1998թ. Երևանի Գեղարվեստի պետական ակադեմիայի Գյումրու մասնաճյուղում բացվեց հագուստի մոդելավորման ամբիոնը: Նորաբաց ֆակուլտետում դիմորդների սակավությունը լավագույն կանխատեսումների տեղ չէր թողնում: Ղեկավարությանը չէր ոգևորում անգամ այն հանգամանքը, որ 4 դիմորդից մեկը տղա էր:

Չորս համարձակներից Սիրանույշ Վարդանյանն, ավարտելով ակադեմիան և ստանալով կարի մասնագետի որակավորում, մնաց դասավանդելու հարազատ բուհում: Մյուս երեք դիմորդները ևս բարեհաջող աշխատանքի տեղավորվեցին մոդելավորման ասպարեզում: Երրորդ սերնդի շրջանավարտներն արդեն տասն էին, ու նրանցից հինգն աշխատում են իր մասնագիտությամբ:

«Այս տարի բակալավր ունենք 19 հոգի և 6 հոգի մագսիտրատուրայի ուսանող, անցած տարի թիվն ավելի մեծ էր՝ 25 հոգի բակալավր և 5 հոգի մագիստրատուրայի ուսանող: Ամեն տարի մոդելավորման բաժնի համար մրցույթ է եղել: Երբեք թափուր տեղեր չենք ունեցել,- հպարտանում է մոդելավորման ամբիոնի երիտասարդ դասախոս Տաթև Հարթենյանը:- Սա էլ է, բնականաբար, խոսում մեր ամբիոնի և մասնագիտության պահանջվածության մասին»:

Գեղարվեստի պետական ակադեմիայի Գյումրու մասնաճյուղի մոդելավորման բաժնում

Գեղարվեստի պետական ակադեմիայի Գյումրու մասնաճյուղի հագուստի մոդելավորման ամբիոնի վարիչ Տաթև Հարթենյանը 2005թ., ավարտելով հագուստի մոդելավորման բաժինը, ակադեմիայի ղեկավարության կողմից 2006թ. ակադեմիայում աշխատելու հրավեր է ստացել: Մոդելավորման բաժնի ուսանողները վերջին տարիներին աշխատանքի տեղավորվելու հարցում խնդիրներ չեն ունենում, ասում է Տաթև Հարթենյանը՝ բերելով իր օրինակը: Դժվարը սկիզբն էր, երբ աշխատանքի փնտրտուքը շրջանավարտներին մղում էր դեպի մայրաքաղաք կամ արտերկիր:

«Հիմա մեր ուսանողների համար աշխատանքի առաջարկ կա թե Գյումրիի Մանկավարժական ինստիտուտից, թե արհեստագործական ուսումնարանից, թե դպրոցներից, թե մասնավորից: Երևանում աշխատանք փնտրողներն ևս գտնում են այն, ինչ կբավարարի իրենց, կան նաև արտերկրում հաջողության հասածներ: Օրինակ, ինձ համար մայրաքաղաք տեղափոխվելը թեև հնարավոր, սակայն երբեք հրապուրիչ տարբերակ չի եղել: Մշտապես ցանկացել եմ աշխատել ու ստեղծագործել Գյումրիում,- պատմում է Տաթև Հարթենյանը:- Վերջերս մեր քաղաքում երկու-երեք մոդելավորման կենտրոն է բացվել, և մեր մասնագետներից լավագույներն աշխատանքի հրավեր են ստացել: Մենք էլ ենք փորձում մեր շրջանավարտների համար տեղում աշխատանք գտնել: Նախկինում մեր մասնագիտության գծով պահանջարկ չկար, իսկ հիմա կա, ու դա ուրախացնող է»:

Տաթևը համաձայն չէ այն մտքին, թե գյումրեցիները գերադասում են հիմնականում թուրքական և չինական ապրանքանիշի հագուստներ: Գյումրին ծայրահեղությունների քաղաք է, և ինչպիսին քաղաքն է, այնպիսին էլ մարդիկ են: Քաղաքում շրջելիս նույն այդ թուրքականի ու չինականի ֆոնին կհանդիպես ինքնատիպ ոճային և գունային լուծումներով հագուստների սիրահար երիտասարդների:

Տաթև Հարթենյան	Անահիտ Հարությունյան

«Ասենք, ինչպես մի ժամանակ Երևանում Բրյուսովի ուսանողներն էին կտրուկ տարբերվում մյուս բուհերի ուսանողներից, այդպես էլ մեր բաժնի ուսանողներն են հիմա Գյումրիում անմիջապես ճանաչվում իրենց ոճային հագուստներով, իրենց պահելաձևով, վարքագծով: Արվեստագետի խառնվածքն իրենն ասում է, ու որքան էլ դու այն թաքցնես, մի տեղից անպայման դուրս կլողա»,- բացատրում է Տաթև Հարթենյանը:

Ըստ Տաթևի՝ Գյումրին իր անբացատրելի ձգողականությամբ և արվեստագետներ ծնելու կարողությամբ թերևս անգերազանցելի է: Այս քաղաքում ապրելու, ստեղծագործելու, հաջողության ու ճանաչման հասնելու համար պիտի նախ հաղթահարես կարծրատիպերը: «Պիտի բավական համարձակություն ունենաս, որ քո երևակայության ու մտքի արգասիքից ծնունդ առած հագուստով հայտնվես քաղաքի փողոցներում»,- Տաթևը ծիծաղում է:

Առայժմ բավարարվում են տարին մեկ անգամ՝ Թանգարանների միջազգային օրը, Ձիթողցյանների թանգարանի բակում կազմակերպվող մոդելների բացօթյա ցուցադրությամբ:

«Դեֆիլե ենք կազմակերպում հանդիսատեսի համար մեր լավագույն հավաքածուներից: Չորրորդ տարին է, որ ունենք պայմանավորվածություն թանգարանի տնօրինության հետ, որ թանգարանային գիշերվա բացումը ազդարարվում է մեր մոդելավորողների հագուստների ցուցադրությամբ: Իհարկե, մեր ուսանողների աշխատանքները ցուցադրելու այլ առիթներ էլ են լինում: Երազում եմ այն օրվա մասին, երբ պոդիումի կվերածենք Գյումրիի մայթերը: Մեր ֆոնդում մենք հիմա բավական հաջողված գործեր ունենք: Բուհը ավարտողներն իրենց դիպլոմային աշխատանք հանդիսացող զգեստներից մեկը թողնում են ամբիոնին: Հետո, երբ տարբեր առիթներով ցուցադրություններ են կազմակերպվում, մենք դրանք անպայման բեմ ենք հանում, հեղինակներին էլ հրավիրում ենք»,- ասում է Տաթև Հարթենյանը:

Հագուստի ցուցադրություն Գյումրիում

Հագուստի մոդելավորման բաժնի մագիստրատուրայի առաջին կուրսի ուսանողուհի, 21-ամյա Մարինե Սողոյանն ու մագիստրատուրայի 2-րդ կուրսի ուսանողուհի, 22-ամյա Գայանե Մկրտչյանն արդեն աշխատանք ունեն: Հագուստի մոդելավորում առարկան են դասավանդում Գյումրիի թիվ 1 արհեստագործական ուսումնարանում: Աղջիկների համոզմամբ՝ Գյումրիում մի փոքր դժվար է լինելու իրենց ասպարեզում գործունեություն ծավալելը:

«Որպեսզի կարողանանք ստեղծել մեզ համար հեռանկարային ինչ որ բան, նախ պիտի հաշվի առնենք ժողովրդի սոցիալական վիճակը,- ասում է Մարինե Սողոյանը:-Շատ քչերն են, որ ցանկություն ունեն ոճային, տարբերվող զգեստներ պատվիրել: Անգամ հարսանյաց հանդեսների գնալիս բավարարվում են շուկայից կամ խանութներից գնած հագուստով: Բայց որպեսզի պատվերներ ունենանք, մենք էլ պիտի կայանանք, մեր մասին էլ պիտի իմանան»:

Չնայած առկա դժվարություններին՝ Մարինեն ցանկություն չունի լքելու հարազատ քաղաքը: Վերջերս աշխատանքի առաջարկ էր ստացել Ռոստով քաղաքից, սակայն մերժել է: Իսկ ահա Գայանեն պատրաստ է լքել Գյումրին: «Կգնամ Երևան, որտեղ ավելի բարձր են վարձատրում,- անկեղծանում է Գայանեն,-հնարավորություն ունեմ նաև Մոսկվա տեղափոխվելու»:

23-ամյա Մարգարիտա Մալխասյանն, ով այս տարի ավարտում է մագիստրատուրայի 2-րդ կուրսը, հասցրել է ամուսնանալ և արդեն փոքրիկի է սպասում: Ամուսինը նկարիչ է, սկեսրայրը՝ նույնպես: Գյումրիից որևէ այլ բնակավայր արվեստագետ ամուսինները ցանկություն չունեն տեղափոխվելու:

Հագուստի ցուցադրություն Գյումրիում

Մագիստրատուրայի 2-րդ կուրսի ուսանողուհի Անահիտ Հարությունյանը հայրենի քաղաքում ապագա գործունեություն ծավալելու որևէ հեռանկար չի տեսնում: Հագուստներ ստեղծելիս ոգեշնչվում է երաժշտական գործիքների սիլուետներից: Վերջին հավաքածուն կոչել է «Միգել»՝ ի պատիվ իր կիթառի:

«Դե, քանի որ ես աղջիկ եմ, որոշեցի, որ կիթառս տղա է, ու կոչեցի Միգել: Ես 4 տարի սովորել եմ Մերկուրովի անվան նկարչական դպրոցում, բայց գժի նման կիթառ էի սիրում: Մոդելավորման ասպարեզն ընտրել եմ՝ առանց մի վայրկյան կասկածելու ընտրությանս հարցում: Երկու տարի առաջ կիթառ նվեր ստացա ու որոշեցի անպայման նվագել սովորել: Ես նոտաները չգիտեմ: Նվագում եմ լսողությամբ և ակորդներով: Երազում եմ այն օրվա մասին, երբ իմ ստեղծած հագուստներով մոդելները բեմ կբարձրանան իմ նվագակցությամբ»,- ասում է Անահիտ Հարությունյանը:

Նա ևս, ինչպես Գայանեն, հնարավորության դեպքում կփորձի իր մոդելավորման ասպարեզում ձեռք բերած հմտությունները կիրառել Հայաստանից դուրս: «Ապագայի նկատմամբ այնքան էլ վստահ չեմ, թե առաջընթաց կունենամ Գյումրիում: Դեռ կոնկրետ ծրագրեր չունեմ, բայց մտածում եմ, որ դրսում ավելի մեծ հաջողություն կունենամ: Իմ ստեղծած հագուստները կրելի են: Դրանք այնքան էլ բեմական չեն, անցյալ հավաքածուիս մեջ դաշնամուրի ստեղներն էի օգտագործել, իսկ այս հավաքածուի մեջ՝ կիթառի լարերն ու գրիֆը: Ես պատվերներ ունեցել եմ երաժշտական միջոցառումների կազմակերպիչների կողմից, բայց բոլորս էլ հասկանում ենք, որ պատահական պատվերներով ոչ կարող ես հաստատվել այս քաղաքում, ոչ էլ առաջ գնալ»,- խոստովանում է կիթառահար-մոդելավորողը: