![](/static/articles/01/05/91/l-dobKWLHwFv.jpg)
«Հայացք». ընտրակեղծարարության նոր տեխնոլոգիաների փորձարկում
Հրազդանի քաղաքապետի ընտրություններին ամենքն էին սպասում: Սպասում էին լարված՝ ի՞նչ կլինի, ինչպե՞ս կլինի: Ի վերջո միմյանց դեմ դուրս էին եկել երկու հակոտնյա քաղաքական ուժեր՝ Հայ ազգային կոնգրեսն ու իշխանությունը: Նրանք իրենց թիկունքին ունեին միմյանց դեմ պայքարի բավականին երկար ճանապարհ:
Նաև առաջիկայում խորհրդարանական ընտրություններն են: Քիչ անց՝ նախագահական ընտրությունները: Այնպես որ այս ընտրությունը փորձաքար էր յուրաքանչյուր կողմի համար. չափում էին իրենց ուժերն ու միաժամանակ ստուգում մեկը մյուսին: Ընդհանուր առմամբ նրանով, ինչ տեղի ունեցավ այս օրերին Հրազդանում, կարելի է շատ բաների մասին դատել, մասնավորապես՝ թե այսուհետ ինչպես են ընթանալու ընտրական պրոցեսները մեր երկրում:
Այս ընտրություններով կարծես սահմանզատվեց նաև քաղաքական դաշտը՝ ընդդիմադիր ու իշխանական: ՀԱԿ-ի կողքին հայտնվեցին «Ժառանգությունն» ու «Ազատ դեմոկրատները»: Ընդդիմադիր կուսակցությունների և քաղաքացիական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներն այդ օրը Հրազդանում էին՝ ՀԱԿ-ի կողքին:
Ընտրությունների վերաբերյալ մենք զրուցեցինք «Ժառանգության» անդամ, պատգամավոր Արմեն Մարտիրոսյանի հետ, ով ևս այնտեղ էր: Փորձեցինք ծանոթանալ նրա գնահատականներին ու հաղորդակից լինել ընտրություններից ստացած տպավորություններին:
Ըստ Արմեն Մարտիրոսյանի՝ այս անգամ բացակայեցին նախկինում կիրառվող ընտրակեղծիքների կոշտ, բռի, տապորային մեթոդները. լցոնումներ, ծեծ ու ջարդ չեղան: Տեղամասերում ամեն ինչ հարաբերականորեն կարգին էր, խաղաղ էր: Իրավիճակը մաքուր էր: Բայց դրա փոխարեն ինչ կատարվում էր, կատարվում էր դրսում: Նաև կատարվել էր նախապես:
Ընդհանրապես իշխանությունը հենվեց ընտրակեղծարարության երկու հիմնական մեթոդի վրա՝ կաշառք և վարչական ռեսուրսների օգտագործում: Համատարած էր ընտրակաշառքը, մարդկանց ձայնը գնվում էր 5-10 հազար դրամով: Ինտերնետում ևս անմիջապես տարածվեցին ընտրակաշառքի բաժանման տեսագրությունները: Իսկ ինչ վերաբերում է վարչական ռեսուրսների օգտագործմանը, ապա դրա վերաբերյալ հասարակությունը տեղյակ էր օրեր առաջ, երբ Սասուն Միքայելյանի մի քանի համակիրներ զրկվեցին աշխատանքից: Նաև մարդկանց էին ահաբեկում:
Արդյոք այս ընտրություններն այդքան մեծ նշանակությո՞ւն ունեին իշխանությունների համար, որ կենաց-մահու կռիվ էին տալիս: Այս առթիվ Արմեն Մարտիրոսյանն այսպես է մտածում՝ իշխանությունների համար կարևորը բուն ընտրությունն ու նրա արդյունքը չէր: Կարևորը ընտրակեղծիքների նոր տեխնոլոգիաների փորձարկումն էր: Ներկա ընտրությունների ժամանակ պարզապես ստուգեց իր կողմից մշակված նոր տեխնոլոգիաների արդյունքն ու դրանց օգտակարության չափը: Ստուգեց՝ արդյոք աշախտո՞ւմ են, արդարացնո՞ւմ են իրենց: Կամ՝ կա՞ն թերություններ, որոնք հետագայում շտկվեն-վերանայվեն: Սա՛ էր իշխանության հիմնական խնդիրը: Նաև՝ ես ա՛յս ընտրակեղծիքներն եմ նկատել: Միգուցե ընտրակեղծարարության այլ տեխնոլոգիաներ էլ ե՞ն կիրառել. պարզապես ինձ համար դրանք տեսանելի չեն եղել:
Պետք է ասել, որ ընդդիմություն էլ իր քննություն անցավ. նրանք կարողացան տեղամասերում հստակ վերահսկողություն սահմանել: Պատրաստ լինել հնարավոր ցանկացած իրավիճակի ու մշակել դրա հակաքայլը: Պատահական չէր, որ երբ որոշ ընտրատեղամասերում լույսերը սովորության համաձայն մարվեցին, դրանից չօգտվեցին կեղծարարները. պարզապես ընդդիմադիրները պառկեցին ընտրատուփերի վրա ու կրծքով փակեցին դրանք:
Նկատի ունենանք, որ անգամ այսպիսի պայմաններում մեծ հաջողություն գրանցեց ընդդիմության թեկնածուն՝ ավելի քան 11 հազար ձայն:
Եվ նման պարագայում արդյոք դա պե՞տք է հաղթանակ գրանցվի իշխանության հաշվին: Չմոռանանք, որ մեր իշխանություններն ամենաբարձր մակարդակով՝ նախագահ, վարչապետ, երբ չեն հոգնում, խոսում են ազատ, արդար ընտրությունների անցկացման մասին:
«Մենք ամենքս պարտվեցինք այս ընտրություններում: Պարտվեց պետությունը, հասարակությունը: Իշխանությունն էլ չհաղթեց: Որովհետև այն ընդամենը հաղթանակի իմիտացիա էր»,- այսպիսին էր Արմեն Մարտիրոսյանի գնահատականը:
Գոհար Սարդարյան
Մեկնաբանություններ (2)
Մեկնաբանել