նրան առձեռն հանձնվել են բռնագանձման ծանուցումներ: Իսկ 13.09.2011թ.-ին բանկը ներկայացրել է հայցադիմում ընդդեմ Գեղամ Առաքելյանի` պարտավորությունները վաղաժամկետ կատարելու և գումար բռնագանձելու պահանջների մասին: Գործով 3-րդ անձ է ներգարվվել վերջինիս կինը` Մարիետա Առաքելյանը:

Նշված անշարժ գույքի շուկայական արժեքը 29.08.2012թ. դրությամբ կազմել է 48 մլն դրամ, իսկ լիկվիդացիոն արժեքը` 40 մլն դրամ: Ըստ բանկի՝ Գեղամ Առաքելյանն ինքնակամ դիմել է բանկին և հայտնել իր համաձայնությունը գրավի առարկաների արտադատական իրացման վերաբերյալ` դիմումում նշված գները, այդ թվում՝ վերոնշյալ անշարժ գույքի՝ համարելով ողջամիտ շուկայական գին: Այդ դիմումին տվել է իր համաձայնությունը նաև Մարիետա Առաքելյանը: Դրանից հետո բանկը տունը և հողամասը վաճառել է Օվսաննա Առաքելյանին` 40 մլն դրամով: Ավելին, ըստ բանկի՝ տունն իրացնելուց հետո Գեղամ Առաքելյանը դեռ խոշոր գումար է պարտք բանկին:

Օվսաննա Առաքելյանն ընդհանուր իրավասության դատարանին իր դիրքորոշոմը չի ներկայացրել:

Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանը 2014թ. հոկտեմբերին ամուսինների հայցը մերժել է: Մարիետա Առաքելյանի կողմից ներկայացվել է վերաքննիչ բողոք, որը բավարարվել է: Ընդհանուր իրավասության դատարանի վճիռը բեկանվել և գործն ուղարկվել է նույն դատարան` ամբողջ ծավալով նոր քննության այն պատճառաբանությամբ, որ Մարիետա Առաքելյանը չի ծանուցվել նաև իրեն պատկանող գրավադրված գույքի արտադատական կարգով բռնագանձման մասին: Վճռաբեկ դատարանն էլ բեկանել է վերաքննիչ դատարանի որոշումը և ուժի մեջ թողել առաջին ատյանի դատարանի վճիռը:

Այդ ընթացքում Մարիետա Առաքելյանը դիմել է Սահմանադրական դատարան՝ Քաղաքացիական օրենսգրքի 249-րդ հոդվածը (Գրավ դրված գույքի վրա առանց դատարան դիմելու բռնագանձում տարածելու կարգը) Սահմանադրությանը համապատասխանելու հարցը որոշելու համար: ՍԴ-ն արձանագրել է, որ «գրավատու» եզրույթին պետք է տալ այնպիսի սահմանադրաիրավական բովանդակություն, համաձայն որի՝ «գրավատու» եզրույթը վերաբերում է ոչ միայն պարտապան-գրավատուին, այլև տվյալ իրավահարաբերություններում հանդես եկող երրորդ անձ գրավատուին: Իսկ 249-րդ հոդվածի 2-րդ մասի առաջին պարբերությունում «եթե գրավատուն կտրամադրի գրավի առարկայի արժեքին համարժեք ապահովում» բառակապակցությունը` այն մասով, որով գրավատուին կարող է պարտադրվել գրավառուի հնարավոր վնասների չափից ավելի ապահովման տրամադրում, ճանաչվել է Սահմանադրության 61-րդ հոդվածի 1-ին մասին և 78-րդ հոդվածին հակասող և անվավեր (19.07.16 ՍԴՈ-1294 որոշում):

Վճռաբեկ դատարանը նոր հանգամանքի հիմքով 2017թ. ապրիլին որոշել է վերանայել իր կայացրած որոշումը և ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի որոշումը` գործը նոր քննության ուղարկելու մասին, թողնել օրինական ուժի մեջ: 2018թ. ընդհանուր իրավասության դատարանը դարձյալ մերժել է ամուսինների պահանջը: Մարիետա Առաքելյանը դարձյալ բողոքարկել է վերաքննիչ դատարանում: 2018թ. դեկտեմբերի 7-ին բողոքը մերժվել է:  Գործը դարձյալ վճռաբեկ դատարանում է:

Գեղամ Առաքելյանը «Հետք»-ին պատմեց, որ պատահական են իմացել, որ իրենց տան սեփականատերը դարձել է բանկի աշխատակից Օվսաննա Առաքելյանը, հակառակ դեպքում կվիճարկեին գոնե այն փաստը, որ գույքը նրան շուկայականից էժան է վաճառվել: Ըստ նրա` Օ. Առաքելյանը անվտանգության աշխատակիցների հետ այցելել է ամուսիններին և պահանջել ազատել տունը: Մարիետա Առաքելյանն ասաց, որ տեղեկացել են՝ Օվսաննա Առաքելյանի ամուսինն աշխատում է Վճռաբեկ դատարանում՝ որպես բաժնի պետ և ենթադրվում է, որ ներգործություն է ունեցել դատարանների վրա:

Մարիետա Առաքելյանն ասում է, որ գործի նյութերում չկա վերաբերելի և թույլատրելի ապացույց, որ իրեն հասցեագրվել է բռնագանձման ծանուցում, իսկ ամուսնուն ծանուցելու մասը մնացել է վիճելի: Նրանք սպասում են Վճռաբեկ դատարանի որոշմանը: