Փնտրվում է հնազանդ պարտվող
Ժողովրդավարական հասարակություններում տեղի ունեցող պարբերական ընտրությունները նախատեսված են ոչ թե իշխանությունների ինքնահաստատման, այլ երկրի կառավարման ոլորտից դուրս գտնվող ուժերի ինքնադրսեւորման համար, այլապես դրանց կազմակերպումն ու անցկացումն իմաստ չէր ունենա:
Այս փաստն արձանագրելուց հետո նկատել է պետք, որ միեւնույն քաղաքական ուժին կամ անձին երկու անգամ անընդմեջ վերընտրվելու հնարավորություն տվող սահմանադրություններով տասը տարին համարվում է սահմանային թույլատրելի ժամանակահատված: Եւ եթե առաջին հինգ տարվանից հետո ժողովրդի` իշխանափոխության հասնելու նկրտումները բավական հիմնավոր չեն, ապա տասնամյա շրջանի բոլորումով դրանք դառնում են օրինաչափ:
Նկատի ունենալով, որ Ռոբերտ Քոչարյանը կամա թե ակամա հեռանում է, այս ընտրապայքարը կարելի էր համարել ազատ մրցակցություն, եթե միայն հեռացող նախագահը չունենար նախընտրություն կամ ավելի դիպուկ` վերարտադրվելու մտադրություն: Նախագահական պաշտոնի փոխանցումը Ռոբերտ Քոչարյանից Սերժ Սարգսյանին չի կարող նշանակել քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական, ինչու չէ նաեւ բարոյահոգեբանական կուրսի փոփոխություն: Որքան էլ Սերժ Սարգսյանի ծրագիրը քննադատական լինի, միեւնույնն է ամենաշարքային ընտրողի մտքում նրանք նույն մարդն են:
Սերժ Սարգսյանի ծրագրում ասվում է. «Հայաստանը, որին մենք ձգտում ենք, ունենալու է իր քաղաքացիների վստահությունը վայելող իշխանություն»: Հարց` վերջին տասը տարվա իշխանությունը չէ՞ր վայելում ժողովրդի վստահությունը:
Սերժ Սարգսյանի ծրագրում ասվում է. «Հայաստանում, որին մենք ձգտում ենք, բոլորը հավասար են լինելու օրենքի առջեւ»:
Հարց` վերջին տասը տարում ժողովրդի մի մասն անհավասա՞ր էր:
Սերժ Սարգսյանի ծրագրում ասվում է. «Պետության ու քաղաքացիների միջեւ արհեստական պատնեշներ չեն լինելու»:
Հարց` վերջին տասը տարում պետության ու քաղաքացիների միջեւ պատնեշնե՞ր կային:
Սերժ Սարգսյանի ծրագրում ասվում է. «Հայաստանում, որին մենք ձգտում ենք, չեն լինելու աղքատներ, չեն լինելու արտոնյալներ»:
Հարց` մի՞թե վերջին տասը տարում Քոչարյանը հանդուրժել է արտոնյալների գոյությունը:
Թեկուզ ձեւական` այս հակադրությունը խոսում է այն մասին, որ տասնամյա ժամկետի ավարտից հետո ժողովուրդն իսկապես ուզում է արմատական փոփոխություններ, եւ Քոչարյան-Սարգսյան նույնությունը սքողելու համար վարչապետի թիմին այլ բան չի մնում, քան երկվորյակ ընկերոջ վարկը «շարքային» ընդդիմադրի պես հողին հավասարեցնելը:
Բայց ոչ մի քննադատություն, ոչ մի ընդդիմադիր կեցվածք չի փրկի նրանց, քանզի երկվորյակներն իրականում նույն մարդն են: Նրանք նույն մարդն են, որովհետեւ 1998-ին նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հրաժարականը պահանջելիս միասին էին, որովհետեւ կոլեկտիվ պատասխանատվություն ունեն 1999-ի հոկտեմբերյան ոճրագործության եւ այն պատշաճ կերպով չբացահայտելու համար, որովհետեւ Սերժ Սարգսյանը Քոչարյանի օրոք զբաղեցրել է կարեւորագույն ուժային պաշտոններ, որովհետեւ նա 2003-ին եղել է Քոչարյանի վերընտրության շտաբի ղեկավարը, որովհետեւ նա Քոչարյանի համաձայնությամբ եւ հավանությամբ է իրականացրել քաղաքական իր պրոյեկտներն, ինչի արդյունքում այսօր ունի ԱԺ ձայների մեծամասնությունը, վարչապետ է եւ ծրագիր է ներկայացնում օլիգարխիկ ծագում ունեցող նորաստեղծ մի կուսակցության համահեղինակությամբ: Խոսքը Գագիկ Ծառուկյանի «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության մասին է:
Այս նույնությունը Սերժ Սարգսյանին զրկում է մյուս ութ թեկնածուի հետ հավասար մրցակից լինելուց` միաժամանակ նրան օժտելով ուժային, վարչական ու տեղեկատվական լծակներով, ինչը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական ասպարեզ վերադառնալուց հետո ոչ թե առավելություն է, այլ վտանգավոր գայթակղություն:
Հայաստանում առաջացել է մի իրավիճակ, երբ հանուն ճահճոտ կայունության ժողովուրդը չի ուզում զիջել ընտրելու իր իրավունքն ու ազատությունը, իսկ իշխանությունը վստահ չէ, որ մայիսյան «քաղաքակիրթ» ընտրությունների կրկնությունը կարող է մարսվել ժողովրդի ու միջազգային հանրության կողմից: Այսուհանդերձ Սերժ Սարգսյանի թիմը շարունակում է պայքարել` ավելի շատ մտածելով ոչ թե իր թեկնածուի հաղթանակի, այլ մնացած ութից հնազանդ պարտվող գտնելու ուղղությամբ:
Քոչարյան-Սարգսյան զույգը վերջին տասը տարում քաղաքական դաշտն այնպես է ամայացրել, որ խելքին մոտ հնազանդ պարտվող գտնելը դարձել է անհնար: Կայուն, բայց փոքր ընտրազանգված ունեցող ՀՅԴ-ն կարող է դիտվել որպես պոտենցիալ պարտվող, բայց խնդիր կա հնազանդության հարցում:
Արտաշես Գեղամյանն ու Վազգեն Մանուկյանը, թեեւ դեմ չէին լինի, բայց չեն քննարկվում, որովհետեւ նրանց դեպքում կպահանջվի լայնամասշտաբ թվանկարչություն: Ղարաբաղի նախագահի նախկին խորհրդականի պարտվելը նույնն է թե հաղթել ավտուբուսի սպասող ցանկացած քաղաքացու, իսկ Տիգրան Կարապետյանին հաղթողը շատ չի տարբերվի ԱԼՄ-ի «Շոգեքարշի» հարցերին պատասխանող ԴՎԴ շահողից:
Մնաց Արթուր Բաղդասարյանը, ում էլ Սերժ Սարգսյանի թիմը փորձում է դարձնել հնազանդ պարտվող, բայց այս դեպքում էլ խնդիր կա: ԱԺ երբեմնի նախագահի երկու տարի առաջվա ֆիասկոն եւ մայիսյան խորհրդարանական ընտրություններում կոալիցիոն նախկին գործընկերոջը շպրտված մանրադրամն ընտրողին ոչ մի հիմք չի տալիս հավատալու, որ «առյուծասիրտ» այս գործիչը պարտության է գնում ինքնակամ:
Մեկնաբանել