Գյումրու նորաբաց «Մտորումների թատրոն»-ում երկշաբաթյա լռությունից հետո, հոկտեմբերի 11-ին անսովոր աշխուժություն էր՝ պատրաստվում էին հյուրընկալել արցախցի եւ գյումրեցի փոքրիկներին: Թատրոնի հիմնադիր, ՀՀ վաստակավոր արտիստ Հովհաննես Հովհաննիսյանը դժվարությամբ է թաքցնում հուզմունքը: Առաջնագծից եկող լուրերը հանգիստ ստեղծագործելու տրամադրություն չեն թողնում: «Տղեքիցս (նկատի ունի դերասաններին-հեղ.) երեքն Արցախում են»,- հպարտության ու անհանգստության խառը զգացումով շեշտում է Հովհաննեսը: Թատրոնի փոքրաթիվ աշխատակազմը փոքրիկ դահլիճն ու բեմն է պատրաստում: Հովհաննիսյանը աղջիկներից երկուսին ուղարկում է փուչիկներ գնելու՝ դահլիճը պիտի սիրուն ու տրամադրող լինի: Հիշում ենք Գյումրին երկրաշարժից անմիջապես հետո, երբ ցավից ու կորուստներից կորացած բնակիչներն ամիսների ընդմիջումից հետո մտան թատրոն:

Հովհաննես Հովհաննիսյան

1988թ.-ի կործանիչ երկրաշարժը խնայել էր Գյումրու մշակութային գլխավոր կենտրոնի՝ թատրոնի շենքը: Աղետից մի քանի ամիս անց, ռեժիսոր Հակոբ Ղազանչյանի ղեկավարությամբ, դերասանական կազմը վերսկսեց աշխատանքները: 1989թ․-ի հոկտեմբերին ներկայացման առաջնախաղ էր նշանակված: Որքան էլ որ տարօրինակ էր՝ ընտրվել էր կատակերգություն: Համարձակ որոշում էր կայացրել Հակոբ Ղազանչյանը՝ բեմադրելով Շեքսպիրի «Սիրո ապարդյուն ճիգերը»: «Երկրաշարժից անցել էր ընդամենը 10 ամիս ու անհասկանալի էր, թե ինչպիսի արձագանք կլինի,- հիշում է վաստակավոր արտիստ Հովհաննես Հովհաննիսյանը,- մենք մտածում էինք՝ մարդ չի գա, բայց երբ վարագույրը բացվեց, դահլիճը լեփ-լեցուն էր, անգամ միջանցքներում մարդիկ կային կանգնած: Այդ ծանր օրերին, իր վշտի ու տառապանքի մեջ, գյումրեցին հավատարիմ մնաց մշակույթին»:

Հիմա էլ են ծանր օրեր, սակայն, ըստ Հովհաննես Հովհաննիսյանի, մշակույթը պետք է մնա իր բարձունքում: «Մենք ներկայացում էինք պատրաստել ազգային թեմայով, բայց որ իմացանք Արցախից տեղափոխված ընտանիքներ կան Գյումրիում, որոշեցինք հյուրընկալել երեխաներին եւ խաղալ «Գնդիկ բոքոնիկը»: Իհարկե, նաեւ մեծահասակներն են գալու: Թատրոնը մշակույթի այն ձեւն է, որ ունակ է գոնե որոշ ժամանակով մարդուն կտրելու իրականությունից, ոգեւորելու, հոգեւոր խաղաղություն պարգեւելու: Կարծում եմ՝ այս օրերին սա անհրաժեշտ քայլ է, որ սթրեսի մեծ չափաբաժին ստացած մեր հայրենակիցները լիցքաթափվեն: Մենք ապրեցնող մշակույթ ունեցող ազգ ենք»,- նկատում է Հովհաննես Հովհաննիսյանը:

Աշխեն Հարությունյան

Շուշիի Մկրտիչ Խանդամիրյանի անվան պետական թատրոնի տնօրեն Աշխեն Հարությունյանը եւս նույն կարծիքին է: Պատմում է, որ Շուշին ռմբակոծելու հենց առաջին օրը վնասվել է թատրոնի նոր շենքը, որ շահագործման էր հանձնվել 2017թ․-ին: «Փաստորեն, երեք տարի կարողացանք վայելել, բայց ոչինչ, կվերականգնենք, մենակ թե այս ամենը շուտ ավարտվի»,- ասում է տնօրենը: Ամեն տարի հյուրախաղերով Հայաստանի տարբեր մարզերում հանդես եկող թատերախումբն այս անգամ առանց խաղացանկի է: «Մենք պլանավորել էինք հոկտեմբերին գալ Գյումրի, բայց, իհարկե, ոչ այս տարբերակով,- Աշխենի դեմքին կիսատ ժպիտ է երեւում,- մեր գխավոր ադմինիստրատորը՝ Մկրտչյան Լիլիթը, գյումրեցի է, 7 տարի է՝ ապրում ու աշխատում է Շուշիում, գուցե նաեւ դա է պատճառը, որ այս քաղաքի հետ կապերն առավել սերտ են»:

Գյումրիում գտնվելու օրերին շուշեցի դերասանները խանութներից գնել են փափուկ խաղալիքներ, ձեւափոխել եւ հասցրել մեկ ներկայացում խաղալ փոքրիկների համար: «Մենք հույս ունենք, որ շատ շուտ կվերադառնանք Շուշի: Մյուս կողմից էլ, առավել երկար մնալու դեպքում, պլանավորում ենք շարունակել մշակութային միջոցառումները»,-նկատում է Աշխեն Հարությունյանը: