HY RU EN
Asset 3

Բեռնվում է ...

Էջի վերջ Այլ էջեր չկան բեռնելու համար

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Երանուհի Սողոյան

«Քեյս». երբ հանուն փողի համաձայն ես կորցնել մարդկային դեմքդ՝ անցնելով ցավի ու նվաստացման միջով

Ի՞նչ կպատահի, երբ հասկանաս մի օր, որ դիպվածը քեզ պարգեւել է անսահման հնարավորություն հարստանալու, իշխելու՝ այլոց ստորացնելու, ցավեցնելու գնով: Ի՞նչ կանես դու, երբ այդ հնարավորությունը ճամպրուկի՝ քեյսի տեքսով, ինչ որ մեկը մատուցի քեզ: Ո՞վ կլինես դու, ճակատագրի կողմից գայթակղիչ այդ պարգեւը ստանալուց հետո: Քեյս՝ ճամպրուկ, լի ընդամենը մեկ հնարավորությամբ՝ հարստության տեր դառնալ դիմացինին ֆիզիկական եւ բարոյական ցավ պատճառելու, սեփական մարդկային դեմքն ու խիղճը կորցնելու հաշվին: Դու այն կվերցնես ու հոգիդ կհանձնե՞ս սատանային: Պատրա՞ստ ես արդյոք մինչեւ մրուրն ըմպելու ստոր ցանկություններով լեցուն գավաթը: 

Երիտասարդ դրամատուրգ Բաբկեն Զաքարյանի «Քեյս» 2 գործողությամբ ֆարսը ռեժիսոր Լյուդվիգ Հարությունյանի մեկնաբանմամբ Գյումրու դրամատիկական թատրոնի բեմում է: Հանդիսատեսի աչքի առաջ ծավալվող իրադարձությունների սկիզբը ոչինչ չի ասում այն մեծ ողբերգության մասին, որ պիտի ապրեն հերոսներն իրենց որոշման արդյունքում: 

Ջոնսոն ամուսիններն ապրում են սովորական, համեստ կյանքով: Մարկը գրող է, չունի կայուն եկամուտի աղբյուր, միակ երազանքն ապագա գրքերի վաճառքից ստացվելիք շահույթն է, որով պատրաստվում է ապահովել ընտանիքի բարեկեցությունը: Ապրում են կնոջ՝ Եվայի աշխատավարձով եւ Եվայի հոր՝ պատերազմի վետերան, հաշմանադամ ծերուկ Թոնիի թոշակով: Ոչնչով աչքի չընկնող, միջին վիճակագրական ընտանիք, մինչեւ այն պահը, երբ հայտնվում է Դեյմոն Քեյսն իր «դատարկ» ճամպրուկով եւ հստակ առաջարկով: 

«Շատերն են ինձ հարցնում, իսկ ինչու՞ քեյս: Իհարկե հանդիսատեսը բեմում տեսնում է ճամպրուկ, իսկ դրամատուրգի ու ստեղծագործական խմբի համար, դա կյանքում մեր ունեցած հնարավորություններն են,-ասում է ներկայացման ռեժիսոր Լյուդվիգ Հարությունյանը,-մեզանից շատերը կյանքի ընթացքում հայտնվում են տարբեր իրավիճակներում: Մեզ հնարավորություն է տրվում կատարելու ճիշտ կամ սխալ ընտրություն: Այստեղ որոշում կայացնելու ազատությունը քոնն է, նաեւ սխալվելու՝ իհարկե, բայց այնպես, որ չվնասես այլոց: Այս դեմքում, դա քեյսն է, քո հնարավորությունների ամփոփ պատկերը, քո կողմից օգտագործվող հնարավորությունները»

Երբ դու շանս ես ստանում հասնել ավելիին, քան ունես, պիտի նայես, թե անցնելիք ճանապարհդ արդյո՞ք չի ոտնահարում մյուսների զգացմունքներն ու իրավունքները: Ահա, նման փորձության առաջ են կանգնում Ջոնսոն ամուսինները չարաբաստիկ ճամպրուկի տանը հայտնվելու հաջորդ վայրկյանից: Մարկին թողնելով քեյսը՝ Դեյմոնը հեռանում է, սակայն ոչ անվերադարձ: Նա վերադառնալու է եւ վերադարձին պետք է ստանա Մարկի սկսած ու կիսատ թողած գրքի արդեն ավարտուն տարբերակը: Երիտասարդ գրողը մեծահարուստ Դեյմոն Քեյսին խնդրել էր հովանավորել  գործը: Սակայն գումար վաստակելու այլընտրանքային ճանապարհը Մարկի մեջ մեռցնում է գրողին, երազողին՝ արթնացնելով մարդու ներքին, թաքնված առավել ստորագույն բնազդները:

«Բայց ափսոս, որ գրողը մեռավ՝ իր հետ գերեզման իջեցնելով մի շարք սկզբունքներ,-քմծիծաղով նկատում է Դեյմոն Քեյսը՝ դիմելով Մարկ Ջոնսոնին:- Պատմե՞մ քո ու կնոջդ կեղտոտ խաղերի մասին: Է՜, Մարկ Ջոնսոն, դու այդպես էլ չճանաչեցիր մարդ արարծին: Այո, զարմանալի բան է կյանքը, շատ զարմանալի: Խոճկորները բարոյականության նորմեր են սովորեցնում փոքրիկ կարապներին: Բայց գիտես չէ՞, բավական է նրանց մի լավ կերակրել ու նրանք կմոռանան այդ նորմերի մասին, կվերածվեն ճարպակալած խոզուկների: Էհ, տխուր է, տխուր նայել խղճուկ բարոյախոսների դեմքին, որոնք միայն խոսել գիտեն, ոչինչ ավելին: Քեզ համար հեշտ է չէ՞ խոսել բարոյականության ու հավասարության մասին, քանի դեռ գրպաններդ  դատարկ են: Հա, ի դեպ, իսկ դու նկատե՞լ էիր, որ քեյսի մեջ հայելի կա, հա՞, նկատե՞լ էիր...Իսկ երբեւէ նայել ես այդ հայելուն: Լսիր, ինչի՜ ես նման, ու՜ր է մարդու հանդեպ ունեցած քո վստահությունը, քո սկզբունքները, թե՞ դրանք չէին էլ եղել: Դու նույն ծախու, ագահ, խոզակերպ մարդն ես: Դու նույնքան դատարկ ես, որքան քեզ նման ողորմելի, անողնաշար բարոյախոսները»:

Պիեսի բեմադրական աշխատանքները սկսվել էին դեռ անցած տարի՝ համավարակի օրերին, երբ թույլատրվեց մշակութային կենտրոններին աշխատել: Աճեմյանցիները 155-րդ թատերաշրջանը որոշել էին նշանավորել երեք ներկայացմամբ, սակայն սկզբում համավարակը, հետո պատերազմը խառնեցին բոլոր ծրագրերը: 2020թ-ի հոկտեմբերին՝ պատերազմի թեժ օրերին, թատրոնը հանդիսատեսի համար բացեց դռները, խաղացին Վարդան Պետրոսյանի «Վերելք»-ը: «Քեյս»-ն այդպես էլ բեմ չբարձրացավ, թեպետ պատրաստ էր: Ներկայացման առաջնախաղը կայացավ 2021թ-ի մարտի 7-ին:

«Մեր ընտրած երեք պիեսներն էլ շատ արդիական են իրենց ասելիքով, նաեւ մտածելու, խորհելու տեղիք են տալիս: Երկուսը խաղացել ենք, երրորդի առաջնախաղը սպասվում է,-նշում է Լյուդվիգ Հարությունյանը.-«Քեյս»-ի ասելիքը արդի է բոլոր ժամանակներում: Մենք անընդհատ ընտրության առաջ ենք: Մեզ կյանքը բազում հնարավորություններ է ընձեռում, շատ են տարատեսակ գայթակղությունները եւ մենք մշտապես կանգնած ենք ճիշտ ընտրություն կատարելու խնդրի առաջ: Տեսե'ք, Մարկն ու Եվան, երբ հասկացան, թե ինչի դիմաց է քեյսն իրենց փող տալիս, կարող էին հրաժարվել նրանից, սակայն հեշտ հարստանալու միտքը, թեկուզև սեփական անձին կամ ուրիշին ֆիզիկական ցավ պատճառելու գնով, նրանց չկանգնեցրեց: Եվ, ցավոք, գայթակղության բաժակն ըմպելու հարցում կինը գերազանցեց տղամարդուն»:

Ռեժիսորի որոշմամբ՝ «Քեյս»-ի գլխավոր հերոս Մարկին մարմնավորում են երեք երիտասարդ դերասաններ: Ըստ Լյուդվիգ Հարությունյանի՝ ամեն մեկը յուրովի է մեկնաբանում Մարկին, թեպետ սյուժեն նույնն է, սակայն հանդիսատեսին թվում է, թե ամեն անգամ նոր ներկայացում է դիտում: Ներկայացման առաջին տարբերակում, որով պիտի անցած տարի բեմ բարձրանար ներկայացումը, ռեժիսորը որոշել էր հեռանալ այնքան ընդունված «ուրախ վերջաբան» հասկացությունից: Ըստ առաջին տարբերակի՝ Մարկը հեռանում է, թողնելով կնոջը այրված թղթադրամների կույտի մոտ ծնկաչոք՝ չներելով նրան դեռ սաղմանային վիճակում գտնվող զավակի սպանությունը:

«Պատերազմը շատ բան սրբագրեց, այդ թվում եւ ներկայացման վերջաբանը, ինչպես նաեւ՝ որոշ տեքստային հատվածներ,-ասում է Լյուդվիգ Հարությունյանը.-պատերազմից հետո ես որոշեցի ավելի պայծառ վերջաբան ունենալ: Որ հանդիսատեսը հավատա վաղվա օրվան: Եթե առաջին տարբերակում ընտանիքը փլուզվում է, այս տարբերակում Մարկը որոշում է մնալ կնոջ կողքին, գրում եւ հրապարակում է սեփական պատմությունը: Փոխված տարբերակում ամուսիններն իրենց մեջ ուժ են գտնում միմյանց ներելու: Իսկ քեյսը...եթե նկատեցիք մեր մոտ դերասանների խոնարհումը կարծես ներկայացման շարունակությունը լիներ, եւ գայթակղության խորհրդանիշ քեյսն էլ դրվեց բեմեզրին, ու եղավ մարդ, որ այն վերցրեց...կյանքն է այդպիսին»:

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։
Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter