«Մարզում ո՞ր համայնքն է ամենաաղքատը և ի՞նչ չափորոշիչներով». Այս պարզ հարցադրմամբ գրություններ էինք ուղարկել բոլոր մարզպետարաններին, տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությանը, վիճակագրական կոմիտեին, որտեղից ստացված պատասխանները հուսադրող չէին: Միայն Արարատի մարզպետարանից էին որոշ տեղեկություններ տվել, այն էլ՝ սեփական մեթոդաբանությամբ:

Սա այն դեպքում, երբ տարիներ շարունակ թմբկահարվել է, թե կառավարությունը որդեգրել է տարածքային համաչափ զարգացման քաղաքականություն: Ինչպե՞ս են տարածքային մարմիններն ապահովելու համաչափ զարգացում, երբ չգիտեն, թե որն է իրենց մարզի ամենակարիքավոր համայնքը: Ինչպե՞ս են գործարարներին ուղղորդելու ներդրումներ իրականացնել թեիրախային համայնքներում: Ինչպե՞ս են բնակչությանը հետ պահելու արտագաղթից, խթանելու ծնելիությունը:

Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության գլխավոր քարտուղարին փոխարինող Համլետ Բատիկյանի ստորագրությամբ ստացված պատասխանում նշված է, որ նախարարությունը մարզերի համայնքների աղքատության գնահատման վիճակագրություն չի վարում:

«Միաժամանակ տեղեկացնում ենք, որ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունում ներկայումս իրականացվում են համայնքների վարչական տվյալների շտեմարանի ամբողջականացման աշխատանքներ: Գործընթացն ավարտելուց և արդյունքներն ամփոփելուց հետո միայն կիրականացվեն համայնքների սոցիալ-տնտեսական աղքատության հաշվարկման աշխատանքները»,-նշված է նախարարության պաշտոնյայի պատասխանում:

Որոշ մարզպետարաններ, չունենալով միասնական չափորոշիչներ, ինքնուրույն են որոշել, թե որն է իրենց ամենաաղքատ համայնքը: Օրինակ, Արարատի մարզպետարանից հայտնում են, որ աղքատ համայնք համարվում  են բնակչության փոքր թվաքանակով, մարզկենտրոնից, մայրաքաղաքից հեռու գտնվող և ծովի մակերևույթից բարձր գտնվող բնակավայրերը: Այս չափորոշիչներով մարզի աղքատ համայնք համարվում են Լանջառ և Ուրցալանջ համայնքները:

Ըստ մարզպետարանի՝ Լանջառ համայնքի բնակչության թիվը կազմում է 228,  մարզկենտրոնից գտնվում է 55 կմ, իսկ Երևանից՝ 83 կմ հեռավորության վրա,  ծովի մակերևույթից` 1800մ բարձրության վրա: Համայնքն ունի 431 հա վարելահող՝ 5-րդ  կարգի, որի մեկ տարվա հողի հարկի հաշվարկային գումարը կազմում է 904,575 դրամ:   Մշակվում են կերային և հացահատիկային մշակաբույսեր: Հողերը չեն ոռոգվում: Համայնքը զբաղվում  է անասնաբուծությամբ: Տրանսպորտային միջոցների մեկ տարվա գույքահարկի հաշվարկային գումարը կազմում  է 613,914 դրամ:

Ուրցալանջ համայնքի բնակչության թիվը կազմում  է 144 մարդ, մարզկենտրոնից հեռու է 59 կմ, մայրաքաղաքից՝ 88կմ,  գտնվում է ծովի մակերևույթից 1850մ բարձրության վրա: Համայնքն ունի  84 հա վարելահող՝ 5-րդ կարգի, որի մեկ տարվա հողի հարկի հաշվարկային գումարը կազմում  է 170,273 դրամ: Մշակվում են կերային և հացահատիկային մշակաբույսեր: Հողերը չեն ոռոգվում:  Համայնքը զբաղվում է անասնաբուծությամբ: Տրանսպորտային միջոցների մեկ տարվա գույքահարկի հաշվարկային  գումարը կազմում է 382,038 դրամ:

Արմավիրի մարզպետարանում ավելի «ճկուն» են գտնվել՝ խորհուրդ տալով մարզպետարանի կայքէջում հրապարակված համայնքների վերաբերյալ տեղեկատվության հիման վրա, մեզ հայտնի չափորոշիչներով և մեթոդներով, որոշել, թե որն է մարզի ամենաաղքատ համայնքը:

Կոտայքի մարզպետարանից փաստել են, որ նման վերլուծություն չունեն, սակայն տվել են 2 2 հավանական աղքատ համայնքների տվյալները՝ Ջրառատ և Գեղարդ: Թե ինչի հիման վրա են որոշել, որ հենց այդ համայնքներն են մարզի ամենաաղքատները, պարզ չէ: 

Տավուշից ստացված պատասխանը ևս «մոտավոր» է: Նշել են, որ մարզի ամենաաղքատ համայնքներից է Բերքաբերը: Համայնքի բնակչության թիվ՝ 357, առանձնատների թիվ՝ 112, ընտանեական նպաստ ստացող տնային տնտեսությունների թիվ՝ 26, գյուղատնտեսական հողեր՝ 926.5 հա, որից չի մշակվում 826 հաը, քանի որ հրետակոծությունների վտանգի տակ են: Համայնքը  գազիֆիկացված չէ:

«Հայտնում ենք, որ չենք կարող տվյալներ տրամադրել մարզի ամենաաղքատ համայնքի մասին, քանի որ չկան նման դասակարգում կատարելու համար սահմանված չափորոշիչներ, և նման ուսումնասիրություն երբևէ չի կատարվել»,-սա էլ Վայոց ձորի մարզպետարանի պատասխանն է:

Մյուս մարզպետարաններից տրամադրել են նմանատիպ պատասխաններ, կամ սպասում են համայնքների վարչական տվյալների շտեմարանի ամբողջականացման աշխատանքների ավարտին:

Սյունիքի մարզում կա 8 խոշորացված համայնք, որից 5-ը ներառում են և քաղաքային և գյուղական բնակավայրեր, իսկ 3-ը՝ միայն գյուղական բնակավայրեր:

«Ըստ համայնքների կամ բնակավայրերի աղքատության ցուցանիշ և ըստ այդմ համայնքների կամ բնակավայրերի դասակարգում, մեր ունեցած տեղեկատվության համաձայն Սյունիքի մարզում չի հաշվարկվել: Եթե որպես չափանիշ ընդունենք մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ի ծավալը, ապա նման ցուցանիշը հաշվարկվում է վիճակագրական կոմիտեի կողմից՝ հանրապետության և մարզերի կտրվածքով: Ըմբռնելով հանդերձ հարցման արդյունքում ակնկալվող տեղեկատվությունը Ձեզ համար, հայտնում ենք, որ Ձեզ հետաքրքրող հարցերի վերաբերյալ Սյունիքի մարզպետարանը փաստական տվյալների չի տիրապետում»,-նշված է մարզպետարանի պատասխանում:

Վիճակագրական կոմիտեն ևս չուներ մեզ հետաքրքրող հարցի պատասխանը: Տեղեկացրել են, որ ամենամյա պարբերականությամբ իրականացվող հետազոտության ընտրանքի չափը  յուրաքանչյուր տարի կազմում է 5184 տնային տնտեսություն և աղքատության գնահատման ցուցանիշների մասով ապահովում է ներկայացուցաչականության ամբողջականություն հանրապետության մասշտաբով և միայն նվազ ներկայացուցչականություն՝ մարզերի մակարդակով: 

«Ձեր կողմից հայցվող տեղեկատվությունը ցավոք չի կարող տրամադրվել»,-նշված է կոմիտեի պատասխանում: