Գործող քաղաքացիական դատավարության օրենսգիրքը չի սահմանում արտագնա դատական նիստերի անցկացման հիմքերը, կարգը, արտական դատական նիստ նշանակելու մասին որոշմանը ներկայացվող պահանջները: Դրանով պայմանավորված՝ իրավակիրառ պրակտիկայում պարզ չէ, թե ինչ հիմքերի պայմաններում և ինչ կարգով դատարանը պետք է դատական նիստն անցկացնի դատական նիստերի դահլիճից դուրս:

Կառավարությունը ներկայացրել է «Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքում փոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» և «Քրեակատարողական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերը: Այսօր դրանք խորհրդարանում ներկայացրեց արդարադատության նախարարի պաշտոնակատար Հրայր Թովմասյանը:

Նախագծով առաջարկվում է քաղաքացիական դատավարությունում որպես արտագնա դատական նիստի անցկացման հիմք սահմանել դատական նիստերի դահլիճում ապացույցի հետազոտումը կատարելու անհնարինությունը կամ գործով ապացույցների հետազոտման էական դժվարությունների առաջացման հանգամանքը:

Այսինքն՝ դատարանը սեփական նախաձեռնությամբ կամ գործին մասնակցող անձի միջնորդությամբ որոշում է կայացնելու արտագնա դատական նիստ անցկացնելու մասին, եթե համապատասխան ապացույցի հետազոտումը հնարավոր չէ կատարել դատական նիստերի դահլիճում, կամ եթե գործով ապացույցների հետազոտումը կարող է առաջացնել էական դժվարություններ:

Արտագնա դատական նիստ անցկացնելու մասին դատարանը պետք է կայացնի որոշում առանձին ակտի ձևով, որում պետք է սահմանվեն արտագնա դատական նիստ անցկացնելու վայրը, ժամանակը, դրա ընթացքում հետազոտման ենթակա ապացույցը, և որը պատշաճ ձևով պետք է ուղարկվի գործին մասնակցող անձանց:

Հասարակական կարգի, քրեակատարողական հիմնարկում անվտանգության ապահովման, դատավարության մասնակիցների անձնական կյանքի և արդարադատության շահերի պաշտպանության նկատառումներով դատարանը կարող է որոշում կայացնել արտագնա դատական նիստը դռնփակ անցկացնելու մասին: Քրեակատարողական հիմնարկում դատական նիստն անցկացվելու է այն նշանակելու մասին որոշում կայացնելուց ոչ շուտ, քան 7 օր հետո:

Նախագծի ընդունվելու դեպքում՝ քրեակատարողական հիմնարկում արտագնա դատական նիստին մասնակցել ցանկացող անձինք մինչև նիստի անցկացմանը նախորդող երրորդ օրը դատական նիստին մասնակցելու համար քրեակատարողական հիմնարկ մուտքի իրավունք ստանալու նպատակով պետք է դիմեն քրեակատարողական հիմնարկի վարչակազմին՝ դիմումում նշելով իրենց հեռախոսահամարը, ինչպես նաև էլելտրոնային փոստի հասցեն, եթե այդպիսին առկա է:

Դիմումը ստանալուց հետո մեկօրյա ժամկետում քրեակատարողական հիմնարկի վարչակազմը պետք է որոշում կայացնի քրեակատարողական հիմնարկում անցկացվող արտագնա դատական նիստին մասնակցելու համար դիմած անձանց մասնակցությունը թույլատրելու կամ մերժելու մասին՝ դրա վերաբերյալ կայացնելով գրավոր որոշում, որն ուղարկվում է դիմում ներկայացրած անձանց հասցեով, իսկ դիմումի մեջ էլեկտրոնային փոստի հասցե և հեռախոսահամար նշված լինելու դեպքում, նաև ուղարկում է էլեկտրոնային փոստի հասցեով կամ ծանուցում հեռախոսահամարով:

Ներկայացված դիմումը մերժվելու է, եթե դատական նիստին այդ անձանց մասնակցությունը հնարավոր չէ քրեակատարողական հիմնարկում պատիժը կրելու պայմանների պատճառով, կամ դա կվտանգի քրեակատարողական հիմնարկի անվտանգությունը:

ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Գագիկ Ջհանգիրյանը տարակուսանք հայտնեց, որ այս նախագիծը խորհրդարանում բացասական երանգով որոշ քննարկումնների տեղիք է տալիս: Պատգամավորը նշեց, որ նախագծով կարգավորվում է օրենքի բացը, և բողոքարկելու հնարավորություններ են ընձեռվում:

Պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանը դեմ չէր, որ կարգավորվում է ոլորտը, սակայն նշեց, որ այս նախագծով կառավարությունը հետին պլաններով ինչ-ոչ սրբագրումներ է անում: «Ոլորտը կարգավորելու փոխարեն չի նշանակում աչքն էլ տալ հանել»,-ասաց Նիկոլ Փաշինյանը:

Նախարարի պաշտոնակատար Հրայր Թովմասյանը, փարատելով պատգամավորի կասկածները, նշեց, որ այս նախագծով հետին սրբագրումներ հնարավոր չէ անել: