2013-02-13 11:02:13

Ճիշտ բառը ցեղասպանությունն է. վերջնական նպատակը՝ արդարությունը

Հարութ Սասունյան

«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և խմբագիր

Անցյալ շաբաթ նախագահ Սերժ Սարգսյանի մեկնաբանությունները մեծ տարաձայնությունների տեղիք տվեցին, երբ, ինչպես հաղորդվում է, փետրվարի 5-ին Երևանում իր նախընտական արշավի ժամանակ, նա հայտարարել է, թե «ցեղասպանություն» և «եղեռն» բառերը նույնն են: Նա վստահեցրել է, որ նախագահ Օբաման անգամ «ցեղասպանություն» բառը չարտասանելով ասել է «ամեն ինչ»: Հայաստանի նախագահը նկատի է ունեցել ԱՄՆ նախագահ Օբամայի կողմից «Մեծ եղեռն», այլ ոչ թե «Հայոց ցեղասպանություն» եզրույթի օգտագործումը Ապրիլի 24-ի նրա ամենամյա ոգեկոչման ուղերձներում:

Մինչև 1943 թվականին Ռաֆայել Լեմկինի կողմից «ցեղասպանություն» բառի հորինումը, հայերը հիմնականում օգտագործել են «Եղեռն» և «Մեծ եղեռն» բառերը՝ 1915-23թթ. ժամանակահատվածում կազմակերպված հայերի զանգվածային ջարդերը բնութագրելու համար: Նախքան 1943 թվականը հայերը զանազան արտահայտություններ են օգտագործել այդ կոտորածներին անդրադառնալիս, ինչպիսիք են՝ «ջարդ», «մեծ ոճիր», «աղետ», «տեղահանություն» և «աքսոր»: Սակայն այս բառերից և ոչ մեկը, միջազգային օրենքի համաձայն, «ցեղասպանության» իրավական զուգորդական իմաստը չունի:

1943 թվականից ի վեր, հայերը շատ ժամանակ են ծախսել և ջանք ու եռանդ չեն խնայել աշխարհին համոզելու համար, որ նրանք ցեղասպանության զոհեր են և այժմ միջազգային օրենքով արդարություն են պահանջում Թուրքիայից: Սա է հիմնական պատճառը, թե ինչու են հայերը հետապնդում ցեղասպանության, այլ ոչ թե՝ ջարդերի, եղեռնի կամ տեղահանության ճանաչում:

Միակ պատճառը, որ նախագահ Օբաման «Մեծ եղեռն» եզրույթն է օգտագործել իր ամենամյա ուղերձներում «Հայոց ցեղասպանություն» բառերից խուսափելն է՝ զիջելով թուրքական ճնշումներին: Եթե Մեծ եղեռն ու ցեղասպանությունը միևնույն իմաստն ունեն, ինչո՞ւ նախագահ Օբաման «Մեծ եղեռնի» փոխարեն չի օգտագործում «ցեղասպանություն» եզրույթը: Ի վերջո, նախագահի թեկնածու Օբաման ամերիկահայ ընտրողներին չէր խոստացել, որ ընտրվելու դեպքում ճանաչելու է Մեծ եղեռնը, այլ ճանաչելու է Հայոց ցեղասպանությունը:

Այսպիսով, բոլոր նրանք, ովքեր պնդում են, թե Մեծ եղեռնը և ցեղասպանությունը հոմանիշներ են, պարզապես նախագահ Օբամայի առջև ազատ ուղի են հարթում՝ թույլ տալով նրան չպահպանել իր լրջագույն խոստումը: Նրանք միաժամանակ վնաս են հասցնում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար մի քանի տասնամյակների հայկական լոբբիստական տքնաջան ճիգերին:

Նրանք, ովքեր հաստատում են Մեծ եղեռնի և ցեղասպանության միջև առկա համարժեքությունը, ամենևին էլ այդպես չեն անում հայկական տերմինաբանությանն անտեղյակ լինելու պատճառով: Նրանք շատ լավ գիտեն, որ այդ երկու բառերը նույն իմաստը չունեն: Նրանց իսկական նպատակը հաղթանակ հայտարարելն է՝ օտարներին համոզելու համար, որ Միացյալ Նահանգների նախագահն ի վերջո ճանաչել է Հայոց ցեղասպանության իրողությունը:

Այս մոտեցման մեջ առկա է մի քանի խաբկանք: Նախ՝ անկախ այն հանգամանքից, թե Մեծ եղեռնը ինչ է նշանակում հայ ժողովրդի համար, այն բոլորովին անիմաստ մի եզրույթ է բոլոր նրանց համար, ովքեր հայերեն չգիտեն: Երկրորդ՝ Մեծ եղեռնի և ցեղասպանության միջև զուգահեռներ անցկացնելը ցեղասպանության ճանաչման գործում հաջողություն հայտարարելու համար, անօգուտ գործ է: Իրոք, կարիք չկա աղավաղել նախագահ Օբամայի խոսքերի իմաստը: Դեռևս 1951 թվականին Միացյալ Նահանգները ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը, երբ ԱՄՆ կառավարությունը պաշտոնական փաստաթուղթ է ներկայացրել Միջազգային արդարադատության դատարան (Միջազգային դատարան)՝ ճանաչելով Հրեական Հոլոքոստը և Հայոց ցեղասպանությունը որպես ցեղասպանության օրինակներ: Միացյալ Նահանգների մեկ այլ նախագահ՝ Ռոնալդ Ռեյգանը, 1981 թվականի ապրիլի 22-ին նախագահական Հռչակագիր է ստորագրել, որտեղ նա հիշատակել է Հայոց ցեղասպանությունը: Բացի այդ, Ներկայացուցիչների պալատը երկու անգամ ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը՝ 1975 և 1984 թվականներին ընդունված բանաձևերում:

Հետևաբար, այլևս խիստ անհրաժեշտություն չկա հետամուտ լինել Հայոց ցեղասպանության հավելյալ ճանաչմանը՝ կոնգրեսում շարունակական բանաձևեր անցկացնելով կամ նախագահ Օբամայից պահանջելով արտասանել «Հայոց ցեղասպանություն» բառերը: Կարիք չկա նաև վերաիմաստավորել նախագահ Օբամայի ուղերձները, պնդելով, թե «Մեծ եղեռն» եզրույթը օգտագործելով նա ինքնըստինքյան ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը: Նախագահ Օբաման Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու համար միայն մեկ պատճառ ունի՝ լինել իր խոսքի տերը:

Հայոց ցեղասպանության հարյուրամյակի նախաշեմին հայ ժողովրդի և նրա աջակիցների համար խիստ կարևոր է իրենց ուժերը կենտրոնացնել ոչ թե ցեղասպանության հավելյալ ճանաչման հասնելու վրա, որն արդեն կայացած իրողություն է, այլև՝ արդարության ապահովման վրա՝ հարյուր տարի առաջ իրենց նախնիների դեմ գործված զանգվածային ոճրագործությունների համար:

Միացյալ Նահանգներից կամ անգամ Թուրքիայից Ցեղասպանության ճանաչումը պահանջելու փոխարեն, ինչը որևէ կոնկրետ օգուտ չի բերի, հայերն իրենց ուժերը պետք է կենտրոնացնեն ավելի իմաստալից քայլերի վրա, ինչպիսիք են հայցերի ներկայացումը թուրքական կառավարության դեմ՝ ազգային և միջազգային դատարաններում:

Երբ հայ ժողովուրդը դատական կարգով կամ աշխարհաքաղաքական անսպասելի զարգացումների հետևանքով Թուրքիայից վերստին ստանա իր տարածքներն ու ունեցվածքը, թուրքական կառավարությունը ինչքան ուզում է կարող է չճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը:

Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի

#Հարութ Սասունյան

Մեկնաբանություններ (2)

Rose 2019-01-25 08:29:21

This is an incredibly painful process for all Armenians and rapidly becoming like a joke because Jews had their recognition with a court order just after couple months after the holocaust but it has passed 100 years since 1915 and we still have no court order not even a rational attempt to solve the problem through an independent international legal procedure as it was supposed to be! Armenians do not need French politicians or American lobbyists or journalists which have been sucking our money, we need human rights judges if we have a case!…We would have purchased at least ten judges on any international court of human rights with the money we have been trying to purchase politics for 100 years.It has been denied because we don't have an order from the International Court of Human Rights for God's sake..

Trdat 2019-01-25 08:29:20

Genocide is not the right word. We, as Armenians have forced the world to use this correct term and our opposition has capitilized on our stubborn ground regarding this word. Yes, in the court of Law the word Genocide needs to be used, though there is no court of law. A tribunal needs to be set up either at the Hague or by the UN, Serj Sarkissian comments are the first step in moving forward on this issue by making the word yeghern synonymous so any word can be used in the court of law. Once Obama had mentioned the word Yeghern it is up to us to make it synonymous and move forward on our claims rather than take more step backwards in trying, 1. Convince the world it was Genocide and give Turkey the chance to continue to build a stronger denial case(when 20 years ago the argument was numbers of perished not denialism) 2. When the world and the courts have already considered it Genocide, the more we try to convince the it did happen, doesn't that say that maybe it didn't?. 3. it only makes the Turkish diaspora stronger by passing resolutions which in the end doesn’t guarantee anything.. It did happen it was a Yeghern, doesn't matter what words are used... Anyway, it will take another 50 years till Armenians understand this concept, while all Serj Sarkissian did was listen to one of our top adviser's in Sydney who unfortunately does not even have a say in ANC in Australia. If Serj understood the concept, why cant Raffi Sasounian. How about a resolution stating the re-affirmation of the Genocide…? What about a new strategy which states with resolutions for supporting the the viability of Armenia which will lead to Karabagh independence. Don’t get me wrong any pressure on Turkey is great, im not being a soft cock, its just disappointing when the best advisers are sitting in Sydney who have already devised a new strategy and people like Raffi Sassounian either have to much ego to listen or is stupid enough to critizise Serj when Serj comments are a step closer to recognition than banging our head on a brick wall and trying to force people say a word when it really doesn’t matter… (A word we have made matter0

Մեկնաբանել

Լատինատառ հայերենով գրված մեկնաբանությունները չեն հրապարակվի խմբագրության կողմից։

Եթե գտել եք վրիպակ, ապա այն կարող եք ուղարկել մեզ՝ ընտրելով վրիպակը և սեղմելով CTRL+Enter

Բեռնվում է ...

Որոնման արդյունքում ոչինչ չի գտնվել

Ճիշտ բառը ցեղասպանությունն է. վերջնական նպատակը՝ արդարությունը

Մեկնաբանություններ (2)

Մեկնաբանել