Լուսանկարում ձախից՝ Արտաշես Մանուցյանը, ՀՀ գլխավոր կոմիսար Հենրիկ Մուրադյանը

Ռուսաստանի Դաշնությունում մոտ 20 տարի բնակվելուց հետո Արտաշես Մանուցյանը, ապրիլյան հայտնի իրադարձությունների ժամանակ վերադարձել է Հայաստան, որպեսզի զորակոչվի բանակ: 23-ամյա երիտասարդը Մոսկվայում բնակվել է ծնողների հետ, զբաղվել է սպորտով: Հայաստան վերադառնալուն պես՝ 2018 թ-ի գարնանը, ներկայացել է իր տարածքային զինկոմիսարիատ, որից հետո արդեն 10 ամիս է, ինչ քաշքշուկների մեջ է: «Հետք»-ի հետ զրույցում Մանուցյանը պատմեց, որ ՌԴ-ում սպորտով է զբաղվել, սկզբում՝ կարատե, հետո ըմբշամարտ: 2013 թվականին ուսի վնասվածք է ստացել: Վերադառնալով Հայաստան և հաշվառման կանգնելով զինկոմիսարիատում՝ ենթարկվել է բուժզննման: Գորիսում տեղի ունեցած բուժզննման ժամանակ գանգատվել է գլխի և ուսի ցավերից:

Արտաշես Մանուցյան

«Գլխիս հետ կապված գանգատս հաշվի չառան, բայց ասում էի, որ ցավեր ունեմ: Բժիշկը ձեռքս տեսավ և միանգամից ուղեգիր տվեցին, որ գնամ «Հանրապետական» հիվանդանոց»,- նշեց Արտաշես Մանուցյանը:

Նորակոչիկին զննել են և բանավոր ասել, որ վիրահատման կարիք ունի, իսկ առողջական վիճակի մասին փաստաթղթերը ուղարկել են Գորիսի զինկոմիսարիատ: Մի քանի օր անց նրան կրկին հրավիրել են զինկոմիսարիատ նոր ուղեգիր ստանալու համար, որպեսզի նորից ստուգվի: Նորակոչիկին պարզաբանել են, թե իբր բժիշկները սխալվել են ախտորոշում կատարելիս: Երկրորդ հիվանդանոցը, որ ուղեգրել են, «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ-ն է եղել: Արտաշես Մանուցյանն այնտեղ ենթարկվել է ռենտգեն հետազոտման, որից մեկ ամիս անց, սեփական նախաձեռնությամբ, կապ է հաստատել Գորիսի զինկոմիսարիատի աշխատակիցների հետ, որոնք նրան հայտնել են բանակ գնալու լուրը: Մի քանի օրից նրան ուղարկել են զորակոչային բժշկական հանձնաժողով՝ հետազոտման(генеральная комиссия): Հանձնաժողովում նորակոչիկին զննել են, նայել բժշկական փաստաթղթերը, ինպես նաև՝ նորակոչիկի կողմից այլ բուժհաստատությունում անցած «ռենտգեն» նկարահանումը: Դրանից հետո մտել է հանձնաժողովի նախագահ, ՀՀ գլխավոր կոմիսար Հենրիկ Մուրադյանի մոտ: Վերջինս նրան հարցրել է՝ պատրա՞ստ ես ծառայության և ստանալով բացասական պատասխան՝ Մուրադյանը փաստաթղթերը նետել է աշխատասեղանին ու բարի ծառայություն մաղթել:

«Թղթերս վերցրեց և խփելով սեղանին՝ ասում է՝ 5 հատ բժիշկ է քեզ նայել, 5-ն էլ սխա՞լ են նայել: Ես պատմեցի, որ նորմալ եկել եմ, և ինչի՞ եք իմ հետ այսպես վարվում: Չէր լսում, ասում էր՝ ռադ եղի, գնա կաբինետից, գնա ծառայելու: Ասեցի, լավ ես ձեզ դատի կտամ: Երկու օր անց զինկոմիսարիատից զանգահարեցին և ասեցին, որ ես վատ եմ խոսել գեներալի հետ, որը ինձ ուղարկել է նորից ստուգման»,- ասաց նորակոչիկն ու շարունակեց, որ դրանից հետո գնացել է «Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոն»՝ ստուգման, որտեղ բժիշկը հաստատել է առաջին բուժզննման արդյունքները:

Արտաշես Մանուցյանը երկրորդ անգամ է ներկայանում զորակոչային բժշկական հանձնաժողով: Հանձնաժողովի նախագահին հանձնաժողովականներից մեկն ասել է, որ «Սուրբ Գրիգոր լուսավորիչ» ԲԿ-ում սխալ ախտորոշում էին տվել, և նոր ստուգումից հետո վիրահատման անհրաժեշտություն կա: Արտաշես Մանուցյանին 5 ամսով տարկետում են տրամադրում և ուղեգրում «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ՝ վիրահատվելու: Մանուցյանը չի ցանկացել այդ ԲԿ-ում վիրահատվել, նախկինում իրեն սխալ ախտորոշում տալու պատճառով: Նորակոչիկին իր իսկ խնդրանքով թույլ են տվել գնալ Մոսկվա՝ իր միջոցներով վիրահատվելու: Մեկնելով ՌԴ՝ Մանուցյանը պարզել է, որ այդտեղ իր վիրահատությունն արժե 250 հազար ռուբլի (մոտ 1.7 մլն դրամ) և հետվիրահատական 8-10 ամիս բուժման անհրաժեշտություն կա: Չունենալով վիրահատության և այդքան ժամանակ ՌԴ-ում բնակվելու հնարավորություն (տարկետումը 5 ամսով էր տրվել) վերադառնում է Հայաստան և ներկայանում զինկոմիսարիատ: Նորակոչիկը խնդրում է, որ իրեն վիրահատեն ցանկացած այլ հիվանդանոցում, բացառությամբ « Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ-ի: Նրան ստուգման են ուղարկում Վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի գիտական կենտրոն, որտեղ նույնիսկ չափումներ չեն կատարվել:

Արտաշես Մանուցյանի վնասվածքի ռենտգեն հետազոտության նկարը

Այդ ամենից հետո 3-րդ անգամ նա ներկայացել է զորակոչային բժշկական հանձնաժողով, որտեղ նրան բարի ծառայություն են մաղթել: «Ասում եմ, բայց դուք ինձ ուղարկել էիք վիրահատման, խնդիրներ ստացվեցին, չստացվեց վիրահատվելս, հիմա ոնց եք ինձ ուղարկում: Ասում է (Հենրիկ Մուրադյանը, հեղ.), այո, ես եմ ուղարկել, գոռաց վրաս և ասաց՝ չես վիրահատվել, ուրեմն այդպես էլ պետք է գնաս»,- վերհիշեց նորակոչիկը:

Արտաշես Մանուցյանը, գործընթացից դժգոհ լինելով, գնացել է զորակոչից առաջ ձևավորված քաղաքացիների դիմումների և բողոքների քննարկման հանձնաժողով, ներկայացրել իր դժգոհությունները, որից հետո հանձնաժողովի անդամները փակ ծրար են տվել նրան՝ պահանջելով, որ այն փոխանցի իր տարածքային զինկոմիսարիատ: Բողոքները քննող հանձնաժողովում վստահեցրել են, որ իրենք այդ նամակով գործընթացը կկասեցնեն, մինչև ուսումնասիրեն խնդիրը:

Արդեն 2019 թ-ի հունվարի 31-ին նորակոչիկը 4-րդ անգամ է ներկայանում բժշկական հանձնաժողով: «Նայեց թղթերը (Հենրիկ Մուրադյանը, հեղ.), ու ասում է՝ քեզ վիրահատվելու ժամանակ էինք տվել, ինչի՞ չես վիրահատվել ու սկսեց գոռգոռալ: Ասում եմ կարո՞ղ եք լսել, ասում է՝ ասա: Պատմում եմ, թե ինչն է եղել չվիրահատվելու պատճառը: Ասում է՝ քեզ ժամանակ էինք տվել վիրահատվելու, չես գնացել, քեզ բարի ծառայություն, կգնաս «զբորնի պունկտ» (զինվորական գլխավոր հավաքակայան, հեղ.): Ասեցի այս ծրարը ձեզ են ուղարկել (բողոքները քննող հանձնաժողովից, հեղ.) ծրարը վերցրեց դրեց մի կողմ ու ասեց՝ կաբինետից դուրս արի, դուրս եմ գալիս, չեն թողնում: Ասում են՝ պետք ա գնաս «զբորնի պունկտ», ասում եմ՝ չվիրահատված չեմ գնա: Ասում եմ՝ չեմ խուսափում, վիրահատեք, տարեք: Գորիսի մեր զինկոմին ասում եմ՝ ծրարը ինչի չեք բացում, ասում է՝ գեներալը թույլ չի տալիս, ես չեմ կարող բացել: Ասում եմ՝ ինչ անեմ, ասում է՝ ինչ ուզում ես, արա, 10 օրվա մեջ գործերդ կտանք իրավապահներին, որ դու հրաժարվել ես ծառայությունից»,- մանրամասնեց նա:

Նորակոչիկը պատմեց նաև, որ հաջորդ օրը կրկին գնացել է բողոքարկման հանձնաժողով, ներկայացրել է վերջին օրերին տեղի ունեցած իրադարձությունները:

Այդ ամենից հետո՝ փետրվարի 4-ին, Արտաշես Մանուցյանը դիմել է մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանին և պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանին: ՄԻՊ գրասենյակից վստահեցրել են, որ սեղմ ժամկետներում կուսումնասիրեն դիմումն ու կապ կհաստատեն նորակոչիկի հետ:

Այդ դիմումներից բացի՝ նորակոչիկը դիմում է նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին: «Ինքն այնպիսի բաներ է անում, որ ուզում է երկիրը փոխի, բայց ես ոնց տեսնում եմ երկիրը չի փոխվել, ուզում եմ, որ ինքն իմանա իմ պատմության մասին, որովհետև ես արժանի չէի, որ իմ հետ այդպես վարվեին: Վարչապետն ասում էր՝ մի վախեցեք, եկեք, ես չեմ վախեցել, եկել եմ, ու հիմա ինձ այնպես են վերաբերվել, որ ես մինչև հիմա չեմ կարողանում գիշերները հանգիստ քնել»,- ասում է Արտաշես Մանուցյանը:

Մեկնաբանության համար դիմեցինք պաշտպանության նախարարություն, որտեղից հայտնեցին, որ նորակոչիկի դժգոհությունը պետք է ուսումնասիրվի, եթե խախտումներ են եղել, ապա դրանց ընթացք կտրվի, իսկ եթե այդպիսիք չհայտնաբերվեն, ապա նրան կմաղթեն բարի ծառայություն: