«Իհարկե, թեկնածուն այդ դեպքում էլ կհաստատվի: Ես կասկած չունեմ, որ կրկին կընտրվի Սերժ Սարգսյանը… Պարզապես անվավեր քվեաթերթիկների մեծ զանգվածը կարող է ցույց տալ իշխանությանը, որ համակարգը դատապարտված է, վերջնական փտած է: Այս անգամվա ընտրությունները հենց այս առումով ինձ հույս են ներշնչում: Մենք միանգամից հայտնվեցինք այնպիսի իրավիճակում, որ երբեք չէր եղել: Փաստացի ամբողջ ժողովուրդը, նաև իշխանությունը տեսան, որ այս համակարգը այլևս կենսունակ չէ: Դա բացասական է, մենք կարող ենք նստել ու ողբալ, որ, օ~, կենսունակ չէ մեր համակարգը, բայց ինձ համար ուրախալի է, որովհետև նոր բանը ձևավորվում է այն ժամանակ, երբ հինը փտում է վերջնական». «Նոր Հայաստան» հկ-ի նախագահ, «Տիբեթական-հայկական ակումբ-թանգարանի» տնօրեն Էլեոնորա Մանանդյան

-Էլեոնորա, վերջերս մի տեսանյութ էի նայում` տարիներ առաջ Ազգային ժողովում Ձեր ելույթներից մեկը: Ընդդիմության այդ տեսակի պակասը չէ՞ այօրվա քաղաքական «պատի» պատճառը: Նպատակ չունե՞ք վերադառնալու քաղաքականություն:

-Եթե հավատայի, որ նախագահական ընտրություններով կարելի է փոխել այսօրվա հասարակությանը, գուցե ակտիվանայի: Բայց ինձ դուր չի գալիս, որ այսպիսի հուսահատություն կա: Չեմ կարծում, որ նախագահը կկարողանա այդ համատարած ծուլությունը հաղթահարել: Ընտրությունների շեմին, երբ թեկնածուներ էին առաջադրվում, հանկարծ ոմանք ակտիվացան, ինձ սկսեցին համոզել, որ ես պիտի անպայման թեկնածությունս դնեմ (ծիծաղում է- Մ.Մ.):

Բայց ես վաղուց ունեմ իմ մոտեցումը. hորիզոնական լուծումներ չկան: Ամբողջ համակարգը դատապարտված է: Բացարձակ փտած է: Ես մտածում եմ, որ նորը հնարավոր չէ կառուցել հին տարրերով, այսինքն` երբ շենքը փլվում է, անիմաստ է, որ դու ինչ-որ բան պահես էստեղից-էնտեղից: Պիտի քանդվի, ու նորը կառուցվի: Ես չեմ կարծում, որ նախագահական ընտրություններով կարելի է փոխել Հայաստանը: Մեր երկիրը լուրջ տրանսֆորմացիայի պիտի գնա:

-Քվեաթերթիկներն անվավեր դարձնելը կոնկրետ ընտրությունների «պատային» իրավիճակից դուրս գալու միջոց է, իսկ համակարգը փոխելու համար բավարա՞ր է:

-Հիմա շատ կուսակցություններ ասում են, որ միգուցե նախագահական համակարգը մեր հայրենիքում կիրառելի չէ: Միգուցե, ես քաղաքագետ չեմ, չեմ կարող վստահ ասել, բայց այս պարագայում մենք տեսնում ենք, որ նախագահական համակարգը իրոք մեր հանրապետությունում չի աշխատում: Միգուցե ազգային մենթալիտետից է գալիս, միգուցե այլ պատճառներ կան, բայց երևի պետք է իսկապես անցնել խորհրդարանական համակարգի:

Շատ կարևոր մի բան մենք պետք է հասկանանք.  իշխանությունը ժողովրդի մի մասն է: Եվ ոչ մեկին այդ «պատային» իրավիճակը ձեռնտու չէ: «Պատային» դրության մեջ գտնվող երկիրը ճահճանում է: Մենք փաստացի պատերազմական իրավիճակում ենք, և նախագահն էլ դա չի մերժում, իր բոլոր ելույթներից դա երևում է: Իշխանությունն էլ է հասկանում, որ պետք է կտրուկ փոփոխությունների գնալ: Այս ընտրությունները իրենց համար շատ մեծ ցուցանիշ են դա հասկանալու համար: Ես չեմ ասում, որ իրենք կսկսեն փոխել տնտեսական համակարգը, դժվար թե: Բայց գոնե վստահ եմ, որ կսկսեն գնալ համակարգային փոփոխությունների գոնե ծրագրային առումով: Այսինքն` իրենք կսկեն պլանավորել այլ ապագա:

-Ի՞նչը կարող է տանել համակարգային փոփոխությունների, եթե ընտրվում է նույն նախագահը:

-Պետք է մարդկանց կրիտիկական զանգված հավաքել: Եթե ես լինեի նախագահ, գիտեմ` ինչ չէի անի, բայց արդյո՞ք ես կհավաքեի համակիրների թիմ: Իսկ երբ կրիտիկական զանգվածը լինի, կարելի է հեշտ նախագահ գտնել: Կրիտիկական զանգվածը հավաքելու գործը ավելի կարևոր է այսօր, քան նախագահական ընտրություններին թեկնածություն դնելը:

-Եթե ընտրվում է նույն նախագահը, իսկ քաղաքականությունը բոլոր ոլորտների վրա ազդեցություն ունի, ինչպե՞ս հավաքել կրիտիկական զանգված: Փտելու, վերջնական փլուզվելու գործընթացն ինչպե՞ս եք պատկերացնում:

-Կրթությամբ: Երբ նայում ենք Ճապոնիայի պատմությանը, բացարձակ փլատակներ էին պատերազմից հետո: Հույս ընդհանրապես չկար: Կարդում ենք այն ամենը, ինչ գրվել է այդ ժամանակ, ասում են` Ամերիկան իշխում է Ճապոնիային, և երկրի զարթոնքի ոչ մի հույս չկա: Բայց այսօր արդեն Ճապոնիան, անկախ իր ունեցած հսկայական դժբախտություններից, կարողանում է աճ ապրել: Եվ այդ ամբողջը միայն մի բանի շնորհիվ եղավ` կրթության:

Ես հասկանում եմ, որ դա շատ քիչ է, երբ ազգը ոչնչանալու վտանգի տակ է, երբ սարսափելի միգրացիա է, երբ պատերազմի վտանգ կա: Բայց համոզված եմ, որ հայ ազգը այնքան հզոր է, որ կկարողանա նորից ուժ ստանալ: Լիքը մարդիկ կան, որ լույս են կրում իրենց մեջ, ուրեմն ազգը դատապարտված չէ:

Հիմա երբ իբր ընդդիմադիրներն ասում են` մի գնացեք ընտրություններին, այդ ամենը ավելի է հուսահատության բերում: Վերջերս փորձում եմ կարեկցանքով առաջնորդվել. երբ նայում եմ մեր քաղաքական այրերի դեմքերին, երբ լսում եմ նրանց ելույթները, ավելի շատ եմ տխրում, քան երբ նայում եմ ժողովրդի վիճակին: Այդ հուսահատությունը, որ իրենց աչքերում է, ոչ մի տեղ չենք տեսնում: Ես կգնահատեի իրենց հոգեվիճակը շատ ավելի վատ, քան այսօր յուրաքանչյուր միջին վիճակագրական քաղաքացունը:

-Իրենք չե՞ն արել այն, ինչ կա:

-Բոլորս էլ մենք ենք անում, ինչ որ մեր գլխին է գալիս: Վատն այն է, որ իրենք էնպես արեցին, որ բոլորիս գլխին եկավ: Էնպիսի վիճակում ենք, որ անիմաստ է մտածել, թե ով է մեղավոր: Իշխանությունից և ոչ մեկը այլևս չի կառավարում այս համակարգը. ինքը իր հունով գնում է: Ձնագնդի էֆեկտն է, բոլորի վրայով անցնում է: Մի կողմից դա վատ է, մյուս կողմից էլ հուսադրող, որ շուտով վերջապես ամբողջը կքանդվի, ու գուցե նոր երկիր կսկսվի կառուցվել: