«Հայաստան» խմբակցության ղեկավար, պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը «Հետքի» հետ հարցազրույցում մանրամասնում է, թե երկար տարիներ  գործադիրում աշխատելուց հետո ինչպես է իրեն զգում ընդդիմադիր պատգամավորի կարգավիճակում և անդրադառնում իշխանության՝ իր հասցեին հնչած քննադատություններին:

Պարո՛ն Օհանյան, Դուք երկար տարիներ զբաղեցրել եք պաշտպանության նախարարի պաշտոնը, աշխատել եք գործադիր մարմնում, անսովոր է Ձեզ խորհրդարանում պատգամավորի կարգավիճակով տեսնելը, նաև Դուք ընդդիմադիր մյուս գործիչների համեմատությամբ բավական զուսպ հռետորաբանությամբ եք հանդես գալիս: Ինչպե՞ս եք Ձեզ զգում արդեն պատգամավորի կարգավիճակում և ինչքանո՞վ եք կարողանում իրացնել Ձեր հնարավորություններն այստեղ:

-Նախ, ես խորհրդարանի հետ մշտական կապի մեջ եմ եղել նույնիսկ երբ եղել եմ գործադիրի անդամ: Շատ դեպքերում  ես անձամբ եմ ներկայացրել իրավիճակը, հաշվետվություններով հանդես եկել:

2014-2015 թվականների հուլիս-օգոստոսյան լավածության ժամանակ ես ինքս եմ ԱԺ նախագահին խնդրել բոլոր խմբակցությունների ղեկավարների հետ հանդիպում նախաձեռնել, որ պատգամավորները գնան սահման, սահմանային զորամասեր, համայնքներ, և ԱԺ-բանակ մշտական կապը պահպանվի: Ուստի խորհրդարանն ինձ համար նորություն չէ, նորություն է որպես ընդդիմադիր պատգամավոր աշխատելը: Հռետորաբանության կամ զուսպ լինելու վերաբերյալ, ամենևին կապ չունի ըմբոստ ես, թե ոչ, կապված է քո անցած ճանապարհից ու փորձառությունից, որևէ մեկին ապացուցելու բան չունեմ: «Հայաստան» դաշինքն այստեղ հայտնվել է պատերազմում տարած պարտությունից հետո, մենք իրադրության գնահատման և հանրությանը ճիշտ ներկայացման խնդիր ունենք: Խնդիր ունենք նաև ճիշտ գնահատական տալու այն իշխանություններին, որոնց պաշտոնավարման շրջանում եղել է այդ ամենը, և մենք դա իրականացնելու ենք: Իրականացնելու ենք քննադատությամբ, բանավեճերով, շատ կոշտ քննադատությամբ: Ես գտնում եմ, որ նահանջելու տեղ չունենք: Ո՞րն է խոսույթի առումով ընդդիմության և իշխանական խմբակցության տարբերությունը, նրանք անընդհատ համեմատության մեջ են տեսնում ամեն ինչ, իսկ մենք տեսնում ենք ամեն ինչ իրավիճակի գնահատականով: Իսկ այդ առումով այսօրվա իրավիճակի պատասխանատուն գործող իշխանություններն են, և նրանք դա պետք է գիտակցեն:

Դուք Ձեր ելույթներից մեկում ասացիք, որ իշխանությունից այնպիսի գնահատականներ են հնչում հենց Ձեր հասցեին, որ կարծես թե տպավորություն է, որ Դուք եք պաշտպանության նախարարը:

-Գիտեք, այս օրերին մի քանի երևույթներ եմ տեսնում, որ ինձ մոտ տպավորություն է ստեղծվում, թե բանակում եմ կամ դատարանում: Կարծես թե ես եմ բանակի ղեկավարը, իսկ ՔՊ-ն՝ ընդդիմություն: Խորհրդարանում անընդհատ խոսվում է մաքսակետ թե ամրոց է պետք կառուցել, բայց խորհրդարանի շուրջ արդեն իսկ ձևավորված է ամրոց, այնքան մեծ քանակով ավտանգության աշխատակիցներ կան, որ դա ինձ թույլ է տալիս ևս մեկ անգամ ասելու, որ այս իշխանությունների մոտ ավելի շատ ստացվում է գործել մայրաղաքներում, Երևանում, փողոցներում քայլելուց, քան մարտական գործողությունների թատերաբեմում և սահմանում:

Երբ հարց եմ տալիս սահմանային իրավիճակի համար ոլորտային հանձնաժողովը խորհրդարանական ինչպիսի վերահսկողություն է իրականացրել, այդ հանձնաժողովի նախագահն ասում է՝ Բաղրամյանում չգիտեմ ինչ եմ կանխել: Փոխանակ մտածենք երկրի սահմանների՝ «ամրոցի» մասին, այս իշխանության յուրաքանչյուր օղակ մտածում է իր շուրջը ամրոց ձևավորելու մասին: Կարծում եմ՝ կոմպլեքսավորված, պարտականությունները չիմացող, սեփական կաշվի մասին մտածող պաշտոնյայի հոգեբանություն է:

Դուք, Արցախյան առաջին պատերազմով անցած հրամանատար եք, ի՞նչ զգացողություններ եք ունենում, երբ Ձեր հասցեին մեղադրանքներ են հնչեցնում զինծառայությունից ազատված պաշտոնյաներ, արդյոք նաև Ձեր բաղթողումը չէ՞, որ այսօր հանրությունը զինծառայությունից ազատված ցանկացած պաշտոնյայի ազատման հիմքի օրինականությունը կասկածի տակ է դնում:

-Ես երբևէ չեմ վախեցել քննադատությունից, ես միշտ ընդունել եմ քննադատությունը, որը եղել է տեղին, կառուցողական: Իմ նախկին աշխատանքի վայրում՝ նախարարությունում, կգտնեք մամուլի հրապարակումներից բազմաթիվ պատճեններ, որոնց վրա ընդգծելով հանձնարականներ եմ տալիս, ինչպես՝ այստեղ ճիշտ են ասում, միջոցներ է պետք ձեռնարկել խնդիրը վերացնելու համար, այս հարցում չենք կարողացել ճիշտ ներկայացնել և այլն: Ես իմ ծառայության ընթացքում միշտ անհաշտ պայքար եմ մղել այն երևույթների դեմ, որոնք բանակի արժեքները իջեցնում են: Այնտեղ, որտեղ կա տղամարդկանց մեծ խումբ, միշտ էլ լինում են թերություններ՝ թե՛ տարբեր հանցանքներ կատարելու, թե նաև կոռուպցիոն ռիսկերի առումով:

Ձեր ասածի վերաբերյալ կարող եմ ասել հետևյալը՝ ես այն առաջին նախարարն եմ, որ պաշտոնը ստանձնելուց հետո զորակոչի բժշկական հանձնաժողովը հիմնահատակ փոխել եմ՝ կազմում ներառելով նոր մարդկանց: Ներդրել եմ վիճականության սկզբունքը, որ զինծառայողներն այդպես ընտրեն ծառայության վայրը: Բազմաթիվ են դեպքերը, որ զորակոչի հետ կապված զինկոմիսարիատների աշխատակիցների նկատմամբ քրեական հետապնդում են իրականացրել, և վերջիններս դատապարտվել են:

Ինչ վերաբերում է կոռուպցիոն ռիսկերին, իմ պաշտոնավարման 8.5 տարվա ընթացքում 135 գնդապետի և ավելի բարձրաստիճան պաշտոնյաների ազատել եմ աշխատանքից, ազատումների գրեթե կեսը կոռուպցիոն ռիսկերի հետ են կապված եղել: Ստացվում է՝ ես 23 օրը մեկ գնդապետի կամ ավելի բարձր կոչում ունեցող պաշտոնյայի ազատել եմ: Թող որևէ մեկը ցույց տա, որ իր ղեկավարած գերատեսչությունում այդքան մեծ ուշադրություն է հատկացրել կոռուպցիոն ռիսկերի դեմ պայքարին:

Ես չեմ ասում, թե այդ ռիսկերն ամբողջությամբ դադարել են Զինված ուժերում, որովհետև այնտեղ, որտեղ կան նյութական միջոցներ, անձնական գաղթակղությունները միշտ էլ գերակա են լինում որոշ մարդկանց մոտ, և դա ոչ միայն բանակում է, այլ ցանկացած գերատեսչությունում:

Բայց միշտ այնպես էր լինում, որ հենց բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց որդիներն էին օրինակ՝ ուսանելու հիմքով ազատվում զինծառայությունից:

-Վիճակահանության ներդրման սկզբունքից հետո ժողովրդի մեջ խոսակցություն  տարածվեց, որ առաջին գծում ավելացել են ջիպերը, բայց մի օբյեկտիվ կետ կա. մեր հասարակությունում բուհեր ընդունվելու հնարավորություն ունեն հիմնականում այն մարդիկ, որոնք որոշակի ֆինանսական հնարավորություններ ունեն, միգուցե նաև նրանց մի մասը բարձրաստիճան պաշտոնյաների զավակներն են: Ուսումնառություն ստացած զինծառայողներով էլ մենք կարևոր մասնագետների օղակներն ենք լրացրել, ավիացիա, հակաօդային պաշտպանություն, հրետանի, ռադիոէլեկտրոնային պայքար և այլն: Բայց և այնպես մենք մշտապես պայքարել ենք, որ նման մարդիկ մեկ վայրում հավաքված չլինեն և միջանձնային տարբեր միջադեպերի պատճառ չդառնան:

Ես ամենաշատ ցանկացողը կլինեմ, որ մեր Զինված ուժերն ավելի կատարելագործվի, ինձնից հետո թող ավելի լավը լինի, ամենաշատը թերևս ես եմ ցանկանում, որ մեր բանակը զարգանա և լինի կատարյալ:

Պարո՛ն Օհանյան, Դուք մասնակցելո՞ւ եք արդյոք Արցախյան երկրորդ պատերազմի դեպքերն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքներին, հատկապես նաև այն պատճառով, որ Ձեր անունը շահարկվեց, իշխանությունը պնդում էր, որ Դուք ղեկավարել եք Շուշիի օպերացիան, Դուք ասում էիք, որ այնտեղ եղել եք շարքային զինծառայողի կարգավիճակում:

-Ես այդ հանձնաժողովում երևի թե չլինեմ, բայց այնտեղ ընդգրկված ընդդիմության ներկայացուցիչներին համապատասխան աշխատանքի ուղղություն կտամ:

Ինչ վերաբերում է Շուշիում օպերացիա ղեկավարելուն, գիտեք, քիչ թե շատ գիտակից անձնավորությունը հասկանում է հետևյալը, որ դերակատարություն այս կամ այն գործողություններում՝ քաղաքացիական թե զինվորական, կարող է ունենալ այն անձը, որն ունի ինչ-որ լծակներ և պարտականություններ, որոնք ընդգրկված են պետական կառավարման օղակներում:

Այն մարդիկ, որոնք ընդգրկված չեն այդ օղակներում կամ պարզ ասած՝ հրամանագրված չեն որևէ առաջադրանքում, բացի կամավորության սկզբունքով այս կամ այն խնդիր կատարելուց, որևէ բան անել չեն կարող: