Երեկ Ախթալա քաղաքի թիվ 2 միջն. դպրոցն անվանակոչվեց հայ մեծ բարերար Միքայել Արամյանցի անունով: Թիվ 2 դպրոցը ստեղծվել է Միքայել Արամյանցի կողմից Ս.Մարիամ Աստվածածին եկեղեցու հարող տարածքում` Ախթալայի հանքերում աշխատող բանվորների երեխաների համար` 1905 թ.-ին բացած դպրոցի հենքի վրա: Անվանակոչության արարողությանը մասնակցելու համար կնոջ և աղջկա հետ Անգլիայից Ախթալա էր ժամանել հայ բարերարի աղջկա` Աննա Արամյանցի կողմից ծոռը` Ալեքսանդր Ջանոևը: Թիվ 2 դպրոցի աշակերտները դպրոցի բակում դիմավորեցին և ողջունեցի հյուրերին: Ալեքսանդր Ջանոևը բացեց Միքայել Արամյանցի անունով դպրոցի անվանակոչության ցուցատախտակը:

Համայնքի ավագանու որոշմամբ` Ալեքսանդր Ջանոևին Ախթալա քաղաքի պատվավոր քաղաքացու կոչում շնորհվեց:

«Ես ուզում եմ ասել, որ ես շատ հուզված եմ Ախթալայում գտնվեու և այս ջերմ ընդունելության համար: Մեծ պապս շատ ուրախ կլիներ տեսնելու այս պահը»,-իր խոսքում ասաց Ջանոևը:

Վերջիս հանդիպեց նաև դպրոցի մանկավարժական կոլեկտիվի հետ: Ջանոևները քաղաքապետ Հայկազ Խաչիկյանի ուղեկցությամբ այցելեցին նաև Ախթալայի Անդրանիկ Մարգարյանի անվան դպրոց և Ս.Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի: Դիտեցին դպրոցի գլխավոր սրահում փակցված Արամյանցի ընտանեկան լուսանկարները: Ալեքսանդրը իր հետ Ախթալա էր բերել իր տատից` Աննա Արամյանցից ժառանգություն մնացած ընտանեկան այլ լուսանկարներ:

«Իմ ձեռքի տակ եղած նկարները կրկնօրինակված են, օրիգինալները ես պահում եմ խնամքով, որովհետռւ այդ լուսանկարները մոտ 100 տարի առաջ Ռուսաստանի Նիկոլայ 2-րդ ցարի անձնական լուսանկարիչի կողմից նկարված լուսանկարներ են»: Միքայել Արամյանցը ժամանակին այդ լուսանկարիչին հրավիրել է իր ընտանիքին նկարելու:

Հյուրերը ծանոթացան նաև եկեղեցու պատմությանը: Այնուհետև Ջանոևը իր ընտանիքի հետ պետք է այցելեր իր մեծ պապի կողմից 1898 թ.-ին կառուցած Ախթալայի հանրահայտ դղյակը, որը ներկայումս Սերոբ Տեր–Պողոսյանի սեփականությունն է:

Լեռնահարստացման կոմբինատի անվտանգության աշխատողները Ալեքսանդր Ջանոևին և նրա ընտանիքին ընկերության սև ջիպերով եկեղեցու բակից տեղափոխեցին Արամյանցի տուն: Բարերարի ծոռի հետ դղյակ մտնելու իրավունքից զրկվեցին լրագրողները: Սկզբում ասացին, որ Տեր-Պողոսյանի կինը` Մադլեն Թաշճյանը թուլլ է տվել դղյակի տարածք մտնել միայն մեկ օպերատորի, սակայն վերջինիս առաջ նույնպես Արամյանցի տան դարպասները փակեցին ԼՀԿ-ի մի խումբ անվտանգության աշխատողներ:

Արամյանցի դղյակը պատմամշակութային հուշարձան է: Ժամանակին այստեղ կազմակերպվել է գրական և մշակութային երեկոներ: Դղյակում Արամյանցի հրավերով հանգստացել են Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Մկրտիչ Ա Խրիմյանը, գրողներ Հովհաննես Թումանյանը, Ալեքսանդր Շիրվանզադեն, նկարիչ Վարդգես Սուրենյանցը, Ֆեոդոր Շալյապինը և շատ այլ հայտնի գործիչներ: Ինչու է ազգային մշակութային այս գեղեցիկ օջախը, այն էլ ջրի գնով `1,2 մլն դրամով դարձել Սերոբ Տեր–Պողոսյանի սեփականությունը:   

Իսկ մինչ այդ «Հետքը» մի քանի հարցեր ուղղեց Ալեքսանդր Ջանոևին 

-Ինչպես են Միքայել Արամյանցի ժառանգները հայտնվել Անգլիայում: 

Երբ 1921 թ.-ի հեղափոխության հետ կապված խնդիրները առաջացան, տատիկը ` Աննա Արամյանցը եկավ Լոնդոն: Իսկ մինչ այդ իմ տատիկը իմ քեռուն 1914-15թթ.-ին ուղարկել էր Անգլիա սովորելու: Ցավոք, իմ այդ քեռին շատ շուտ մահացավ: Եվ այսպիսիով, նրանք չկարողացան հետ վերադառնալ, փաստորեն Իռլանդիայում իրենց կյանքը սկսեցին զրոյից: 

- Ինչո՞վ եք դուք ներկայումս զբաղվում Անգլիայում: 

- Ես ծնվել եմ Վինձորում, որը Լոնդոնի արվարձանն ու թագուհու ամառանոցներից մեկն է: Սովորել եմ հայտնի գիշերօթիկներից մեկը` «Սիթի» կոլեջը, որտեղ ես ֆինանսական գործ եմ սկսել սովորել և հավաստագրված հաշվապահ եմ: Նաև ուզում էի պապիկիս պես ճարտարապետ դառնալ, սակայն հայրս ասեց, որ ավելի լավ է ֆինանսիստ լինել, որովհետև մեր օրերում ֆինանսիստները շատ ավելի բարձր ու կայուն եկամուտներ են ունենում և բարեկեցիկ են ապրում: Ախթալայի հետ իմ հուշերը հիմնականում գալիս են իմ մայրիկի և տատիկի պատմածներից: Մայրս ծնվել է 1903թ.-ին Ախթալայում, և նա հաճախ էր հիշատակում այս վայրը: Եվ միշտ ասում էր, որ սա մի կախարդական վայր է: 

 -Ինչպե”ս եք վերաբերում Ձեր մեծ պապի կողմից կառուցած և նրա անունով կոչվող Արամյանցի դղյակի ժառանգորդ լինելու և այն մշակութային թանգարան դարձնելու մտքին: 

-Ես գիտեմ, որ այդ հարցի հետ կապված` իրականում շատ քիչ բան է կախված ինձանից: Դա ավելի շատ ՀՀ կառավարության գործն է, այս պահին միայն կարող եմ ասել, որ ես շատ ուրախ եմ առաջին անգամ Հայաստանում և Ախթալայում լինելու համար և ես բարձր տպավորությունների տակ եմ: 

-Եթե ՀՀ կառավարությունը, այնուամենայնիվ, Ձեզ առաջարկեի տեր կանգնել Ձեր պապի թողած այդ հրաշալի դղյակին, դուք ցանկություն և հնարավորություն կունենա՞ք այն վերակառուցելու: 

- Դա հնչում է որպես շատ լավ միտք, գաղափար, իհարկե, շատ հաճելի է ինձ համար նման կարծիք լսելը տեղում, բայց, գիտեք, ես իրականում ձեռնպահ եմ մնում որևէ մեկնաբանությունից, որովհետև դա ավելի շուտ կառավարության գործն է: 

 -Դուք մայրական կողմից հայ եք, ո՞վ եք դուք հայրական կողմից: 

-Տատս Աննա Արամյանցն էր: Հայրական կողմից Ջանոևները Թիֆլիսի հայերից են: Մայրս ու հայրս Թիլիսից են միմյանց ճանաչել: Բայց ավելի մոտ շփվել և ամուսնացել են Անգլիայում: Ես մորս միակ որդին եմ: Ծնվել եմ, երբ մայրս 48 տարեկան էր, բժիշկը ասել է, որ դա հրաշք է, կնոջ մոտ 48 տարեկանում ծննդաբերություն հազվադեպ է լինում:  Կնոջս մայրը բելգիացի է, հայրը անգլիացի: Կինս` Ան Ռոդնին ` հին անգլիական տոհմից է: Անգլիայի պատմության մեջ շատ հայտնի ծովակալ կար 18 –րդ դարում, Անը նրա ուղղակի ժառագորդն է: Աղջիկս` Կատյան հենց նոր է ավարտել կաթոլիկ դպրոցը: Երկուշաբթի նա կսկսի իր դասերը Օքսֆորդի համալսարանում: