Արմեն Սարդարյան

Արարատի մարզի Զորակ գյուղում թվացյալ խաղաղություն է, սակայն վարչական լծակն արդեն գործի է դրվել 20 տարի շարունակ համայնքապետ աշխատած հանրապետական թեկնածուին կրկին այդ պաշտոնում թողնելու համար: Մարտի 9-ին այս գյուղում տեղական ինքնակառավարման ընտրություններ են: Համայնքի ղեկավարի պաշտոնի համար պայքարում է 2 թեկնածու՝ գործող համայնքապետ, ՀՀԿ անդամ Մանուկ Մալոյանը եւ ԲՀԿ անդամ Էդուարդ Հարությունյանը: Նույն օրը զորակցիներն ընտրելու են նաեւ ավագանի: Ավագանու 7 տեղի համար մրցելու է 11 թեկնածու, որից 8-ը ՀՀԿ անդամ են, 3-ը՝ ԲՀԿ:

Գործող համայնքապետ Մանուկ Մալոյանը նախընտրական շտաբ չունի: Մեր այցելության պահին նա համայնքապետարանի իր աշխատասենյակում էր եւ «մինի ժողով» էր անցկացնում, որին ներկա էր նաեւ զորակցի, ՕԵԿ Մասիսի գրասենյակի նախկին ղեկավար Մհեր Համբարձումյանը: Մանուկ Մալոյանն ասաց, որ ինքն արձակուրդի մեջ է: Հարցին, թե այդ դեպքում ինչո՞ւ է իր աշխատասենյակում նստած հյուրեր ընդունում, պատասխանեց. «Կանչել են, եկել եմ տեսնեմ՝ ի՞նչ կա, ի՞նչ չկա»:

Նա չէր ցանկանում զրուցել մեզ հետ` պատճառաբանելով, թե արձակուրդի մեջ է: Այնուամենայնիվ, համաձայնեց ներկայացնել իր անելիքները եւ անցած 20 տարիներին կատարված աշխատանքը: Հանրապետական թեկնածուն ասաց, որ նախընտրական ծրագիր ունի, սակայն տպագրված չէ, մինչեւ ընտրությունները կհասցնի տպագրել: Մեր հարցին, թե ընտրություններին հաշված օրեր են մնացել, ե՞րբ է հասցնելու տպագրել, մի քանի վայրկյան մտածելուց հետո ասաց. «Ինչքան քիչ մնա, այնքան լավ, որ ժողովուրդը տեսնի՝ որն ա լավը»: Նա ընտրողների հետ հանդիպումներ չի ունեցել, փոխարենը նշում է, որ մրցակիցը ազգականների հետ տնետուն ընկած քարոզչություն է իրականացնում: «Տներն այցելեմ, ի՞նչ անեմ: Եթե բնակչությունը գտնում է, որ իրեն պետք եմ, ուրեմն պետք եմ»,- ասաց Մանուկ Մալոյանը:

Նրա խոսքերից հասկացվում էր, որ մրցակից ԲՀԿ-ական թեկնածուի հետ հարաբերություններն այնքան էլ հարթ չեն: «Հիմա հարաբերությունների մեջ չենք, դե որ չի գալիս խոսենք, հո՞ չեմ խնդրելու: Մի 3 ամիս առաջ էր, եկավ ասաց, որ թեկնածությունս չեմ դնելու, պարզվեց, որ ձեւական է, հետո դրեց: Դե ինքը գիտի, որ համայնքում այդքան հարգանք, պատիվ չունի: Գլուխ գովելու բան չի, բայց իր համեմատ իմ շանսերը բարձր են»,- ավելացրեց Մանուկ Մալոյանը եւ ներկայացրեց իր «չգրված» ծրագիրը: Նա թվարկեց առաջնահերթ լուծման կարիք ունեցող խնդիրները:

Համայնքապետի թեկնածուի գլխավոր նպատակը գյուղի մանկապարտեզի գործարկումն է: Նրա խոսքերով՝ շենք ունեն, գույք ունեն, իրականացվել է մասնակի վերանորոգում, սակայն ամբողջական վերանորոգման համար գումար է անհրաժեշտ, որն այս պահին չունեն: Գործող համայնքապետի ասելով՝ իր ծրագրով երկրորդ առաջնահերթությունը դպրոցի հին պատուհանների փոխարինումն է եվրոպատուհաններով, ինչպես նաեւ՝ լոկալ ջեռուցում անցկացնելը: Այժմ դասասենյակները ջեռուցվում են էլեկտրական սալիկներով: Այս ծրագիրը կյանքի կոչելու համար համայնքապետի թեկնածուի հույսը կառավարության աջակցությունն է: Գյուղը գազիֆիկացված է, սակայն նոր թաղամասեր կապույտ վառելիքը չի հասել: Համայնքապետի թեկնածուի երրորդ ծրագիրը նոր թաղամասերի գազիֆիկացումն է:

Իհարկե, թվարկվածները Զորակի միակ խնդիրները չեն: Մշակույթի տունն անմխիթար վիճակում է: Շենքի հատակը, պատուհանները շարքից դուրս են եկել: «Մի քանի անգամ դիմել ենք մշակույթի նախարարություն, ասում ենք՝ Երեւանում մշակույթի տներ են վերանորոգում, գոնե հին ապրանքը տվեք մեզ, մենք օգտագործենք, ոչ մի արձագանք: Հասմիկ Պողոսյանին էլ եմ գրավոր դիմել, բայց պատասխան ոնց որ թե չեմ ստացել: Մի երկու բառ գնացել հետը փոխանակել եմ, դեռ շարժ չկա»,- ասում է համայնքապետի թեկնածուն:

Մանուկ Մալոյանը նշեց, որ  գյուղում խմելու ջրի խնդիր չունեն: Այն Մասիս քաղաքից են ստանում, բայց գյուղացիների գերակշիռ մասը նախընտրում է խմել արտեզյան հորերի ջուրը: «Իրենց համար ավելի լավ է արտեզյան ջուրը խմեն, քան քաղաքի ջուրը: Մասիսի ջուրը որակով վատը չի, բայց բնակչության գերակշիռ մասը սոցիալապես անապահով է, գումարը վճարելուց են երեւի վախենում, դրա համար չեն ուզում քաղաքի ջրից օգտվել»,- ասում է Մ. Մալոյանը:

Զորակում սուր է ոռոգման ջրի հարցը: Պատճառը գյուղի վարչական տարածքում գործող ձկնաբուծարաններն են: Համայնքապետը պատմում էր ձկնաբուծարաններից, եւ երբ հերթը հասավ Գագիկ Ծառուկյանի ու Հովիկ Աբրահամյանի համատեղ հիմնած ձկնաբուծարանին, զրույցին հետեւող Մհեր Համբարձումյանը սաստեց նրան. «Մալոյան, ի՞նչ գործ ունես իրանց ձկնաբուծարանից ես խոսում»: Մ. Մալոյանն անմիջապես փակեց ձկնաբուծարանների թեման, միայն նշեց, որ գյուղում այժմ գործում է 5 ձկնաբուծարան, մի քանիսն էլ փակվել են:

Ոռոգման ջուր չլինելու պատճառով, ըստ համայնքապետի, գյուղում 75 հեկտար հող չի մշակվել: Վերջին խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ, երբ թեկնածուներից յուրաքանչյուրը ջանացել է ընտրազանգվածին իր կողմը գրավել, Մանուկ Մալոյանի ասելով՝ իրեն հաջողվել է նրանց օգնությամբ երկու արտեզյան հոր շահագործել, որոնցից մեկը՝ ՀՀԿ-ական պատգամավոր Մուրադ Մուրադյանի աջակցությամբ: Համայնքապետի թեկնածուն ասում է, որ երկու արտեզյան հորերն իրենց համար փրկություն են՝ դրանց շնորհիվ հնարավոր է դարձել գյուղի հողերի 90%-ը ոռոգելի դարձնել:

Որպես 20 տարիների ձեռքբերում գործող համայնքապետը նշեց հարկերի հավաքագրումը: «1994թ. մինչ օրս պարտք, պահանջ չենք ունեցել»,- ասում է Մ. Մալոյանը եւ որպես օրինակ բերում է 2013թ. Ցուցանիշները՝ համայնքային բյուջեն կատարվել է 100%-ով, վարձակալության գումարները հավաքագրվել են 103%-ով, իսկ տեղական տուրքերը՝ 370%-ով: Մանուկ Մալոյանը նշեց, որ «բախտի բերմամբ» են կարողացել տեղական տուրքերի բարձր կատարողական ապահովել: «Ձկնաբուծարանների տարածքում շինարարություն կատարելու թույլտվություններ ենք տվել, հենց այդ շինթույլտվության գումարներից տեղական տուրքերն ավելացան»,- նշեց համայնքապետը:

Գործող համայնքապետը թեեւ գոհ էր հարկահավաքման ցուցանիշներից, սակայն մի քանի հարցից հետո անկեղծացավ եւ պարզվեց, որ հարկահավաքության առումով արված գործն այնքան էլ գոհացուցիչ չէ: Մոտ 5 մլն դրամի ապառք գոյացել է հողերից, որոնց սեփականատերերը Հայաստանում չեն, մի կլորիկ գումար էլ` ավտոմեքենաների գույքահարկից:

Որպես վերջին 20 տարիների ձեռքբերում Մ. Մալոյանը նշեց նաեւ գլխավոր փողոցի լուսավորության խնդիրի լուծումը: Ըստ նրա՝ մայրուղու երկարությամբ լուսավորություն կա, 3 փողոցներում էլ նախահաշիվն արված է, մոտ 12 մլն դրամ է նախատեսված, ինչը կարող են անել նաեւ համայնքային բյուջեով: Այնուհետեւ ասաց, որ փողոցներն է խճապատել, գյուղում ապրող փախստականների համար 26 քոթեջ է կառուցել տվել, որը «հենց այնպես» չի կառուցվել, բազմիցս է «թակել, ջարդել համապատասխան մարմինների դռները»: «Համայնքային բյուջեով մեծ բաներ չենք կարողանում անել, բայց եթե կարողանանք մանկապարտեզի հարցը լուծել ու գոնե մեկ խումբ պահել` գովելի կլինի»,- նշեց Մանուկ Մալոյանը:

Նրա մրցակիցը՝ Էդուարդ Հարությունյանը, նշեց, որ մի քանի օր առաջ նախընտրական շտաբ է բացել եւ ակտիվ հանդիպումներ է ունենում համայնքի բնակչության հետ: Նա էլ տպագրված ծրագիր չուներ, սակայն իր մտադրությունները կարողանում է հասցնել ընտրողներին: Անդրադառնալով հանրապետական թեկնածուի խոսքերին, թե նախապես խոստացել էր թեկնածությունը չառաջադրել, Է. Հովհաննիսյանն ասաց, որ մարդը փոփոխական մտքեր ունի՝ այսօր կարող է ասել չեմ դնում թեկնածությունս, իսկ վաղը կարող է զղջալ եւ առաջադրվել: «Ուզել եմ` դրել եմ թեկնածությունս: Ամեն մարդու սրտից է բխում դա»,- ասում է Է. Հարությունյանը: Նա ասաց, որ եթե ինքը թեկնածությունը դրել է, ապա վստահ է եղել, որ ընտրազանգված ունի, որովհետեւ խոսել է ժողովրդի հետ եւ վստահություն ու հավանություն է ստացել իր անձի նկատմամբ:

Նա նշեց, որ վերջին 20 տարիներին գյուղում որեւէ դրական առաջընթաց չի եղել: Ըստ նրա՝ ճանապարհներն անմխիթար վիճակում են, գյուղում լուսավորության, ոռոգման եւ խմելաջրի խնդիրները լուծված չեն: «Գյուղում երկու կանգառ կա, բայց դա կանգառ չի, ամոթով ենք մնում, լրիվ զիբիլանոց է: Կարելի էր երկու հատ սիրուն կանգառներից բերել դնել, որ մարդիկ անձրեւին, ձյանը դրա տակ կանգնեն: Այդ մարդը գյուղապետ եղած 20-25 տարիների ընթացքում ոչինչ չարեց»,- ասում է ԲՀԿ-ական թեկնածուն:

Էդուարդ Հարությունյանը նշեց, որ նախորդ ընտրությունների ժամանակ եւս համայնքապետի թեկնածու է եղել եւ մրցել է հենց Մանուկ Մալոյանի հետ: Պատմեց, որ 4 տարի առաջ ցանկացել է գյուղում ճանապարհները շեբենապատել, սակայն գործող համայնքապետը, օգտագործելով վարչական լծակները, թույլ չի տվել այդ աշխատանքները կատարել եւ դրանից օրեր անց, իր անունից եւ համայնքի բյուջեի հաշվին ճանապարհները շեբենապատել է: Նա դեռ չէր լսել, որ այս ընտրություններում համայնքապետը նման «բարեգործություններ» կատարի: «Դեռ ականջովս չի ընկել նման խոսակցություն»,- ասաց Էդուարդ Հարությունյանը: