Այս շաբաթը մամուլի դեմ դեռ անցյալ տարի մեկնարկած դատական արշավն աննախադեպ լարված է. թեժ մեկնարկը տրվեց հունիսի 6-ին՝ «Բելա և Սեդրակ Քոչարյաններն ընդդեմ «Ժամանակ» օրաթերթի հրատարակիչ «Սկիզբ մեդիա կենտրոն» ՍՊԸ-ի դեմ հայցի վերաբերյալ հրապարակված վճռով:  

Այս ամիս մամուլի դեմ ներկայացված 15 հայցով նշանակվել է 13 դատական նիստ: Ակնկալվում է, որ գործերից 5-ով կհրապարակվեն վճիռներ: Իսկ անցյալ ամիս հայտնի դարձավ, որ դատարանները վարույթ են ընդունել մամուլի դեմ ներկայացված ևս երկու հայց:

Այս շաբաթ նշանակված 9 դատական նիստերից երկուսի դեպքում արդեն կան վճիռներ, ևս մեկը կհրապարակվի վաղը` հունիսի 8-ին՝ ժամը 13:00-ին:

Իսկ այսօր հրապարակված  վիրավորանքի վերաբերյալ հայցի դեպքում լրագրողն էր հայց ներակայացրել պատգամավորի դեմ (Գրիշա Բալասանյանն ընդդեմ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի): Այս վճիռը պատասխանում է իրավական կարևոր հարցերի` արդյոք կարելի՞ է մարդուն հայհոյել, եթե դա արվում է ոչ-հրապարակային խոսակցության ժամանակ, իսկ եթե դա տեղի է ունեցել լրագրողի և հանրային անձի միջև՞:

Իսկ երեկ դատավոր Արայիկ Մելքումյանը Քոչարյանների հայցը բավարարեց մասնակի`  «Ժամանակին» պարտավորեցնելով 6-ի փոխարեն երկրորդ նախագահի ընտանիքին վճարել 3 մլն դրամ՝ որպես դրամական փոխհատուցում, և մերժեց հայցվորի ներկայացուցիչների համար պահանջվող 3 մլն-ի փոխհատուցումը:

«Ժամանակ»-ի ներկայացուցիչ Նիկոլայ Բաղդասարյանը գտնում է, որ վճիռը թելադրված է «վերևներից» և որպես դրա ապացույց՝ նա վկայակոչում է գործի նյութերում պատահաբար հայտնված  տեղեկանքը (սկանավորված տեղեկանքը տես այստեղ` http://www.1in.am/arm/armenia_right_22309.html):

«Դատավորը տրամադրեց ինձ նյութեր (պատճենահանման համար - հեղինակ), որի մեջ առկա էր տեղեկանք, - ասում է Բաղդասարյանը, - որտեղ մանրամասն արտագրված է, թե ինչպես պետք է իմ բերած հակափաստարկները մերժվեն»:

Այն, որ դատական վճիռները թելադրվում են վերևից` Վճռաբեկ դատարանից, հայտարարվեց նաև անցած շաբաթվա վերջում օմբուդասմենի նախաձեռնությամբ տեղի ունեցած  «Քաղաքացիական հասարակություն» ֆորումի ընթացքում: Դատական անկախությունը վիճարկելով` փաստաբանների պալատի նախագահ Ռուբեն Սահակյանը նույնպես հիշատակեց շրջանառվող տեղեկանքների մասին, որով առաջին ատյանի դատավորները վերադասին` Վճռաբեկ ատյանին, տեղեկացնում են վարույթ ընդունված գործերի մասին:

Ըստ Նիկոլայ Բաղդասարյանի՝ «Ժամանակի» դեմ հրապարակված գործով դատական վճիռն անտրամաբանական էր երկու կողմի համար էլ: Նախ՝ իրավաբանորեն սխալ է միևնույն եզրույթը գնահատել որպես վիրավորանք և զրպարտություն: Բացի դրանից, եթե դատարանը գտել է, որ հայցվորի իրավունքները խախտվել են, և այդ մասով հայցը ենթակա է բավարարման, ապա որքանո՞վ է օրինաչափ դատական ծախսերի մասով այն մերժելը: Հայցի մասնակի բավարարումը հետապնդում է մեկ նպատակ` դարձնել այն ավելի «համոզիչ»:

«Արայիկ Մելքումյանը չէր կարող նման վճիռ կայացնել, ինչի մասին վկայում էին դատավարության ընթացքում նրա բարձրացրած հարցերը: Դատավորը հաստատ չէր կարող չտարբերել զրպարտությունը վիրավորանքից և լրագրին միաժամանակ երկուսի համար պատասխանատվության ենթարկել, - ասում է Բաղդասարյանը` մատնանշելով ակնհայտ թելադրանքը, - բացի այդ՝ կարելի էր ընտրել ոսկե միջինը և չկիրառել առավելագույն պատիժը թերթի նկատմամբ»:

Հիշեցնենք նաև, որ այս գործով անցած նիստի ժամանակ այն սկսելուց դեռ մեկ րոպե չանցած՝ դատավորն անսպասելի հայտարարեց դրա փակման մասին` չսպասելով, որ պատասխանող կողմը ներակայանա և հրապարակի նախորդ նիստի ժամանակ գրավոր ներկայացրած միջնորդությունները: Այս հարցն այդպես էլ մնաց բաց:

Այսօր լրագրողների հարցին, թե արդյոք պատրաստվո՞ւմ են բողոքարկել վճիռը, Քոչարյանների ներկայացուցիչ Սարգիս Գրիգորյանը նշեց, որ դատական ծախսերի մասով վճռի բողոքարկումը դեռևս քննարկման փուլում է:

Այսօր տեղի է ունեցել մեկ այլ դատական նիստ եւս` Քորչարյանն ընդդեմ «Հրապարակ» օրաթերթի, որի մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ այստեղ:  

Արդյոք այս ամիս հրապարակված 5 վճիռները կխթանե՞ն մամուլի դեմ ավելի մեծ թվով դատական հայցերի ներկայացմանը, դրանք դեր կխաղա՞ն ազատ լրագրողական խոսքը զսպելու գործում, թե՞ ոչ. դեռևս վաղ է կանխագուշակել: Սակայն արդեն իսկ պարզորոշ է, որ առաջիկա մեկ ամսվա ընթացքում Հայաստանում խոսքի ազատության պատկերն ավելի հստակ գծագրում կստանա: 

Ստորև բերված է այս ամիս արդեն նշանակված և ակնկալվող դատական գործերի ժամանակացույցը: