Բնապահպանության նախկին նախարար Արամ Հարությունյանի կողմից կաշառք ստանալուն օժանդակելու մեջ մեղադրվող անձանց գործով արդեն երկու դատական նիստ է՝ ցուցմունք է տալիս վկա Սիլվա Համբարձումյանը:

Վերջինս պնդում է՝ 2008 թվականին Արամ Հարությունյանին 14 մլն դոլար կաշառք է տվել, որպեսզի կարողանա  10 հանքավայրերում ուսումասիրություններ կատարելու թույլտվության լիցենզիա ստանալ, իսկ մեկ տարի անց՝ թուլտվություն ստանալ 25 տարի ժամկետով այդ հանքերը շահագործելու վերաբերյալ: Ըստ քրեական գործի՝ կաշառք ստանալու հարցում Արամ Հարությունյանին օժանդակել են նրա մտերիմ Վիկտոր Մարտիրոսյանը, Արաքս Դիլանյանն ու այլ անձինք: Դատարանում այս պահին քննվում է Դիլանյանի և Մարտիրոսյանի մեղադրանքի վերաբերյալ գործը: Մարտիրոսյանն ու Դիլանյանն իրենց առաջադրված մեղադրանքը չեն ընդունում: Նրանցից Վիկտոր Մարտիրոսյանը գտնվում է կալանքի տակ:

Սիլվա Համբարձումյանը դատարանում ցուցմունք է տվել այն մասին, որ Արամ Հարությունյանի հետ ծանոթացել է 2007թվականին՝ նրա մտերիմ Սուրեն Ավագյանի միջոցով, որն ըստ վկայի ձևակերպման՝ հանքերի հետ կապված հարցերով էր զբաղվում։

Ինքը՝ Համբարձումյանը, ցանկացել է հանքեր շահագործել, և Սուրեն Ավագյանի միջոցով հանդիպել է այն ժամանակ Բնապահպանության նախարար եղած Արամ Հարությունյանին, որը 10 հանքերի ուսումնսիրության և հետագայում շահագործման թույլտվություն տալու համար իրենից 14 մլն դոլար կաշառք  է ուզել:

Ըստ Սիլվա Համբարձումյանի՝ ինքը համաձայնել է, սկզբից փոքր չափով տվել է գումարները, սակայն հետագայում Արամ Հարությունյանն իրեն ասել է, որ առջևում նախագահական ընտրություններ են, մեծ գումար է պետք: Համբարձումյանն ըստ իր ցուցմունքի՝ պատասխանել է, որ միանգամից չի ցանկանում այդքան գումար կանխիկացնել, առաջարկել է, որ գումարը բանկային փոխանցմամբ կատարի, ինչին Հարությունյանը համաձայնել է:

«Արամ Հարությունյանն ինձ թուղթ տվեց, որտեղ գրված էր Արաքս Դիլանյանի անունը և նրա հաշվեհամարը»,- պատմեց Սիլվա Համբարձումյանը: Վերջինս, ըստ իր պատմածի` չի ճանաչել Արաքս Դիլանյանին:

Նշենք, որ ըստ քրեական գործի նյութերի՝ Համբարձումյանի հանձնարարությամբ 8 մլն դրամ գումար է փոխանցվել գործով մեղադրյալ Արաքս Դիլանյանի՝ Դուբայում բացված հաշվեհամարին, և այդ գումարը հետագայում փոխանցվել է Արամ Հարությունյանի մտերիմներ  Գագիկ Կարապետյանին, Արմեն Խաչատրյանին և Վիկտոր Մարտիրոսյանին:

Վկան պատմեց, որ իր և Արամ Հարությունյանի հանդիպումներին գրեթե միշտ ներկա է եղել գործով ամբաստանյալ Վիկտոր Մարտիրոսյանը, և երբ ինքը կաշկանդվել է նրա ներկայությամբ խոսել կաշառք տալու մասին, Հարությունյանն ասել է, թե Մարտիրոսյանն իրեն մտերիմ անձ է, կարող է հանգիստ լինել: Պատասխանելով Մարտիրոսյանի պաշտպաններից Հունան Բաբայանի հարցին՝ Համբարձումյանը նշեց, որ Մարտիրոսյանը, թեև  մշտապես ներկա է եղել իր և Հարությունյանի հանդիպումներին, ուղղակի լսել է նրանց  խոսակցությունը, չի միջամտել:

Սիլվա Համբարձումյանի խոսքով՝ Արամ Հարությունյանն իր խոստումը հետագայում չի կատարել: Նշենք, որ կառավարության կազմում տեղի են ունեցել կառուցվածքային փոփոխություներ, ու ընդերքի տրամադրման գործակալությունը բնապահպանության նախարարության կազմից տեղափոխվել է Էներգետիկ  ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարության կազմ: Նախարար Արմեն Մովսիսյանը Համբարձումյանին զրկելու է ձեռք բերած լիզենզիաներից:

«Էնտեղ ասել էին՝ Սիլվան փեշով փող է տվել Արամ Հարությունյանին, նա էլ արագ զրկեց ինձ լիցենզիաներից»,–հայտարարեց վկան։

Համբարձումյանի խոսքով՝  ինքը բազմիցս դիմել է Արամ Հարությունյանին՝ խոստումը կատարելու պահանջով, և  նա ամեն անգամ նոր  խոստումներ է տվել` ոչինչ չանելով:

Ըստ Համբարձունյանի ցուցմունքի՝ վերջին անգամ Արամ Հարությունյանին դիմել է 2015-ի օգոստոսին, երբ  վերջինս Կոտայքի մարզպետն էր: Հարությունյանը պատասխանել է, որ գումարը հետ չի տալու, ինչ ուզում  է` անի, ինքն էլ որոշել է ոստիկանությունում հաղորդում ներկայացնել հանցագործության մասին:

Նշենք, որ հաղորդման հիման վրա քրեական գործ է հարուցվել, տևական ժամանակ քննություն  ընթացել, ապա կասեցվել;  Գործը վերաբացվել է Հայաստանում 2018-ին տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո: Այժմ որպես մեղադրյալ ներգրավված անձանց պաշտպանները վիճարկում են վերաբացման որոշումը՝ պնդելով, որ այն անօրինական է:

Ըստ Համբարձումյանի՝ լիզենզիա ձեռք բերելու համար կազմակերպված բոլոր աճուրդները կոնկրետ անձանց համար էին կազմակերպվում, դրանք երբեք օրինական չէին լինում:

«Դեպք եղավ, երբ ես մասնակցեցի մի աճուրդի, հասցրի 188 մլն դրամի, բայց ասացին, որ պետք է հրաժարվեմ, քանի որ այդ աճուրդն ուրիշի համար էր նախատեսված»,- ասաց Սիլվա Համբարձումյանը՝ նշելով, որ աճուրդում պետք է հաղթեր «Վալլեքսը» ՍՊԸ-ն: Ըստ Համբարձումյանի՝ ինքը այլ ելք չուներ, քան հրաժարվելը, քանի որ վկայի խոսքով՝ «Վալլեքսը» պատկանում էր Սերժ Սարգսյանին:

Համբարձումյանը նշեց, որ Սուրեն Ավագյանը՝ անձը, որն իրեն ուղեկցել է 14 մլն դոլար կաշառքի շուրջ Արամ Հարությունյանի հետ պայմանավորվածություն ձեռք բերելու, իրեն ասել է, որ հանքերից մեկի համար «Բելաջոյի Գրիշ» անունով հայտնի Գրիգորի Սարգսյանը պատրաստ է 6 մլն տալ: Նշենք, որ ինչպես Հարությունյանն, այնպես էլ Սուրեն Ավագյանն այս պահին գտնվում են հետախուզման մեջ: Ըստ գործի նյութերի` ենթադրյալ կաշառքի գումարի մյուսը մասը՝ 6 մլն դոլարը Սուրեն Ավագյանի միջոցով է փոխանցվել Արամ Հարությունյանին: 

Պատասխանելով Վիկտոր Մարտիրոսյանի պաշտպաններից Հունան Բաբայանի հարցին՝ Սիլվա Համբարձումյանը նշեց, որ 2015 թվականին հաղորդում տալիս հայտնել է ամբողջ ճշմարտությունը: Դրանում սակայն չի նշել Արամ Հարությունյանին վերը նշված 14 մլն դոլար կաշառք տալուց առաջ ևս մեկ այլ հանք ձեռք բերելու համար 1 մլրդ դրամ կաշառք տալու մասին:

Խոսքն ըստ Սիլվա Համբարձումյանի՝ 2007 թվականի հոկտեմբեր, նոյեմբեր, դեկտեմբեր ամիսներին Հարությունյանին կաշառք տալու մասին է: Վկան ասաց, որ կաշառքի այս դրվագի մասին հանցագործության մասին հաղորդում տալիս չի հայտնել, քանի որ համարել է որ այս դեպքում Արամ Հարությունյանը կատարել է պարտավորությունը:

2015 թվականին Արամ Հարությունյանն ու Սիլվա Համբարձումյանն առերեսվել են, Հարությունյանը հայտնել է, որ վկային մամուլից է ճանաչում, որից հետո, ըստ Համբարձումյանի ցուցմունքի, ինքը զայրացել ու հայտնել է նաև 1 մլրդ դրամ կաշառք տալու մասին:

Վկայի խոսքով՝ կաշառքի շուրջ համաձայնությունը ձեռք է բերվել բնապահպանության նախարարության շենքում՝ Արամ Հարությունյանի աշխատասենյակում: Հարցին, թե այս դեպքում ո՞վ է եղել միջնորդը, Համբարձումյանը պատասխանեց, թե միջնորդ չի եղել:

«Վերևից են զանգել` Արմեն Գևորգյանի անունից»,- ասաց Սիլվա Համբարձումյանը, ապա նշեց, որ 1 մլրդ գումարը կանխիկ է տվել, այն եկել է վերցնելու Սուրեն Ավագյանը: Ըստ վկայի՝ կաշառքի գումարի չափը բոլոր դեպքերում Արամ Հարությունյանն է ասել:

Երբ Սիլվա Համբարձումյանին հարցեր էին ուղղում 1 մլրդ դրամ կաշառքի վերաբերյալ, մեղադրող դատախազ Հայկ Պետրոսյանն առարկեց՝ նշելով, որ դա դատարանում քննվող գործի հետ կապ չունի: Վիկտոր Մարտիրոսյանի պաշտպան Հունան Բաբայանը հակադարձեց՝ իր պաշտպանյալի մեղադրանքում առկա է հիշատակում 2007-ին Արամ Հարությունյանի կողմից կաշառք ստանալու վերաբերյալ, ապա հարց բարձրացրեց, թե ինչո՞ւ են խուսափում 1 մլրդ դրամ կաշառքի հարցը քննության առարկա դարձնելուց:

Ի պատասխան ամբաստանյալ Մարտիրոսյանի պաշտպանների հարցերի՝ Սիլվա Համբարձումյանը նշեց, որ Մարտիրոսյանը 2008-ի 14 մլն դոլար կաշառքի վերաբերյալ խոսակցությւոններին ներկա է եղել, իսկ 2007-ի խոսակցություններին՝ ոչ:

Նշենք, որ թեև վերը շարադրված տեքստից  ակնհայտ է դառնում, որ Սուրեն Ավագյանը տեղյակ է եղել ենթադրյալ կաշառքի մասին կամ այն մասին, որ Համբարձումյանը Արամ Հարությունյանին ինչ-որ գումար պիտի տա, ավելին, Համբարձումյանն ասում է, որ կաշառքի 6 մլն դրամ գումարը բանկում Սուրեն Ավագյանին է փոխանցվել, ի պատասխան պաշտպան Հունան Բաբայանի հարցի՝ ասաց, որ Սուրեն Ավագյանի ներկայությամբ գումարային ոչ մի խոսակցություն չի եղել իր և Արամ Հարությունյանի միջև:

Պատասխանելով Վիկտոր Մարտիրոսյանի պաշտպան Հրանտ Անանյանի հարցին այն մասին, թե ի՞նչ է ակնկալել Սիլվա Համբարձումյանը՝ հանցագործության մասին հաղորդում ներկայացնելով,  վերջինս պատասխանեց, թե ցանկացել է, որ Արամ Հարությունյանը, որը, իր ձևակերպմամբ՝ իրեն գցել է, ամեն ինչ կորցնի:

«Ակնկալել եմ, որ պատժեն: Ինձ համար իմ պատիվն ավելի թանկ է, քան էդ համբալն ինձ գցի»,- Արամ Հարությունյանի հասցեին վիրավորական արտահայտություն հնչեցրեց Սիլվա Համբարձումյանը, իսկ երբ Հրանտ Անանյանն այս հանգամանքի վրա հրավիրեց դատարանի ուշադրությունը, պատասխանեց.

«Եթե ձեզ էլ 14 մլն գցեին, դուք ավելի վատ բան կասեիք: Նպատակս եղել է, որ ամեն ինչ կորցնի, դառնա բոմժ, ոնց որ ուրիշներին է սարքել»,- շարունակեց Սիլվա Համբարձումյանը:

Հրանտ Անանյանը հարցրեց, թե նկատի ունենալով, որ 2008-ին ընտրություններ էին լինելու, ինչո՞վ էր Համբարձումյանը վստահ, որ Արամ Հարությունյանը կարողանալու է իր խոստումն ի կատար ածել: Ի պատասխան Սիլվա Համբարձումյանը նշեց, որ եթե տղամարդը խոսք էր տվել, պետք է աներ:

«Պարոն Հարություննյանին որպես տղամա՞րդ, թե՞ որպես նախարար էիք տվել գումարը»,- հարցրեց Հրանտ Անանյանը:

«Ե՛ւ որպես տղամարդ, և՛ որպես նախարար»,- պատասխանեց Համբարձումյանը:

Այսօրվա դատական նիստը հետաձգվեց, և հաջորդը նշանակցեց հոկտեմբերի 24-ին: