
Փրկել ժողովրդական երգը Ավետից ու Լևոնից
Ինչ ասել կուզի, հանրապետությունում և նրա սահմաններից դուրս ապրող շնորհալի հայազգի երիտասարդներին «Ժողովրդական երգիչ» ծրագրի շրջանակներում պարբերաբար «մի տանիքի տակ» հավաքելը, լավագույններին մասնագիտորեն ընտրելն ու նրանց մեծ բեմի ուղեգիր տալը հրաշալի գաղափար է, որն արդեն երրորդ տարին իրագործում և եթեր է հեռարձակում «Շանթը»:
Օտարոտի կլկլոցներից ու էժանագին, անճաշակ ռաբիզից խոնջացած հասարակությունը, ի դեմս ժողովրդական-գուսանական քերթվածքների, վերագտավ իր երգը: Ու կարոտաբաղձ նրա հայացքը վերստին ուղղվեց երգարվեստի անզուգական, երբեք չխամրող այդ գանձերին: Սիրված երգացանկի յուրովի վերազարթոնքը ժողովուրդն ընդունեց գոհունակությամբ և ամեն անգամ հեռուստացույցի առջև ժամերով ըմբոշխնում է նրա թարմ շնչառությունն ու առինքնող ելևէջները:
Նախորդ երկու նախագծի նման երիտասարդ տղաների ու աղջիկների ուժեղ կազմ է հավաքել նաև «Ժողովրդական երգիչ-3»-ը, որի հաղթողի անունը հայտնի կդառնա ուղիղ երկու շաբաթից: Բայց անկախ նրանից, թե ծրագրում մնացած վերջին երեք հավակնորդից ում բաժին կհասնեն լավագույնի դափնիները, հաղթանակը բոլոր մասնակիցներինն է և մասնավորապես ժողովրդական երգինը, քանզի նրա կենարար, քաղցրահունչ մեղեդիները նորից ու նորից մտան մեր տները, հուզեցին, զմայլեցին հարյուր հազարավոր սրտեր:
Հիմա, երբ «Ժողովրդական երգիչ-3»-ն ընդհուպ մոտեցել է իր եզրագծին, և շուտով կիջնի վարագույրը, ժամանակն է արժանին մատուցելու ոչ միայն մեր երիտասարդ տաղանդներին, այլև նրանց կատարողական վարպետության անխոնջ մշակներին՝ Մխիթար Կեցյանին ու Արտեմ Խաչատուրին, նախագծում ընդգրկված մյուս երախտավորներին, առանձնապես նվագակցող համույթին, որը հիրավի ամբողջացնում է յուրաքանչյուր կատարում լիաթոք վայելելու հաճույքը:
Եվ միակ բանը (ես սա ցավով եմ ասում), որ ժամանակ առ ժամանակ ստվերում էր հաջողված նախագիծը, հետն էլ փչացնում հեռուստադիտողի երեկոն, հաղորդավար Ավետ Բարսեղյանի և ժյուրիի անդամ Լևոն Հարությունյանի ավելորդ ջանադրությունն էր, եթե չասենք՝ նրանց խեղկատակությունները: Ընդհանրապես կա շատ կարևոր երկու հատկանիշ, որ ցանկացած գործում մարդ պետք է պահպանի. չափի զգացումը և աշխատանքի հանդեպ լրջությունը:
Չեմ կարծում, որ շոումենի և առավել ևս ժյուրիի անդամի գործը կամ ժանրը, նրանց բեմական պահվածքը դուրս են համընդհանուր վարքականոնից: Եթե շոումենի պարագայում նույնիսկ կան էլ որոշակի առանձնահատկություններ, միևնույն է, դա ոչ ոքի թույլ չի տալիս արձակել լեզվի կապանքները, բեմի վրա մեյմունություններ անել, սուրճի բաժակ ջարդել կամ հանդիսատեսին ձանձրացնելու աստիճան զազրախոսել:
Մշակույթի մեծարգո նախարարություն, հարգարժան «Շանթ», Ձեզ եմ հարցնում՝ մի՞թե Հայաստանում Լևոն Հարությունյանն է, որ պիտի գնահատի երկյուղածությամբ իր առաջին փորձերն անող երգչի օժտվածությունը, նրա բնատուր ձիրքը: Այդ ե՞րբ և ինչպե՞ս հարսանիքների նախկին վարձու թամադան դարձավ երգարվեստի փայլուն գիտակ, ում միանգամից վստահվեց նոր սերնդի բեմական ապագայի կերտումը: Եվ «կերտման» այդ գործընթացը նա իրականացնում է յուրովի: Ահավասիկ. «Ըտենց կատարման դեպքում ես կապնվա», «Արման ջան՝ խելառս, գժությունս, դեռ ունես ճանապարհ… որ օրը համալիրը լցրեցիր, մեզ ձեն տուր», «Քո երգը ինձ մազոխիստ է դարձնում», «Խմում ենք թամադայի կենացը…» և այսօրինակ բազում անկապություններ:
Հատկանշական է, որ առանց վերոնշյալ անձանց անցկացված (ասում են՝ հանգստի են մեկնել, չնայած իրականում հեռուստադիտողների նյարդերն են հանգստանում նրանցից) վերջին մեկ-երկու գալա-համերգի մթնոլորտը, շատերի կարծիքով, միանգամայն ուրիշ է՝ ավելի առողջ և անբռնազբոս: Փոխարինող հաղորդավար Գրիգոր Աղախանյանը, թերևս, Ավետ Բարսեղյանից պակաս ճարտասան ու խոսքաշեն չէ, բայց այդ հատկությունը, ի տարբերություն վերջինի, նրան հեռուն չի տանում, միշտ որոշակի սահմանների մեջ է պահում:
Անշուշտ, ազգիս դժբախտությունը Ավետը կամ Լևոնը չէ: Բայց դժբախտություն է, երբ մարդն իր տեղում չէ՝ լինի երկրի նախագահ, պատգամավոր, շոումեն, թե հասարակ պատշար: Դժբախտություն է, երբ անհատը, ում կարևոր գործ են վստահել, կորցնում է ոչ միայն չափի և պատասխանատվության զգացումը, այլև պարզ ինքնատիրապետումը: Ինչպես նկարագրված զույգի պարագայում է:
Անկախության տարիներին մեզանում աննկատ խմորվեց երիտասարդ կարիերիստների մի տեսակ, որոնց թվում է, թե իրենք աշխարհ է եկել ուրիշներին ուսուցանելու, կառավարելու հատուկ առաքելությամբ, հետևաբար իրենց ամեն ինչ թույլատրելի է. կարող են «սրտի բխանքն» արտահայտել, ինչպես ցանկանան, ուզած մարդուն նվաստացնել կամ այպանել, երբ և որտեղ պատահի: Նրանք իրենց քանքարավոր պոետ են երևակայում, փիլիսոփա, քաղաքական գործիչ, երգահան, բիզնեսմեն… մի խոսքով՝ փող, իշխանություն և փառք խոստացող ամեն ինչ: Այդ տեսակին հարողները, որպես կանոն, չեն ճանաչում իրենց չափը, ինքնագոհ են, անզուսպ, հավակնոտ ու սնափառ:
Չի կարելի հաստատապես պնդել, թե Ավետն ու Լևոնը հենց այդ տեսակից են, բայցև անհնար է հակառակն ապացուցել: Ամեն դեպքում ակներև է, որ սույն պարոնայք կարող են լավագույն դեպքում պարզապես ունկնդրել, վայելել ժողովրդական երգը, բայց նրա հետ որևէ կարգավիճակում մասնագիտորեն առնչվել՝ հազիվ թե: Ժողովրդական երգը նվիրական զգացմունքների մի յուրահատուկ խառնարան է, նրանով պետք է զբաղվեն իսկական նվիրյալները:
Նկարը.՝ www.shanttv.am կայքից
Մեկնաբանություններ (7)
Մեկնաբանել