Հաշվի առնելով սահմանամերձ դիրքը, հողային ռեսուրսների սակավությունը, տնտեսության   հետագա զարգացման նպատակով Ջիլիզայի  անտառտնտեսության անտառային բացատներից  Կառավարությունը Ջիլիզա գյուղական համայնքին 1998թ.-ի հոկտեմբերի 12-ի  N 625   որոշմամբ ամրակցել է 40 հա հող՝ դրանք դասելով պահեստային ֆոնդի հողերի շարքը: 

Հայ-վրացական  սահմանին գտնվող Ձիթահանք, Կտրոն, Զաքարի չափար, Գոլի թալա հանդամասերի 30 հա խոտհարքները մտնում են կառավարության կողմից Ջիլիզային 1998թ.-ին ամրակցված 40 հա հողերի մեջ: Ամրակցված հողերի, այդ թվում նաև վերոնշյալ խոտհարքների օգտագործումը կխթաներ  սահմանային Ջիլիզայում անասնապահության զարգացմանը:  

Ձիթահանք, Կտրոն, Զաքարի չափար, Գոլի թալա հանդամասերի խոտհարքներն  ընդամենը մեկ  կմ  են հեռու Ջիլիզայից:

Ալբերտ Լալայան

Ալբերտ Լալայանը Ձիթհանքում 3 հա խոտհարք ունի: Ասում է՝ Ձիթահանքի խոտհարքում լավ խոտ է լինում, բայց  ինչպես Ալբերտի, այնպես էլ մյուս համագյուղացիների խոտհարքների  ճանապարհներն  անցնում են Վրաստանի տարածքով:  Նրանք նախկինում այդ խոտհարքներ հայ -վրացական սահմանով անարգել գնացել են: Հիմա վրացի սահմանապահները թույլ չեն տալիս գյուղացիներին  իրենց տարածքով խոտհարքներ գնալ և խոտը տեղափոխել:

Ջիլիզայի 2-րդ թաղամասում՝ հայ–վրացական սահմանագծի Չանախչի գետակի ափին բնակվող  Ալբերտ Լալայանը պատմում է, որ անկախության առաջին տարիներին բոլորն ուզում էին սահմանային գյուղերն ամրացնել, պատմական հուշարձաններին տեր դառնալ, հիմա այդ ամենը մոռացվել է: Ալբերտի խոսքով, անկախությունից հետո  ջիլիզացիները  հավաքվել և որոշել են  Ջիլիզայի 2-րդ թաղամասի տարածքում, հայ-վրացական սահմանագծի Չանախչի գետակի ափին նոր  գյուղ  հիմնել:

«Նոր գյուղում 32 ընտանիք էր հաստատվել, սակայն պետությունը էստեղ մեզ չօգնեց, որ գյուղ դառնանք, մնացինք երեք տուն, մնացածները հեռացան Ջիլիզայից»,-պատմեց Ալբերտը:  

Ալբերտ Լալայանի տունը

Ջիլիզայի վարչական պատասխանատու Մհեր Վարդանյանի խոսքով, կառավարությունը 1998թ.-ին  Ջիլիզայի անտառտնտեսության անտառային բացատների 40 հա հողերը, այդ թվում նաև Ձիթահանք, Կտրոն, Զաքարի չափար, Գոլի թալա հանդամասերի խոտհարքներն իրականում Ջիլիզային է հատկացրել սահմանին հիմնադրված նոր գյուղի 32 ընտանիքներին տրամադրելու համար, որը, սակայն, չի իրականացվել:

Լոռու մարզպետ Անդրեյ Ղուկասյանը տեղյակ էր չօգտագործվող խոտհարքներին: Մարզպետի խոսքով, այդ խոտհարքների  հետ կապված  Ազգային անվտանգության ծառայության  հետ քննարկումներ են գնում:

«Իհարկե, վրացիները թույլ չեն տալիս մեր գյուղացիներին իրենց տարածքով խոտը տեղափոխել Ջիլիզա: Մյուս կողմից, այդ հանդամասերի խոտհարքների նոր ճանապարհ կառուցելը հնարավոր է, բայց  դրա համար մոտ 100 000 դոլարի ծախս է պահանջվում: Մենք նախատեսում ենք Ջիլիզայում տուրիզմի զարգացման համար ճանապարհ կառուցել նաև դեպի Խուճապի վանք: Այնուամենայնիվ,  ԱԱԾ-ի հետ քննարկումից հետ այդ խոտհարքների  և Խուճապի վանք գնացող ճանապարհների  հարցը պետք է ներկայացնենք Կառավարությանը»,-ասաց  Լոռու մարզպետ Անդրեյ Ղուկասյանը:

«Սովետական ժամանակների մեր անտառտնտեսության ցանած  անտառկուլտուրաները էսօր գուգլով նայում եմ, Վրաստանի տարածք է: Այսինքն՝ ով է այդ տարածքը վրացիներին տվել: Ինչի են տվել: Դա, երևի, 5 տարի է, որ էդպես է: Փաստորեն մենք հայ-վրացական սահմանի Ջիլիզայի  հատվածում հող ենք կորցրել»,- ասում է Ալբերտ Լալայանը:

Սահմանագիծ Չանախչի գետակը փշալարերով չի սահամանազատված: Ալբերտ Լալայանը  Չանախչի գետակի ափին ձկնաբուծարան ունի: Ալբերտի և հոր 1998թ.-ին կառուցած  սեփական տունը և տան հարևանությամբ  կառուցած ձկնաբուծարան գտնվում են Ջիլիզայի 2-րդ թաղամասում: Կադաստրի կոմիտեի Վանաձորի սպասարկման գրասենյակում  հրաժարվում են տունը և լիճը գրանցել Ալբերտ Լալայանի անունով:

Ալբերտ Լալայանի ձկնաբուծարանը՝ հայ-վրացական սահմանին

«Ասում են՝ սահմանի վրա  է, չեն կարող գրանցել: Բայց  իմ տունը և լիճը գտնվում է  Ջիլիզայի 2-րդ թաղամասում, ով է որոշել, որ հորս և իմ 1998թ.-ին կառուցած  տունը չի կարելի գրանցել իմ վրա»,- ասում է  նա: Ալբերտն այդ հարցով դիմել է նաև Լոռու մարզպետին: Սպասում է պատասխանին:  Ալբերտը  որդու հետ սահմանին է ապրում : Նրա  խոսքով՝ որդին հորն առաջարկում է գնալ  քաղաքում ապրելու:

«Ինձ թվում է՝ եթե այստեղից  ես գնամ, Ջիլիզայի 2-րդ թաղամասի 7 հա մեր էս տարածքի գլխին  վրացիները նորից  «պոստեր»  են սարքելու»,- ասում է նա: